Công cuộc phòng, chống tác hại của thuốc lá vẫn hết sức cam go

Đó là chia sẻ của PGS.TS. Lương Ngọc Khuê - Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) tại Hội thảo nhóm chuyên gia về phòng, chống tác hại của thuốc lá vào chiều 14/5 tại Hà Nội. Hội thảo do Quỹ phòng, chống tác tại của thuốc lá tổ chức, với sự tham dự của đại diện các bộ ngành, các tổ chức trong nước.

PGS.TS. Lương Ngọc Khuê cho biết, tại Việt Nam, theo báo cáo tổng hợp, có gần 700 cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Chỉ tính riêng năm 2023, có 1.224 ca nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Đáng lo ngại, tại bệnh viện Bạch Mai, mỗi năm có hàng trăm người nhập viện do ngộ độc ma túy có trong tinh dầu thuốc lá điện tử, đa phần các em ở độ tuổi thanh thiếu niên.

Trong bối cảnh đó, Bộ Y tế, Quỹ phòng, chống tác tại của thuốc lá và các chuyên gia, các cơ quan trong hệ thống phòng, chống tác hại của thuốc lá đã thực thi Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là Chiến lược quốc gia phòng chống tác hại thuốc lá đến năm 2030 đã được Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà ký ban hành.

Mới đây, ngày 4/5/2024, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã cùng với Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh và Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục Nguyễn Đắc Vinh đồng chủ trì Phiên giải trình về trách nhiệm quản lý nhà nước về phòng, chống tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng do Ủy ban Xã hội chủ trì, phối hợp với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục tổ chức.

Năm 2024, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) chọn thông điệp “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá” làm chủ đề cho ngày Thế giới không thuốc lá 31/5. Theo PGS.TS. Lương Ngọc Khuê, Quỹ phòng, chống tác tại của thuốc lá, Bộ Y tế đã nhiều lần có văn bản báo cáo Chính phủ có giải pháp hữu hiệu, dài hơi để phòng, chống tác hại của thuốc lá, trước mắt Bộ Y tế đề xuất Quốc hội ban hành nghị quyết cấm thuốc lá điện tử ở Việt Nam - loại thuốc lá mà các thế lực đang nhắm tới trẻ em, phụ nữ và thanh thiếu niên.

“Ngày 13/5/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký ban hành Công điện số 47/CĐ-TTg về tăng cường quản lý thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng. Đây là hoạt động rất tích cực hưởng ứng chủ đề “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá” cho ngày Thế giới không thuốc lá 31/5”, Giám đốc Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá nhấn mạnh.

Bộ Y tế đang chuẩn bị các nội dung tổ chức lễ mít tinh hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5) và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (25-31/5/2024). PGS.TS. Lương Ngọc Khuê mong rằng trong thời gian tới, các bộ, ngành, tổ chức sẽ tiếp tục phối hợp, đồng hành với Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế trong công cuộc phòng chống tác hại của thuốc lá, đặc biệt là thuốc lá thế hệ mới.

Chia sẻ về nhóm giải pháp hoàn thiện cơ chế chính sách, pháp luật về phòng, chống tác hại của thuốc lá trong Chiến lược quốc gia về PCTH thuốc lá đến năm 2030, Ths. Nguyễn Thị Thu Hương - Quỹ Phòng chống tác hại thuốc lá đề xuất ban hành quy định về ngăn ngừa các sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, shisha và các sản phẩm thuốc lá mới khác trong cộng đồng; xây dựng lộ trình tăng thuế đối với các sản phẩm thuốc lá đảm bảo đến năm 2030 mức thuế đạt tỷ trọng trên giá bán lẻ theo khuyến nghị của WHO.

Theo Ths. Nguyễn Thị Thu Hương, đối với các sản phẩm thuốc lá mới, trước mắt, Bộ Y tế đang nghiên cứu đề xuất Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và các sản phẩm thuốc mới mới khác có thể sẽ xuất hiện trong tương lai. Về lâu dài, Bộ Y tế sẽ trình Chính phủ, Quốc hội để xem xét sửa đổi, bổ sung Luật PCTHTL để bổ sung quy định này vào Luật để bảo đảm tính ổn định trong triển khai thực hiện.

Tại hội thảo, đại diện các bộ, ngành, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về kế hoạch thực hiện các hoạt động quảng bá cho các sự kiện trong Tuần lễ quốc gia từ ngày 25-31/5 tới, cũng như kế hoạch truyền thông về tác hại của các sản phẩm thuốc lá mới, thuế thuốc lá…

Nổi bật là ý tưởng tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5) và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá (25-31/5/2024) của đại diện lãnh đạo Báo Tài nguyên và Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường).

Bà Lý Thị Hồng Điệp, Phó Tổng biên tập Báo Tài nguyên và Môi trường cho rằng Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế có thể lên kế hoạch cho những năm sau có thể kết hợp với 1 tổ chức chính trị - xã hội và 1 địa phương để tổ chức sự kiện Ngày Thế giới không thuốc lá và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá quốc gia tại địa phương đó, đầu tiên là chọn tổ chức tại các thành phố du lịch, nơi thu hút nhiều du khách, sau đó lan tỏa sang các thành phố, địa phương khác.

Bên cạnh đó, Quỹ Phòng chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế có thể phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo, cụ thể là Vụ Giáo dục thể chất tổ chức các hoạt động, chuyển tải kịp thời và hiệu quả thông điệp về Ngày Thế giới không thuốc lá 31/5/2014 đến từng học sinh. Trong đó truyền đạt thông điệp “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá” vào buổi chào cờ đầu tuần đối với các trường học.

“

Trong thời gian tới, Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá sẽ nỗ lực hết sức, tiếp tục phối hợp với các đơn vị, các tổ chức triển khai đúng tiến độ kế hoạch năm 2024 đã cam kết. Đặc biệt, trong Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá, Quỹ sẽ tích cực tham gia các sự kiện do các đơn vị, tổ chức thực hiện, đồng thời trao đổi với WHO xây dựng các tài liệu truyền thông và gửi đến các đơn vị để truyền thông kịp thời.

Bà Phan Thị Hải, Phó Giám đốc Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá, Bộ Y tế