Rác chất đống trong phố
Quận Sơn Trà là địa bàn có thế mạnh kinh tế là dịch vụ du lịch, thu hút lượng khách đông đúc với các hoạt động lễ hội, du lịch diễn ra quanh năm. Thế nhưng, trên địa bàn luôn xảy ra tình trạng các điểm tập kết rác tạm chậm thu gom khiến đường phố nhếch nhác và ô nhiễm. Đơn cử như bãi đất trống ngã tư đường Hồ Thấu - Hà Kỳ Ngộ thuộc phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà, TP. Đà Nẵng lâu nay là điểm tập kết rác thải gây mất mỹ quan đô thị và ô nhiễm môi trường nghiêm trọng, khiến người dân trong khu vực bức xúc. Hàng ngày, công nhân môi trường lại còn đốt rác khói bay nghi ngút khiến khiến người dân sinh sống tại khu vực này khổ sở vì ô nhiễm.
Ông Nguyễn Văn Thê, tổ trưởng tổ 4, phường Phước Mỹ, quận Sơn Trà, TP. Đà Nẵng cho biết, đây là tuyến đường trung tâm của khu vực nhưng hàng ngày xe chỉ có một chuyến xe thu gom rác là quá ít trong khi dân ở đây không có ý thức nên thường xuyên ô nhiễm.
“Rác luôn tràn thùng, nhếch nhác, hôi thối cả một khu phố. Người dân phản ánh rất nhiều lần nhưng Công ty Môi trường đô thị không xử lý dứt điểm. Chúng tôi đề nghị Công ty di dời bãi rác tạm, buộc các doanh nghiệp đặt thùng rác ngay tại cơ sở của mình thay vì tập kết về đây hoặc tăng cường chuyến thu gom để hạn chế ô nhiễm”- ông Nguyễn Văn Thê kiến nghị.
Tình trạng các điểm đặt thùng rác gây ô nhiễm cũng diễn ra tương tự tại tại nhiều tuyến đường trên địa bàn quận Sơn Trà, đặc biệt là các tuyến đường có đông khách du lịch như Phạm Văn Đồng, Hồ Nghinh, Dương Đình Nghệ, Loseby, Lê Minh Trung… Tại phường Nại Hiên Đông, nơi có hàng chục block chung cư thu nhập thấp, nhà ở xã hội, không chung cư nào có khu vực tập kết rác. Quá trình xây dựng chung cư cũng không hề triển khai phương án xây dựng khu tập kết rác cho người dân. Rác của chung cư đều tập kết ở thùng rác để trên vỉa hè, bất cập về môi trường và cảnh quan đô thị.
Hay tại khu vực đô thị mới Phước Lý (địa bàn giáp ranh giữa hai quận Liên Chiểu và Cẩm Lệ), Hòa Xuân… rác thải được tập kết rất bừa bãi. Có lúc tràn xuống cả lòng đường nhiều ngày nhưng không được thu gom kịp thời, các điểm thu gom không được vệ sinh sạch sẽ sau khi chuyển rác đi dẫn đến tình trạng rác tồn đọng, tràn ngập ra lòng, lề đường... gây bức xúc trong người dân.
Tồn tại nhiều bất cập
Theo đại diện Sở TN&MT, thời gian gần đây chất thải trong sinh hoạt gia tăng nhưng nguồn lực, phương tiện thu gom, vận chuyển của Công ty CP Môi trường đô thị Đà Nẵng chưa tương xứng với sự phát triển đô thị, mở rộng địa bàn thu gom. Giai đoạn 2012 - 2017, thành phố triển khai đề án “Thu gom rác theo giờ” đạt hiệu quả. Nhưng đến năm 2018, việc triển khai Đề án này bị gián đoạn vì không đủ kinh phí, Công ty CP Môi trường đô thị phải quay trở lại hình thu gom bằng các phương tiện thô sơ. Điều này làm tăng thêm những tồn tại, hạn chế công tác thu gom chất thải sinh hoạt.
Ông Tô Văn Hùng - Giám đốc Sở TN&MT TP. Đà Nẵng cho hay, năm 2017, Kiểm toán Nhà nước khu vực 3 vào kiểm tra thì phần chi phí phát sinh do việc thực hiện thu gom rác theo giờ không được thanh toán. Kiểm toán kết luận rằng số tiền này là không đúng, nên TP. Đà Nẵng cắt khoản chi phí thực hiện thu gom rác theo giờ này.
Ngoài ra, số lượng trạm trung chuyển giảm đi đáng kể (hiện 4/11 trạm hoạt động). Các trạm trung chuyển rác với công nghệ chưa đáp ứng. Các địa bàn cách xa khu xử lý như quận Ngũ Hành Sơn và Sơn Trà đã đầu tư trạm trung chuyển nhưng chưa hoạt động lãng phí về chi phí thu gom, vận chuyển. Chất thải xây dựng chưa được quy hoạch cụ thể, trạm trung chuyển còn thiếu, dựa vào các điểm tập kết tạm tại các lô đất trống hoặc vỉa hè các tuyến đường nên xảy ra tình trạng các tổ chức, cá nhân đổ không đúng quy định, làm mất mỹ quan đô thị, gây ô nhiễm môi trường. Từ năm 2018, công tác quản lý dịch vụ vệ sinh môi trường được phân cấp quản lý tại các quận, huyện. Với nhân lực hiện có, các đơn vị gặp khó khăn trong việc tổ chức giám sát dịch vụ vệ sinh môi trường.
Ông Trần Văn Tiên - Phó Giám đốc Công ty CP Môi trường đô thị Đà Nẵng cho biết, Đà Nẵng là địa phương duy nhất trên cả nước mà công ty môi trường đô thị hoạt động theo nguyên tắc tự thu tự chi, không sử dụng ngân sách nhà nước. Công ty nhận thức ra nếu không phục vụ tốt người dân thì không có nguồn thu. Tuy nhiên, sự gia tăng rác thải sinh hoạt trong thành phố đang gây áp lực lên các công nhân ngành môi trường.
“Công ty Môi trường nhận thức được đây là lỗi của mình và đã xây dựng hệ thống trang mạng xã hội riêng thường xuyên tiếp nhận phản hồi của người dân để kịp thời khắc phục. Tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tình trạng thu gom rác thải không đạt yêu cầu là do khối lượng rác phát sinh nhiều, nhưng lại thiếu xe vận chuyển và nhân lực”- ông Tiên cho biết.
Để nâng cao năng lực thu gom rác, hiện các quận, huyện trên địa bàn TP Đà Nẵng đã hoàn thành đấu thầu dịch vụ vệ sinh môi trường: quét gom rác trên hè, đường phố; duy trì vệ sinh đường phố; duy trì vệ sinh dải phân cách; vớt rác trên sông bằng ghe, tàu; tưới nước rửa đường; thu gom, phân loại, vận chuyển chất thải rắn từ hộ gia đình đến địa điểm xử lý. Tuy vậy, chỉ có Công ty CP MTĐT Đà Nẵng tham gia đấu thầu và trúng thầu tại 5 quận, huyện; riêng quận Cẩm Lệ và quận Thanh Khê là Liên doanh Công ty CP MTĐT Đà Nẵng và Công ty TNHH MTV MTĐT Hà Nội.
