Châu Âu đối mặt với hạn hán nghiêm trọng

Thuyền mắc cạn trên bãi biển, bên bờ hồ Montbel, Tây Nam nước Pháp

Hình ảnh những lòng sông khô cạn và những hồ nước bị thu hẹp thường gắn liền với cái nóng như thiêu đốt của mùa hè chứ không phải mùa đông. Tuy vậy, thời tiết ấm áp và khô hạn bất thường đang ảnh hưởng đến một khu vực rộng lớn của châu Âu, bao gồm miền Trung và Tây Nam nước Pháp, miền Bắc Tây Ban Nha và miền Bắc miền Bắc Italy.

Hạn hán nghiêm trọng ở Pháp và Italy

Pháp đang trải qua thời kỳ khô hạn nhất trong hơn 60 năm và có thể sớm đưa ra các hạn chế về nước. Chia sẻ với CNN, ông Simon Mittelberger - nhà khí hậu học tại Cơ quan dự báo thời tiết Pháp, Météo-France cho biết, Pháp đã trải qua chuỗi 32 ngày liên tiếp (từ ngày 21/1 đến ngày 21/2) không có lượng mưa đáng kể.

Ông cho biết thêm: Tình trạng thiếu mưa đang có tác động tiêu cực đến các sông, hồ và đất đai của nước Pháp. Đất khô hơn nhiều so với bình thường. Pháp sẽ không ghi nhận được độ ẩm của đất cho đến giữa tháng 4 năm nay.

Ngoài ra, lượng tuyết rơi cũng thấp, trong đó dãy núi Pyrenees gần đạt mức tuyết rơi thấp kỷ lục vào cùng thời điểm trong năm. Theo Tổ chức nghiên cứu CIMA, dãy núi Alps đã có ít tuyết hơn 63% so với bình thường.

Lòng hồ Lac de Montbel nứt nẻ ở Tây Nam nước Pháp

Việc thiếu tuyết vào mùa đông có thể đe dọa nguồn dự trữ nước vào mùa xuân và mùa hè, bởi tuyết tan ít hơn để duy trì các dòng sông. Mùa hè năm 2022, Pháp đã trải qua đợt hạn hán tồi tệ nhất trong lịch sử, nhưng ông Mittelberger cảnh báo, tình hình hạn hán năm nay có thể sẽ tồi tệ hơn nếu không có lượng mưa đáng kể trong vài tháng tới.

Bộ trưởng Bộ Môi trường Pháp, ông Christophe Béchu đánh giá đợt hạn hán mùa đông năm nay là chưa từng xảy ra và cảnh báo quốc gia này đang trong tình trạng báo động.

Tương tự, tại Italy, một số vùng nước nổi tiếng nhất của đất nước cũng đang cạn kiệt. Mực nước ở hồ Garda hiện thấp đến mức có thể đi bộ đến một hòn đảo ở giữa hồ, dọc theo dải lòng hồ lộ thiên. Trong khi, chỉ vài tháng trước, lối đi này không tồn tại.

Lòng sông Issole khô cạn tại Flassans-sur-Issole, Đông Nam nước Pháp

Việc di chuyển bằng taxi nước ở Venice cũng gặp nhiều khó khăn hơn bởi một số kênh đào của thành phố đã quá cạn để giữ cho thuyền gondola nổi. Một phần nguyên nhân là do thiếu mưa. Thành phố này vốn luôn lo sợ lũ lụt, nhưng giờ đây lại đang đương đầu với hạn hán.

Sông Po - con sông dài nhất của Italy - chảy qua khu trung tâm nông nghiệp phía Bắc đất nước - có lượng nước ít hơn 61% so với thông thường. Mùa hè năm ngoái, chính phủ Italy đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp đối với khu vực xung quanh sông Po - nơi đã trải qua đợt hạn hán nghiêm trọng nhất trong 70 năm qua.

Ông Giorgio Zampetti, Tổng Giám đốc của Legambiente - một nhóm môi trường của Italy cho rằng điều tồi tệ nhất vẫn chưa ập đến. Theo ông, năm 2023 mới bắt đầu, nhưng nó đang cho thấy những dấu hiệu đáng lo ngại về các hiện tượng thời tiết cực đoan và mức độ hạn hán.

Hạn hán kéo theo mối lo lớn về nguồn nước

Hạn hán nghiêm trọng gây ra mối lo ngại lớn đối với nguồn cung cấp nước. Theo một nghiên cứu của các nhà khoa học tại Đại học Công nghệ Graz (Áo) được công bố vào tháng 1 năm nay, tình hình nguồn nước của châu Âu đã trở nên “rất bấp bênh”. Nghiên cứu này sử dụng dữ liệu vệ tinh để phân tích nguồn nước ngầm trên thế giới.

Ông Torsten Mayer-Gürr, tác giả của nghiên cứu chia sẻ: “Vài năm trước, tôi chưa bao giờ tưởng tượng được rằng nước sẽ là một vấn đề ở châu Âu. Chúng tôi thực sự đang gặp vấn đề với nguồn cung cấp nước. Cần phải suy nghĩ nghiêm túc về vấn đề này”.

Mọi người đi bộ đến Đảo San Biagio dọc theo một dải đất trước đó bị nhấn chìm, tại Hồ Garda ở miền Bắc Italy

Tây Ban Nha - nơi đã trải qua một năm nóng nhất vào ngăm 2022 - cũng đang lo ngại về nguồn cung cấp nước. Phát biểu tại một cuộc họp báo gần đây, bà Teresa Ribera, Bộ trưởng Bộ Chuyển đổi Sinh thái Tây Ban Nha cho rằng quốc gia này không thể đảm bảo nguồn cung cấp nước cho nhu cầu nước uống hoặc cho các mục đích kinh tế chỉ dựa vào mưa.

Tây Ban Nha đã phê duyệt kế hoạch đầu tư khoảng 24 tỷ USD vào quản lý nước, trong đó có biện pháp cải thiện vệ sinh và xử lý nước cũng như hiện đại hóa hệ thống tưới tiêu. Kể từ năm 1980, lượng nước trung bình sẵn có đã giảm 12%, trong khi các nhà nghiên cứu dự báo, nó có thể giảm thêm tới 40% vào năm 2050.

Con kênh gần như khô cạn ở Venice, Italy

Trong khi châu Âu trước đó đã bị tàn phá bởi hạn hán mùa hè, các chuyên gia lo ngại tình trạng khô hạn trong 2 tháng qua có thể là dấu hiệu cảnh báo một thực tế mới, một phần do sự gia tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu.

Trao đổi với CNN, ông Andrea Toreti - nhà khí hậu học tại Trung tâm nghiên cứu chung của Ủy ban châu Âu cho biết: “Tình hình này rất hiếm khi xảy ra trong quá khứ, nhưng biến đổi khí hậu đang làm thay đổi chế độ mưa ở châu Âu và khiến những hiện tượng cực đoan này tái diễn và dữ dội hơn. Thiếu lượng mưa trong những tuần qua cùng với đợt hạn hán tồi tệ trong năm 2022 càng làm tăng mối lo ngại”.

Ảnh chụp từ trên cao cho thấy đầm lầy khô cằn tại Vườn Quốc gia Doñana ở Huelva, Tây Ban Nha

Ông Christophe Bechu - Bộ trưởng Môi trường Pháp cho biết, từ tháng 3, Pháp chuẩn bị đưa ra các hạn chế sử dụng nước ở nhiều khu vực. Theo ông, việc tưới tiêu đã từng bị hạn chế tại nhiều thành phố ở miền Nam đất nước nhưng thường xảy ra vào mùa hè, không phải mùa đông.

Mặc dù không nêu rõ các biện pháp khả thi nhưng ông Bechu khẳng định, đó sẽ là những biện pháp "mềm" và được áp dụng tùy từng trường hợp cần thiết ở một khu vực cụ thể. Đây cũng là những biện pháp giúp nước Pháp tránh phải thực hiện các biện pháp khẩn cấp, cứng rắn hơn khi mùa hè sắp đến.