Chuyển đổi số trong báo chí để phục vụ bạn đọc tốt hơn

Tham dự diễn đàn có các đồng chí: Lê Quốc Minh, Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam; Phạm Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; Nguyễn Đức Lợi - Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam; cùng lãnh đạo các Bộ, ngành trung ương, lãnh đạo các cơ quan báo chí trung ương và địa phương, lãnh đạo Hội Nhà báo các tỉnh thành, đông đảo hội viên nhà báo, phóng viên và công chúng yêu báo chí.

Tại Diễn đàn, các đại biểu được lắng nghe các ý kiến sâu sắc, mới mẻ của các nhà báo kỳ cựu, các chuyên gia về chuyển đổi số đã, đang và sẽ mang lại cơ hội chưa từng có, mở ra chân trời phát triển mới cho hoạt động báo chí. Đáng chú ý, nhiều tham luận có tính thực tiễn cao vì đã được triển khai trực tiếp tại các đơn vị như: Tuổi trẻ chuyển đổi số vì bạn đọc; Giải pháp công nghệ phục vụ quản trị và phát triển nội dung cho báo điện tử.

Chuyển đổi số trong hoạt động báo chí: Chân trời phát triển mới

Nhà báo Trần Thị Kim Hoa, Giám đốc Bảo tàng Báo chí Việt Nam, Phó Ban thường trực Ban Tổ chức Hội báo cho rằng: Cách mạng công nghiệp lần thứ 4, trí tuệ nhân tạo, internet kết nối vạn vật, tất cả ngày càng trở thành những khái niệm thân thuộc, đã và đang làm thay đổi mạnh mẽ, toàn diện cuộc sống của con người. Trong xu thế đó, sự bùng nổ của công nghệ truyền thông, đặc biệt là mạng xã hội đang tiếp tục đặt tạo ra những cơ hội lẫn thách thức lớn đối với báo chí.

Với chuyển đổi số, báo điện tử trên nền tảng đa phương tiện sẽ được tăng cường khả năng truyền tải, khả năng tương tác trực tiếp với công chúng. Góp phần tăng sự hấp dẫn với những sáng tác về nội dung và hình thức phù hợp mà những nhà báo đã đang rất nỗ lực và mong mỏi. 

“Ban tổ chức mong muốn Hội thảo về chuyển đổi số đặc biệt là chuyển đổi số trong báo chí sẽ được thảo luận và phân tích, từ đó đưa ra những giải pháp hữu hiệu, giúp báo chí phục vụ bạn đọc ngày một tốt hơn như mục tiêu diễn đàn đề ra” - Nhà báo Trần Thị Kim Hoa chia sẻ.

Nhà báo Lê Quốc Minh, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng: Chuyển đổi số rõ ràng là con đường mà báo chí cần phải bước đi, thậm chí là đi nhanh và quyết liệt, nếu không muốn bị tụt hậu và mất đi độc giả, khán thính giả, và hậu quả đương nhiên là sự sống còn của chính cơ quan báo chí.

Chuyển đổi số chưa kết thúc sau khi thực hiện kế hoạch thành công. Thực tế, nó là một quá trình tiếp diễn. Dù đang trong kỷ nguyên số, các tòa soạn phải luôn ghi nhớ những giá trị cơ bản của báo chí. Tin cậy, chính xác, công bằng và cân bằng trong mỗi bài viết - là những giá trị vô cùng quan trọng và giờ đây càng quan trọng hơn bao giờ hết...

Theo Nhà báo Lê Quốc Minh, tại các cơ quan báo chí, nếu không thay đổi quy trình làm việc, văn hóa công sở, cách trao đổi với nhau, cách xây dựng bộ máy và hệ thống phân cấp trong tòa soạn, thì mọi thay đổi tạo ra cũng chỉ nằm ở bên rìa mà thôi. Xây dựng một chiến lược chuyển đổi số là công việc đơn giản. Hiện thực hóa mới là điều khó khăn, và đa số các cơ quan báo chí bị mắc kẹt dọc đường - một thực tế xảy ra suốt 2 thập niên vừa qua.

Một chìa khóa thành công là có câu chuyện thú vị về sự thay đổi, trong đó giúp nhân viên hiểu rõ con đường đi của tổ chức, và tại sao cần có những thay đổi. Những cơ quan theo cách làm này có tỷ lệ chuyển đổi thành công gấp 3 lần. Chìa khóa thành công thứ hai là các lãnh đạo nhấn mạnh sự cấp bách trong việc thực hiện các chuyển đổi trong đơn vị, và điều này cần được thông tin rõ ràng tới tất cả mọi người.

Có lộ trình, giải pháp chuyển đổi số phù hợp

Theo Nhà báo Lê Xuân Trung - Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi Trẻ, điều quan trọng nhất cần xác định bạn đọc ở đâu, báo chí ở đó, bạn đọc lên mạng, báo chí lên mạng và báo chí muốn lên mạng, báo chí phải chuyển đổi số. Tuy nhiên các cơ quan báo chí cần vượt qua 3 thách thức lớn, đó là chọn lựa công nghệ phù hợp, chi phí đầu tư hợp lý, đội ngũ nhân lực tinh thông.

Trong đó, thách thức về công nghệ là vấn đề quan trọng. Muốn chuyển đổi số, các cơ quan báo chí đứng trước nhiều phương án khác nhau: Tuyển chuyên gia, kỹ sư công nghệ (phần cứng và phần mềm) để hình thành lực lượng công nghệ tại chỗ phục vụ chuyển đổi số. Hoặc thuê công ty công nghệ thực hiện việc chuyển đổi số trọn gói, cơ quan báo chí chỉ vận hành. Khi điều chỉnh, bổ sung hay thay đổi đặt hàng công ty công nghệ giải quyết.

Ngoài ra còn một phương án nữa là, tự chủ một phần công nghệ bằng lực lượng tại chỗ, thuê ngoài những việc cần thiết để bảo đảm hiệu quả quản lý lẫn vốn đầu tư. Lực lượng tại chỗ chịu trách nhiệm vận hành chuyển đổi số và nghiên cứu, đề xuất những ứng dụng mới, giải pháp mới, sản phẩm mới.

Nhà báo Lê Xuân Trung cho rằng: Trong vấn đề chuyển đổi số sẽ xuất hiện thách thức chi phí đầu tư. Đầu tư công nghệ: tòa soạn điện tử, hệ thống quản lý bạn đọc và khách hàng, hệ thống lưu trữ dữ liệu, hệ thống quản trị toàn bộ quy trình vận hành cơ quan báo chí, mua hay thuê hệ thống server…
Có thể đầu tư dần hay đầu tư trọn gói, xác định thứ tự ưu tiên để đầu tư. Không thể không đầu tư tòa soạn điện tử nhưng đầu tư từng phần cho từng sản phẩm hay cả hệ thống cho tất cả sản phẩm. Có đủ vốn đầu tư hệ thống bài bản ngay từ đầu, tránh đầu tư chắp vá, không đồng bộ… Ngoài ra có thách thức nguồn nhân lực cũng là câu chuyện rất cần đặt ra. 

Về các giải pháp thúc đẩy chuyển đổi số, Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi trẻ cho rằng: Cần bảo vệ bản quyền báo chí, thực hiện thu phí bạn đọc, tổ chức đào tạo, trao đổi nghiệp vụ định kỳ về chuyển đổi số. Trong đó, thu phí bạn đọc báo online không chỉ tăng nguồn thu bền vững mà còn phải tăng chất lượng nội dung, hạn chế chạy theo view, chạy theo số lượng tin bài.

Là một chuyên gia truyền thông số, Nhà báo Lê Quốc Minh khẳng định: Một chiến lược chuyển đổi số lấy độc giả làm trung tâm có thể giúp thúc đẩy các doanh thu từ độc giả cũng như doanh thu quảng cáo. Các cơ quan báo chí cần điều chỉnh kế hoạch quảng cáo dựa trên quan điểm độc giả là trên hết và thu thập dữ liệu độc giả trực tiếp. Đặc biệt, cần chuẩn bị cho một "thế giới không cookies" thời gian tới, trong khi cân nhắc cơ chế giá và kết hợp các sản m in/digital.