Bình Định: Chậm đóng cửa mỏ sa khoáng, “cát tặc” tranh thủ lộng hành

Hết hạn khai thác nhưng chậm đóng cửa mỏ

Công ty CP Khoáng sản Bình Định được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép mỏ sa khoáng titan - Zircon Nam Đề Gi tại thôn Chánh Thiện, xã Cát Thành, huyện Phù Cát theo Giấy phép số 418, ngày 10/3/2011, có diện tích khai thác 150 ha, với trữ lượng địa chất là 364.875 tấn khoáng vật nặng bao gồm (ilmenit, zircon, rutil, anata, leucoxen, monazite); trữ lượng khai thác 334.597 tấn khoáng vật nặng; công suất được phép khai thác 35.000 tấn khoáng vật nặng/năm. Thời hạn khai thác là 10 năm, đến ngày 10/3/2021 chấm dứt thời gian khai thác.

Khu vực mỏ sa khoáng titan - Zircon Nam Đề Gi tại thôn Chánh Thiện, xã Cát Thành, huyện Phù Cát

Theo quy định của Luật Khoáng sản năm 2010, các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản sau khi giấy phép khai thác hết hiệu lực phải thực hiện việc đóng cửa mỏ, hoàn thổ mặt bằng, phục hồi môi trường, giao lại cho địa phương quản lý. Tuy nhiên, đến nay thời hạn khai thác mỏ đã hết nhưng doanh nghiệp vẫn chưa hoàn thành thủ tục đóng cửa mỏ.

Công ty Cổ phần Khoáng sản Bình Định trồng lại rừng

Thực hiện chỉ đạo của Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam tại Công văn số 4143, ngày 15/11/2021 về việc phối hợp kiểm tra thực địa và hồ sơ hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh Bình Định, Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Định phối hợp với các cơ quan liên quan, chính quyền địa phương tiến hành kiểm tra thực địa tại khu vực đề nghị đóng cửa một phần diện tích mỏ khoáng sản tại mỏ sa khoáng titan – Zircon Nam Đề Gi của Công ty Cổ phần Khoáng sản Bình Định.

Khu vực đề nghị lập đề án đóng cửa một phần diện tích có diện tích 125,32 ha/150 ha nằm trong diện tích Giấy phép khai thác số 418, ngày 10/3/2011 đã được Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép khai thác.

Những hố cát trong khu vực mỏ sa khoáng

Tại thời điểm kiểm tra, Công ty đã dừng mọi hoạt động khai thác tại khu vực này, đang triển khai công tác phục hồi môi trường như san gạt, trồng và chăm sóc rừng. Diện tích san gạt, trồng rừng là 110,6 ha/125,32ha. Phần diện tích 14,72 ha trong 125,32 ha còn lại dùng làm bãi thải và sẽ phục hồi môi trường trong thời gian đến.

Những dấu xe vào khai thác vận chuyển cát trong khu mỏ sa khoáng

Đồng thời, Công ty Cổ phần Khoáng sản Bình Định cũng đề nghị UBND tỉnh Bình Định và các Sở, ngành, chính quyền địa phương tiếp tục ủng hộ và kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm gia hạn Giấy phép khai thác khoáng sản số 418, ngày 10/3/2011 trên phần diện tích chưa khai thác là 24,68 ha.

Cát tặc tung hoành trên đường ven biển mới

Đoàn Kiểm tra của Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Định đề nghị trong thời gian chờ phê duyệt đề án đóng cửa một phần diện tích cấp phép, yêu cầu Công ty Cổ phần Khoáng sản Bình Định tiếp tục thực hiện công tác quản lý, bảo vệ khu vực mỏ theo quy định và tiếp tục trồng, chăm sóc rừng đạt yêu cầu để đóng cửa mỏ.

Phương tiện xe múc cát đưa vào khu vực mỏ sa khoáng

Tuy nhiên, nhiều cá nhân đã lợi dụng việc này đưa xe múc, xe cơ giới, phương tiện khai thác cát vào khu vực mỏ sa khoáng titan – Zircon Nam Đề Gi tại xã Cát Thành, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định của Công ty Cổ phần Khoáng sản Bình Định múc cát đem đi san lấp các công trình.

Xe chở cát in dấu xe chạy ra tuyến đường ven biển ĐT639 mới

Tại hiện trường khai thác cát có hai hố bom cát khủng lồ với độ sâu trên dưới 5 m, chằng chịt dấu xe lớn nhỏ vào chở cát. “Cát tặc” hoạt động phần lớn vào ban đêm, bắt đầu từ 22 giờ ngày hôm trước đến sáng sớm ngày hôm sau. Cách khu vực mỏ sa khoáng, đoạn giáp ranh địa phận hai xã Cát Thành, Cát Khánh, “cát tặc” ngang nhiên lấy chở cát vào ban ngày như tài sản của cá nhân mình.

Xe ben tập kết chở cát vào ban đêm trên tuyến đường ven biển ĐT 639 mới

Sự chậm trễ trong việc đóng cửa mỏ để bàn giao cho địa phương quản lý đã tạo kẽ hở cho một số người lợi dụng không ai quản lý, không chỉ khai thác cát mà còn lấn chiếm, trồng cây xanh. Ðiều này gây khó khăn, phức tạp cho công tác quản lý tài nguyên khoáng sản, đất đai ở địa phương.

Hoạt động lấy cát vào ban đêm

Phó Chủ tịch UBND xã Cát Thành Mai Văn Bé cho biết: Mỏ này hết hạn khai thác từ lâu, song doanh nghiệp chưa hoàn thành trách nhiệm đóng cửa mỏ. Do chậm bàn giao cho địa phương quản lý nên tình trạng khai thác cát trái phép diễn biến khá phức tạp, nhất là dọc tuyến đường Cát Tiến - Đề Gi qua địa bàn 2 thôn Chánh Thiện và Hóa Lạc, gây mất an ninh trật tự và lãng phí tài nguyên quốc gia.

Vận chuyển chở cát vào ban đêm trên tuyến đường ven biển ĐT 639 mới

Ông Huỳnh Quang Vinh - Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Bình Định cho hay: Sở đã phối hợp với các cơ quan liên quan, chính quyền địa phương tiến hành kiểm tra thực địa tại khu vực đề nghị đóng cửa một phần diện tích tại mỏ sa khoáng titan - Zircon Nam Đề Gi. Hiện nay xảy ra tình trạng một số đối tượng đưa phương tiện vào khai thác cát trái phép tại đây, yêu cầu địa phương phối hợp với Công ty Cổ phần Khoáng sản Bình Định kiểm tra, xử lý theo quy định, không để thất thoát tài nguyên và mất an ninh trật tự tại địa phương.

Chiếc xe gắn lo go An Khang hoạt động lấy cát tại khu vực giáp ranh xã Cát Thành và Cát Khánh vào ban ngày

Ngoài mỏ sa khoáng titan – Zircon Nam Đề Gi tại xã Cát Thành, huyện Phù Cát, tỉnh Bình Định của Công ty Cổ phần Khoáng sản Bình Định, UBND tỉnh Bình Định cũng đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường, Tổng cục Địa chất và Khoáng sản Việt Nam xem xét đóng cửa mỏ titan Mỹ Thành 1, xã Mỹ Thành, huyện Phù Mỹ và mỏ titan Nam Đề Gi II, xã Cát Thành và xã Cát Hải của Công ty TNHH Phú Hiệp, giao đất lại cho địa phương quản lý, thực hiện quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Bình Định.