Báo cáo tại cuộc họp, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Tài nguyên nước Châu Trần Vĩnh đã trình bày tổng quan về nội dung tài nguyên nước trong quy hoạch ĐBSCL. Ông Châu Trần Vĩnh cho biết: Tại Khoản 8 Điều 27 Nghị định số 37/2019/NĐ-CP ngày 07/5/2019 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch quy định Phương hướng khai thác, bảo vệ tài nguyên nước lưu vực sông trên lãnh thổ vùng gồm 3 nội dung chính. Đó là: Định hướng phân vùng chức năng của nguồn nước; Định hướng các giải pháp bảo vệ nguồn nước, phục hồi nguồn nước bị ô nhiễm hoặc bị suy thoái, cạn kiệt để bảo đảm chức năng của nguồn nước; Định hướng các giải pháp phòng, chống, khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra.
Đối với tình hình thực hiện quy hoạch tổng thể ĐBSCL, ông Châu Trần Vĩnh cho biết: Quy hoạch tổng thể ĐBSCL do Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì thực hiện và sử dụng vốn vay của Ngân hàng Thế giới theo dự án Sinh kế phát triển bền vững ĐBSCL. Bộ TN&MT sẽ thực hiện hợp phần quy hoạch vùng ĐBSCL của ngành tài nguyên và môi trường.
Ông Châu Trần Vĩnh cũng cho biết thêm, theo quy định của pháp luật tài nguyên nước và luật sửa đổi, bổ sung liên quan đến Luật Quy hoạch, nội dung quy hoạch tổng hợp lưu vực sông liên tỉnh, nguồn nước liên tỉnh gồm các nội dung: Phân bổ nguồn nước, bảo vệ tài nguyên nước và phòng, chống và khắc phục hậu quả tác hại do nước gây ra.
Tại cuộc họp, ông Châu Trần Vĩnh cũng thông tin thêm về những thách thức liên quan đến lĩnh vực tài nguyên nước ĐBSCL như lũ và ngập lụt vùng thượng nguồn, xâm nhập mặn ở vùng ven biển; biến đổi khí hậu và nước biển dâng; sụt lún mặt đất; áp lực gia tăng dân số và phát triển kinh tế xã hội; phòng chống lũ và môi trường nước và cấp nước...
Để phục vụ cho việc lập quy hoạch ĐBSCL, Cục Quản lý Tài nguyên nước đề xuất: Tổng cục Khí tượng Thủy văn cung cấp thông tin liên quan đến nhóm dữ liệu về khí tượng, thủy văn, hải văn; Văn phòng Thường trực Ủy ban sông Mê Công Việt Nam cung cấp các thông tin, số liệu quan đến nhóm dữ liệu thượng nguồn; Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia cung cấp thông tin số liệu về nhóm dữ liệu nước dưới đất; Cục Biến đổi khí hậu cung cấp thông tin, số liệu liên quan đến nhóm dữ liệu về biến đổi khí hậu và nước biển dâng. Cục quản lý tài nguyên nước chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan, Bộ NN&PTNT, các địa phương để thu thập dữ liệu về các loại hình tác hại do nước gây ra.
Ông Tống Ngọc Thanh – Tổng Giám đốc Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước quốc gia cho rằng: Bộ TN&MT với tư cách là cơ quan quản lý về tài nguyên nước, cần thể hiện vai trò trong thẩm định nội dung quy hoạch tài nguyên nước. Với chức năng là cơ quan quản lý Nhà nước về tài nguyên nước, Bộ phải quản lý được đầu nguồn, làm trọng tài trong việc phân bổ nguồn nước. Ông Thanh cho hay, Nghị định số 37 chỉ nêu phương hướng, vì thế, trong quá trình triển khai phải tính toán tới điều kiện và trình độ phát triển kinh tế xã hội của địa phương cho phù hợp.
Theo ông Tống Ngọc Thanh, cần thiết đánh giá hiện trạng trong quy hoạch, cụ thể là, phải phân vùng quy hoạch cho đúng và phân bổ nguồn nước phù hợp với thực tế. Đặc biệt, cần tính toán tổng lượng tiềm năng nguồn nước vùng quy hoạch.
Ông Tống Ngọc Thanh nêu ý kiến, cần đánh giá hiện trạng và khai thác xả thải vào nguồn nước. Xác định nguồn nước dự phòng phục vụ nhu cầu sử dụng nước cho sinh hoạt. Đối với ĐBSCL cần lưu ý tác động, đó là: biến đổi khí hậu, khai thác thượng nguồn và nguồn nước trong nội địa.
“Tiếp theo là dự báo nhu cầu sử dụng nước cần chính xác. Bởi lẽ, đây là nội dung quan trọng để có quy hoạch, phân bổ nguồn nước đúng và phù hợp” – ông Tống Ngọc Thanh nói.
Tại cuộc họp, đại diện lãnh đạo Văn phòng Thường trực Ủy ban sông Mê Công Việt Nam, Viện khoa học tài nguyên nước cũng đã đóng góp ý kiến để việc tổng hợp số liệu, dữ liệu tài nguyên nước phục vụ quy hoạch vùng ĐBSCL có hiệu quà.
Phát biểu kết luận cuộc họp, Thứ trưởng Lê Công Thành chỉ đạo, xây dựng thông tin, dữ liệu về tài nguyên nước phục vụ lập Quy hoạch ĐBSCL là công việc quan trọng khẳng định vai trò quản lý nhà nước của Bộ TN&MT. Theo Thứ trưởng, đây vừa là thách thức, vừa là cơ hội. Thứ trưởng chỉ đạo: Cục Quản lý tài nguyên nước đóng vai trò là “nhạc trưởng”, chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch, tổng hợp số liệu, dữ liệu cụ thể hóa và chi tiết hơn.
“Trong kế hoạch mà Cục xây dựng cũng cần chỉ ra được những điểm quan trọng, mường tượng rõ nét hơn quy hoạch tài nguyên nước phục vụ cho phát triển KT-XH ĐBSCL. Làm thế nào để thể hiện được dấu ấn của Bộ TN&MT trong quản lý Nhà nước về tài nguyên nước” – Thứ trưởng Lê Công Thành nói.
