Cơ chế một cửa quốc gia: Cửa chưa đủ rộng

   

   

  Theo tổng hợp của Tổng cục Hải quan, một số vướng mắc còn tồn tại như: Cơ chế quyết định xử lí hồ sơ khi chưa có thống nhất về kết quả xử lí của các bộ, ngành; một số yêu cầu khai báo chứng từ chưa phù hợp (có trường hợp thông tin cần thiết lại chưa có trên bản khai); cách thức sửa đổi, bổ sung chứng từ, hồ sơ trong trường hợp có sai sót…

   

   

  Theo báo cáo của Cục Hàng hải Việt Nam (Bộ Giao thông vận tải), kể từ khi thực hiện thí điểm (12/11) đến ngày 25/11, có 24 hồ sơ được DN gửi đến Cổng thông tin điện tử NSW. Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng đã giải quyết 19 hồ sơ, 5 hồ sơ đang trong quá trình giải quyết. Tuy nhiên, trong 19 hồ sơ đã được giải quyết chỉ có 1 hồ sơ có sự tham gia của các bộ, ngành liên quan qua Cổng thông tin điện tử NSW; 5 hồ sơ chỉ có giải quyết thủ tục của cơ quan Hải quan.

   

  Lí giải tình trạng trên, đại diện Cảng vụ Hàng hải Hải Phòng cho biết: Hiện vẫn còn nhiều lỗi cần khắc phục, đặc biệt liên quan đến hệ thống danh mục… Điển hình như bản khai kiểm dịch động, thực vật không phải chuyến tàu nào cũng có nhưng hệ thống vẫn yêu cầu nhập dữ liệu; trường hợp hàng hóa không có hoặc hành khách không có, DN không thể nhập dữ liệu “không có” vào bản khai; hệ thống cảng biển được mã hóa mà chưa có chú giải cụ thể (tên cảng) khiến DN khó khăn trong tìm kiếm thông tin…Trong khi đó, hồ sơ DN gửi đến Cổng thông tin NSW không thể hiện thông tin chuyến tàu phải kiểm dịch động vật, thực vật nên cơ quan quản lí chưa biết xử lí thế nào.

   

  Về phía DN, đại diện Bộ phận đại lý tại Hải Phòng, Cty TNHH SITC Việt Nam cho biết: Từ khi triển khai NSW đến nay, DN vẫn phải làm song song hai hướng, một là chuẩn bị giấy tờ, làm thủ tục xuất nhập cảnh cho tàu như cũ, cùng với đó tiến hành khai báo thông tin trên Cổng thông tin NSW. Nguyên nhân là bởi mới triển khai nên hệ thống Cổng thông tin NSW thường xuyên phát sinh lỗi phần mềm, nhiều khi tàu đã vào cảng rồi mà khai báo vẫn chưa suôn sẻ. Lại có trường hợp khi làm thủ tục cho tàu xuất cảnh, thông tin đã gửi đi khá lâu nhưng vẫn chưa được các bộ, ngành liên quan giải quyết. “Đặc biệt, đã có trường hợp trong quá trình khai báo trên Cổng thông tin NSW, do phần mềm bị lỗi nên toàn bộ thông tin của khách hàng bị mất. Điều này khiến khách không lấy được hàng trên tàu.  Các DN khác cũng cho rằng: vướng mắc nổi cộm là do lỗi phần mềm, lỗi mạng. Có nhiều nội dung trên Cổng thông tin NSW thiết kế thông tin thừa, một số thông tin như danh mục hàng hóa chưa có sự mã hóa đồng nhất giữa các bộ, ngành khiến DN không biết khai báo như thế nào cho chuẩn. Ngoài ra, vẫn chưa có sự thống nhất giữa hệ thống công nghệ thông tin của một số đơn vị với Cổng thông tin NSW.

   

   

  Ông Nguyễn Quang Việt - nhân viên đại lý Cty TNHH Dịch vụ Hàng hải Nhật Thăng (Hải Phòng) phân tích, để làm thủ tục cho tàu xuất nhập cảnh, đại lý phải làm việc với 4 bên là Hải quan, Cảng vụ, Biên phòng và Y tế. Nếu triển khai đúng tinh thần của NSW, khi làm thủ tục cho tàu, DN sẽ khai báo trên Cổng thông tin NSW, cả 4 bên cùng duyệt, nếu thông tin được thông qua thì các bên sẽ gửi toàn bộ thông tin phản hồi về Cảng vụ để Cảng vụ xuất ra một file giấy phép cho phép tàu vào cảng hoặc rời cảng. Điều này giúp DN tiết kiệm thời gian, công sức, đồng thời giải quyết được những nguy cơ có thể xảy ra như làm mất giấy phép trên đường mang tàu ra.

   

  Tuy nhiên, việc kết nối 4 bên vẫn chưa được thông suốt do Bộ Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chưa được trang bị hệ thống CNTT và hệ thống công nghệ thông tin của Bộ Quốc Phòng vẫn chưa sẵn sàng kết nối với Cổng thông tin NSW. Do vậy, sự tham gia của các bộ, ngành trong việc giải quyết thủ tục trong NSW còn hạn chế so với mục tiêu đặt ra. Ngoài ra, trong khai báo, DN cũng chưa chủ động khai báo hết thông tin. Đại diện Cơ quan Thú y Vùng II cho biết, trên Cổng thông tin NSW, DN không khai báo về kiểm dịch động vật nhưng thực tế đơn vị vẫn tiến hành kiểm dịch cho nhiều chuyến tàu, do đó, đại diện đơn vị này đề nghị TCHQ cần có phương án theo dõi tính trung thực trong khai báo của đại lí hãng tàu… Mặc dù vẫn còn khó khăn, nhưng các bên tham gia cho biết sẽ tiếp tục tích cực triển khai, bởi thực hiện hiệu quả NSW sẽ tạo nhiều thuận lợi cho cộng đồng DN, đặc biệt với khu vực cảng có lưu lượng tàu biển XNC lớn như Hải Phòng (khoảng 50 đến 60 lượt/ngày)…

   

  Trước những khó khăn được nêu ra, đại diện Tổng cục Hải quan - Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo triển khai cơ chế một cửa quốc gia cho biết sẽ khẩn trương rà soát và hoàn thiện các nội dung về quy trình, thủ tục, CNTT… để nâng cao hiệu quả thực hiện NSW. Riêng vấn đề của 3 Bộ Y tế, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Quốc Phòng, Tổng cục Hải quan tạm thời đưa ra phương án: từ ngày 15/12/2014, 3 bộ trên sẽ tạm thời sử dụng chức năng rút gọn trên Cổng thông tin NSW để giải quyết thủ tục trong NSW. Và về lâu dài, Bộ Y tế và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ được hỗ trợ xây dựng hệ thống công nghệ thông tin để kết nối với Cổng thông tin NSW. Cùng với đó, Bộ Quốc phòng cũng sẽ hoàn thiện tiêu chuẩn kĩ thuật nhằm kết nối hệ thống CNTT của lực lượng Biên phòng vào Cổng thông tin NSW.