Công trình thủy điện Lai Châu là công trình thủy điện lớn thứ ba của Việt Nam được xây dựng trên dòng chính sông Đà, là bậc trên của thủy điện Sơn La, thủy điện Hòa Bình. Đây là công trình xây dựng cấp đặc biệt đã được Quốc Hội thông qua chủ trương đầu tư tại Kỳ họp thứ 6, Quốc Hội khóa XII. Công trình được khởi công xây dựng công trình vào năm 2011, phát điện tổ máy số 1 vào tháng 03/2016 và hoàn thành công trình vào năm 2017, vượt tiến độ 1 năm so với Nghị quyết của Quốc hội. Đây cũng là công trình thủy điện lớn góp phần quan trọng đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội tỉnh Lai Châu nói riêng và nền kinh tế quốc dân nói chung. Ngoài lợi ích tăng nguồn thu ngân sách hàng năm cho tỉnh Lai Châu, việc xây dựng công trình Thủy điện Lai Châu còn có ý nghĩa đã kết hợp sắp xếp và xây dựng các khu dân cư, đặc biệt là các khu tái định cư theo tiêu chuẩn cơ sở hạ tầng nông thôn mới, xây dựng hệ thống cầu, đường giao thông đóng vai trò quan trọng cho thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Lai Châu và vùng Tây Bắc.
Dự án Thủy điện Lai Châu với tổng mức đầu tư 35.700 tỷ đồng là công trình xây dựng cấp đặc biệt và là công trình thủy điện lớn thứ ba được xây dựng trên sông Đà, gắn liền với thủy điện Sơn La, thủy điện Hòa Bình. Nhiệm vụ chính của Dự án là cung cấp điện lên hệ thống điện Quốc gia với sản lượng điện trung bình hàng năm đạt khoảng 4,7 tỷ kWh; chống lũ về mùa mưa, cung cấp nước về mùa khô cho đồng bằng Bắc Bộ và góp phần phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây Bắc. Công trình Thủy điện Lai Châu cũng là công trình ghi nhận sự trưởng thành vượt bậc của các cán bộ, kỹ sư, công nhân ngành điện, ngành lắp máy của Việt Nam. Đây là công trình thủy điện đa mục tiêu mang tầm vóc quốc gia đã được các kỹ sư, công nhân Việt Nam tự chủ từ khâu quy hoạch, thiết kế, thi công xây lắp, đồng bộ thiết bị, giám sát, quản lý vận hành.
Trước khi được gắn biển là công trình kỷ niệm 60 năm ngày truyền thống ngành Xây dựng Việt Nam, công trình thủy điện Lai Châu từng được gắn biển “Công trình chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII” và cũng đã được Bộ Xây dựng trao giải thưởng “Công trình chất lượng cao năm 2016”. Đây là niềm vinh dự, tự hào đối với những cán bộ, công nhân trong suốt quá trình nghiên cứu, thiết kế, thi công, vận hành công trình thủy điện Lai Châu và là điểm sáng về sự đoàn kết, nhất trí, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, sáng kiến cải tiến kỹ thuật và tối ưu hóa sản xuất, huy động tối đa nội lực tiềm năng làm chủ khoa học kỹ thuật tiên tiến của các đơn vị trên công trường.
