Cần chấn chỉnh khai thác, kinh doanh bến bãi cát sỏi tại Nghệ An: Bài 1 - "Cát tặc" vẫn lộng hành

Về phía thượng nguồn sông Lam, phía bờ hữu của dòng sông này là san sát những bãi tập kết cát, trong đó hầu hết là những bãi tập kết trái phép từ hàng chục năm nay mà không hề bị cơ quan chức năng dẹp bỏ. Theo tìm hiểu của PV, những bãi tập kết cát sỏi này đều được chính quyền xã cho thuê trái thẩm quyền, trái Luật Đất đai.

Cảnh xe cộ vào ra tấp nập để lấy cát, phía bờ sông là hàng chục sà lan hút đầy cát sỏi xếp hàng chờ tới lượt đổ hàng xuống bãi. Phía xa xa ở giữa lòng sông, đoạn qua xã Vân Diên, Nam Thượng là ngược xuôi sà lan, thuyền thi nhau đưa vòi xuống dưới đáy sông hút cát.

Xuôi theo đường Đê tả Lam, qua các xã Hùng Tiến, Hồng Long, Xuân Lâm, Nam Phúc, Nam Cường, khúc sông nào cũng có nhiều sà lan, thuyền khai thác cát. Cùng với đó là hai bên bờ với nhiều điểm tập kết cát sỏi trái phép.

Theo ghi nhận của phóng viên, qua địa bàn huyện Nam Đàn đến khu vực sông Lam, đoạn chảy qua xóm 16, xã Hưng Long (huyện Hưng Nguyên) nhiều sà lan đang hút cát trái phép công khai trên khúc sông này. “Tại đây có xóm vạn chài, trước người dân làm nghề đánh cá để kiếm sống nhưng nay không còn cá nữa nên họ chuyển sang nghề hút cát trái phép. Từ mấy năm nay, tình trạng hút cát trái phép diễn ra khắp nơi nên đất sản xuất ven bờ sông đã bị mất rất nhiều, nước sông ô nhiễm” – Một người dân xóm 16, phản ánh.

Tình trạng sạt lở đất đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng tại huyện Hưng Nguyên do nạn khai thác cát

Giáp ranh xóm 16, xã Hưng Long là khu vực xã Hưng Xá. Khúc sông qua địa bàn xã này dù chỉ dài vài km nhưng luôn xuất hiện từ 5-6 sà lan công suất lớn ngày đêm hút cát khiến cho cả một khu vực náo động. Theo quan sát của PV, nhiều diện tích hoa màu của người dân xã Hưng Xá đã bị nuốt chửng.

"Hai năm nay, do khai thác cát trái phép hoạt động mạnh nên bờ sông bị sạt lở nhiều lắm. Cứ đà này thì hết mùa mưa năm nay coi như hết đất sản xuất" - Một người dân xã Hưng Xá than thở.

Tại khúc sông Lam đoạn chảy qua cầu Yên Xuân là khu vực cát tặc hoạt động tấp nập và rậm rộ nhất. Phía bờ Đông là hai bến cát thuộc địa bàn xóm 8, xã Hưng Xuân (huyện Hưng Nguyên) nằm ngay sát chân cầu Yên Xuân, phía bờ Tây là địa phận xã Nam Cường (huyện Nam Đàn) cũng có bến cát đang hoạt động với tàu bè, sà lan ra vào rất tấp nập. Ở hai khu vực phía trên và dưới cầu là hàng chục sà lan nhả khói đen kịt, thả vòi hút cát xuống lòng sông, một đại công trường khai thác cát ngay sát cầu Yên Xuân đang hiện hữu.

Đến khu vực xã Hưng Phú (huyện Hưng Nguyên) cũng xuất hiện 2 bến cát, tuy không lớn nhưng cũng tấp nập, người bán, kẻ mua nhốn nháo cả một khúc sông.

Tại huyện Thanh Chương, tình trạng khai thác cát trái phép trên dòng sông Lam cũng đang diễn ra tràn lan. Nhất là khu vực trên và dưới cầu Dùng và khu vực gần chân Rú Nguộc (xã Thanh Ngọc). Theo phản ánh của người dân, tại các khu vực nói trên luôn thường trực xuất hiện từ 3 - 4 chiếc tàu hút cát trái phép. Sau đó chở ngược xuôi đi các bến để tiêu thụ. Ngay trạm bơm tưới tiêu cạnh chân Rú Nguộc cũng xuất hiện một bến tập kết cát với lượng tàu thuyền ra vào nườm nượp nhưng không hề bị xử lý!

Bài và ảnh: Phạm Tuân