Đối với người Thái ở Mường Sang, Lễ hội Cầu mưa là dịp trọng đại nhất trong năm. Từ đêm trước diễn ra lễ hội, mọi người đã chuẩn bị chu đáo đồ cúng lễ là những thức ăn, thực phẩm thường ngày như: cơm lam, cá xông khói, gà luộc, gạo nếp, trứng gà, măng đắng... Đặc biệt, Lễ hội không thể thiếu là Cây vạn vật được trang trí bằng các loại chim, con ve đan bằng nan tre và những cái lồng nhỏ đựng trứng gà, vỏ ốc, vỏ trai…
Phần nghi lễ, từ sáng sớm, những người phụ nữ Thái trong trang phục dân tộc đi lấy nước tại mó nước đầu nguồn của bản mang về làm lễ. Sau khi thực hiện hết các nghi thức xin nước, thầy cúng, bà góa và ông Then sẽ đi dọc theo bản, đến từng nhà để gọi tất cả phụ nữ trong nhà ra mó nước của bản để lấy nước và tham gia Lễ hội Cầu mưa. Mọi người trong bản đều háo hức, chờ đợi ngày này trong năm để tham gia lễ hội.
Người Thái ở vùng Tây Bắc quan niệm rằng Thần linh cai quản mưa gió. Một năm nọ, nơi này xảy ra hạn hán rất lâu, không có nước, hoa màu, vạn vật đều bị chết khô. Vì vậy, dân bản phải làm lễ để mời các thần linh về nghe nguyện vọng của con người cho mưa xuống.
Nghi thức Lễ hội Cầu mưa được thầy cúng đảm nhiệm và mọi người dân trong bản tập trung cầu nguyện. Thầy mo đọc bài cúng kể cho ông Then biết nỗi khổ của dân làng khi không có mưa, cầu xin ông Then ban mưa xuống để bà con có một năm mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.
Ngay sau khi kết thúc phần lễ, khi ông Then đã đồng ý cho mưa, tất cả bà con người Thái cùng du khách bắt đầu phần hội. Mọi người hòa cùng tiếng trống, tiếng chiêng rộn ràng trong vòng xòe đoàn kết. Lễ hội Cầu mưa giờ đây không chỉ là hoạt động văn hóa tâm linh của người Thái xã Mường Sang mà còn là sản phẩm du lịch hấp dẫn tại cao nguyên Mộc Châu
Lễ hội Cầu mưa của người Thái xã Mường Sang huyện Mộc Châu không những gửi thông điệp mong muốn mùa màng tươi tốt, đời sống ấm no của người nông dân mà còn khẳng định rằng con người và thiên nhiên có sự gắn kết, ràng buộc lẫn nhau. Sự tôn trọng thiên nhiên, môi trường cũng chính là tôn trọng cuộc sống của chính mình và đem lại những điều tốt đẹp cho cuộc sống. Việc bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa của Lễ hội cầu mưa sẽ góp phần giáo dục việc bảo vệ mội trường, cùng với đó, tạo sản phẩm du lịch đa dạng độc đáo thu hút đông đảo du khách đến với cao nguyên Mộc Châu.
