Công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển của Cảnh sát biển Việt Nam

Biên đội tàu tuần tra của Lực lượng Cảnh sát biển.

Các trường hợp Cảnh sát biển được dừng tàu thuyền để kiểm tra, kiểm soát, gồm: (1) Trực tiếp phát hiện hành vi vi phạm pháp luật hoặc dấu hiệu vi phạm pháp luật; (2) Thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ phát hiện, ghi nhận được hành vi vi phạm pháp luật hoặc dấu hiệu vi phạm pháp luật; (3) Có tố cáo, tố giác, tin báo về tội phạm, hành vi vi phạm pháp luật; (4) Có văn bản đề nghị của cơ quan có thẩm quyền về truy đuổi, bắt giữ người, tàu thuyền và phương tiện vi phạm pháp luật; (5) Người vi phạm tự giác khai báo về hành vi vi phạm pháp luật. (Trích Điều 13, Luật Cảnh sát biển Việt Nam)

Khi tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, Cảnh sát biển Việt Nam phải thể hiện màu sắc của tàu, thuyền, máy bay và phương tiện khác; cờ hiệu, phù hiệu, dấu hiệu nhận biết và trang phục theo quy định. Cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động trong vùng biển Việt Nam có trách nhiệm chấp hành sự kiểm tra, kiểm soát của Cảnh sát biển Việt Nam.

Để luật định hóa và cụ thể hóa hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát của Lực lượng Cảnh sát biển, ngày 11/02/2019, Bộ Quốc phòng ban hành Thông tư số 15/2019/TT-BQP quy định quy trình tuần tra, kiểm tra, kiểm soát của Cảnh sát biển Việt Nam.

Theo đó, hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm thực hiện theo nguyên tắc ngăn chặn, xử lý nghiêm minh mọi hành vi vi phạm pháp luật, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn trên biển.

Tàu Cảnh sát biển Việt Nam tuần tra liên hợp nghề cá trên Vịnh Bắc bộ cùng tàu Cảnh sát biển Trung Quốc.

Thẩm quyền quyết định lực lượng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, lần lượt là: Tư lệnh Cảnh sát biển Việt Nam quyết định người chỉ huy, thành phần và trang bị của lực lượng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát thuộc các cơ quan, đơn vị Cảnh sát biển Việt Nam khi tình hình trên biển phức tạp, có yếu tố nước ngoài, phạm vi rộng, liên quan đến nhiều địa bàn, nhiều lực lượng; Tư lệnh Vùng Cảnh sát biển quyết định người chỉ huy, thành phần và trang bị của lực lượng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát các đơn vị thuộc quyền thực hiện trong vùng biển quản lý; Cục trưởng Cục nghiệp vụ và Pháp luật quyết định người chỉ huy, thành phần và trang bị của lực lượng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát các cơ quan thuộc quyền trong thực hiện nhiệm vụ. Người chỉ huy lực lượng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát là cán bộ chỉ huy biên đội trong trường hợp hoạt động theo đội hình biên đội tàu, xuồng hoặc là thuyền trưởng theo đội hình đơn tàu, xuồng.

Lực lượng chức năng Cảnh sát biển bắt giữ tàu và niêm phong hàng hóa vi phạm.

Lực lượng tuần tra, kiểm tra, kiểm soát Cảnh sát biển gồm: cán bộ, chiến sĩ biên chế trên tàu, xuồng và máy bay của Cảnh sát biển Việt Nam; cán bộ, chiến sĩ nghiệp vụ pháp luật, lực lượng phối thuộc hoặc phối hợp và người được huy động. Phương tiện tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, gồm: tàu, xuồng, máy bay và các trang bị trong biên chế của Cảnh sát biển Việt Nam; tàu, thuyền và phương tiện, thiết bị kỹ thuật dân sự khi được huy động theo quy định tại Điều 16 Luật Cảnh sát biển Việt Nam 2018.

Thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm tra, kiểm soát theo luật định, trong 6 tháng đầu năm 2021, Lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam đã tổ chức điều động, sử dụng 286 lượt chiếc tàu, xuồng hoạt động trên biển. Qua tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, đã kịp thời phát hiện, tuyên truyên, yêu cầu 755 lượt chiếc tàu cá nước ngoài vi phạm ra khỏi vùng biển Việt Nam theo đúng chủ trương, đối sách; ghi số hiệu 488 tàu. Triển khai thực hiện hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát, nắm tình hình trên biển, nhất là ở các vùng biển trọng điểm, vùng biển nhạy cảm, các biên đội tàu Cảnh sát biển đã đi được hàng ngàn hải lý an toàn, kiểm soát hiệu quả vùng biển chủ quyền. Đã kịp thời phát hiện bắt giữ, xử lý 500vụ/658 đối tượng vi phạm pháp luật. Trong đó khởi tố: 63 vụ/66 đối tượng; xử phạt vi phạm hành chính 317vụ /397 đối tượng; phối hợp với các lực lượng chức năng bắt giữ, xử lý 120 vụ/195đối tượng. Tổng số tiền xử phạt vi phạm hành chính và ước tính giá trị tang vật tịch thu khoảng 40 tỷ đồng.

Chính các quy định, quy trình chặt chẽ về hoạt động tuần tra, kiểm tra, kiểm soát của Lực lượng Cảnh sát biển là những cơ sở pháp lý quan trọng, là công cụ sắc bén, hữu hiệu để Cảnh sát biển duy trì sự hiện diện và thực thi pháp luật trên biển hiệu quả, góp phần giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh, trật tự, an toàn cho các vùng biển đảo của Tổ quốc./.