“Cát tặc” ngang nhiên “rút ruột” sông Bằng Giang

Các đối tượng sử dụng đầu hút để hút cát lên xe ô tô.

Nhận được thông tin phản ánh của người dân về tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép trên dòng chảy của sông Bằng Giang tại xã Chu Trinh, Thành phố Cao Bằng (tỉnh Cao Bằng) trong suốt một thời gian dài, làm cho bờ sông bị đào xúc nham nhở biến dạng, dòng chảy của sông bị xô lệch, nguy cơ gây sạt lở cao, ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt của người dân. Chiều ngày 14/2/2020, phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) đã trực tiếp đến tìm hiểu về tình trạng này.

Các đối tượng dựng lán trại tại điểm khai thác cát, sỏi trái phép.

Thời điểm phóng viên có mặt tại hiện trường, ghi nhận hình ảnh các đối tượng đang sử dụng xuồng cào với công suất lớn để xúc cát, sỏi lòng sông Bằng Giang, bên cạnh những hố sâu hoắm nham nhở giữa lòng sông cạn kiệt, những bãi sỏi ngổn ngang chắn cả dòng sông khiến cho hình hài con sông biến dạng, dòng nước chảy đục ngầu.

Theo quan sát của phóng viên tại hiện trường, ba người đang vận hành hoạt động một chiếc xuồng cào  xúc cát, sỏi hoạt động hết công suất. Tiếng máy nổ ầm ào, rền vang xen lẫn tiếng cát, sỏi lạo xạo, ken két xô nhau trên băng gầu làm kinh động một vùng. Cách xuồng cao đang hoạt động không xa, các đối tượng đặt một họng hút cát để trực tiếp hút cát lên xe ô tô.

Khi thấy sự xuất hiện của phóng viên ghi hình, chụp ảnh thì một người trong số đó rút điện thoại ra “alo” cho ai đó rồi vẫn tiếp tục cho máy móc hoạt động như không hề có sự xuất hiện của phóng viên.

Trước những hành động đó, khiến chúng tôi không thể không đặt câu hỏi: Phải chăng “cát tặc” quá ngang nhiên khai thác cát, sỏi trái phép giữa “thanh thiên bạch nhật” hay có sự “chống lưng” nào đó khiến họ coi thường pháp luật?

Các xe ô tô tải thay nhau vào “ăn” đầy cát đi bán.

Tại hiện trường, chúng tôi phát hiện một chiếc xe ô tô tải mang biển kiểm soát 24C – 054.50 được “ăn” đầy cát và đang chuẩn bị di chuyển. Một người đến mua cát tại bãi khai thác chia sẻ: Chúng tôi đến mua cát để về xây nhà. Giá tôi mua 1 m3 cát tại bãi từ 220 – 230 nghìn đồng/m3. Xe ô tô tải này mỗi chuyến chở được 6 – 7 m3 cát.

Theo một số người dân xã Chu Trinh, Thành phố Cao Bằng (tỉnh Cao Bằng) phản ánh: Tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép ở khu vực này đã diễn ra từ nhiều năm nay. Nhưng thời điểm phóng viên đến thì họ mới tiếp tục khai thác lại được 2 – 3 ngày bởi vừa nghỉ Tết Nguyên đán. Cũng theo những người dân ở đây, mặc dù tình trạng này đã diễn ra trong suốt một thời gian dài nhưng chưa thấy cơ quan chức năng nào vào xử lý triệt để.

Dòng chảy của sông bị xô lệch, gây nguy cơ sạt lở cao, ảnh hưởng đến đời sống, sinh hoạt của người dân.

Để làm rõ hơn sự việc khai thác cát, sỏi trái phép bằng xuồng cào công suất lớn diễn ra công khai trên địa bàn xã Chu Trinh, Thành phố Cao Bằng, chúng tôi đã làm việc với ông Đàm Việt Hùng, Chủ tịch UBND xã Chu Trinh, Thành phố Cao Bằng.

Tại buổi làm việc, Chủ tịch UBND xã Chu Trinh khẳng định: “Hiện nay, trên địa bàn xã Chu Trinh không có tổ chức, cá nhân nào được cấp phép hoạt động khai thác cát, sỏi trên dòng sông Bằng Giang”.

Khi chúng tôi đưa ra những hình ảnh xuồng cào hoạt động với công suất lớn ngang nhiên khai thác cát, sỏi trái phép tại xã Chu Trinh, lúc này vị Chủ tịch UBND xã Chu Trinh mới thừa nhận: "Trường hợp này chủ xuồng tên là Nông Thanh Đình, trú tại xã Chu Trinh, Thành phố Cao Bằng. Năm 2018, xã đã tiến hành kiểm tra, lập biên bản xử lý và yêu cầu chấm dứt tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép trên địa bàn xã Chu Trinh. Tuy nhiên, dịp trước và sau Tết chúng tôi đi kiểm tra thì không có hiện tượng gì xảy ra. Chúng tôi sẽ tiến hành kiểm tra địa điểm này, nếu đúng như phóng viên phản ánh, chúng tôi sẽ kiên quyết xử lý nghiêm".

Các đối tượng sử dụng xuồng cào với công suất lớn để khai thác trái phép cát, sỏi trên lòng sông Bằng Giang.

Đúng như vị Chủ tịch UBND xã Chu Trinh Đàm Việt Hùng nói "Không có hiện tượng gì hoặc lén lút khai thác cát, sỏi trái phép" thì, "Cát tặc" đang hoạt động công khai, thách thức chính quyền chứ không hề phải lén lút. Bởi vì giữa ban ngày, chiếc xuồng cào to nằm “chềnh ềnh” hoạt động hết công suất, những tiếng máy móc, tiếng cát sỏi lạo xạo cùng với những xe ô tô tải lớn chạy ra, chạy vào địa bàn xã để lấy cát, thì đó có còn được gọi là ngang nhiên?.

Người dân trên địa bàn đang hoài nghi, phải chăng có sự tiếp tay, sự "chống lưng" nên cát tặc ngang nhiên lộng hành và chính quyền xã có dấu hiệu làm ngơ cho hoạt động trái pháp luật diễn ra thời gian dài trên địa bàn?

Báo điện tử Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin vụ việc.