Bãi bồi sông Hồng bị "đánh cắp": Sự thật được phơi bày

Bóc “lõi” sự thật

Bản đồ hiện trạng đi kèm Giấy phép khai thác khoáng sản số 3955/GD-UBND tỉnh Vĩnh Phúc ngày 30/12/2014 cấp cho Công ty TNHH MTV Sáng Sơn (Công ty Sáng Sơn) thể hiện rất rõ toàn bộ ranh giới, điểm mỏ nằm trọn phần mặt nước thuộc Sông Hồng chạy qua xã Vĩnh Ninh, huyện Vĩnh Tường. Nhưng, thực tế Công ty Sáng Sơn đã tổ chức khai thác “lấn” vào bãi bồi khá sâu, có điểm khai thác vào cả chục mét, đấy là chưa nói tới việc tổ chức khai thác, vận chuyển cát của Công ty hàng ngày uy hiếp tới tính mạng của người dân huyện Vĩnh Tường và TX. Sơn Tây mỗi khi đi qua đò Vĩnh Ninh - Sơn Tây. 

Đội tàu cuốc, tàu chở cát đua nhau “cõng” bài bồi Sông Hồng

Được biết, Công ty Sáng Sơn được cấp giấy phép khai thác  trên diện tích 18,04ha, khai thác đến cos +3m, trữ lượng khai thác 541.230m3, công suất khai thác 45.000m3/năm và thời gian khai thác 10 năm. Nhiều người làm cát chuyên nghiệp phân tích, với công suất khai thác 45.000m3/năm, trung bình mỗi tháng Công ty Sáng Sơn chỉ được khai thác 3.750m3, mỗi ngày khai thác 125m3. Với công suất 125m3/ngày thì chỉ cần 1 tàu cuốc là hút có dư (1 tàu cuốc hút được khoảng 300 - 500m3/ngày, chạy hết công suất có thể lên tới gần 1.000m3/ngày).

Trong khi đó, Công ty Sáng Sơn cùng một lúc 5 - 6 tàu cuốc hoạt động, rõ ràng đây là điều bất thường! Phải khẳng định tại thời điểm đó Công ty Sáng Sơn đang cố tình hút vượt số lượng tàu cuốc, vượt khối lượng cho phép. Đấy là chưa nói tới việc các tàu cuốc này có đủ Giấy phép đăng kiểm hay chưa và chính quyền liệu có biết rõ việc này? Ngoài ra, Giấy phép khai thác khoáng sản của Công ty Sáng Sơn do ông Vũ Chí Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc ký không ghi rõ số lượng tàu cuốc mà Công ty Sáng Sơn được phép hoạt động. 

Để làm sáng tỏ sự việc, phóng viên đã đến UBND tỉnh Vĩnh Phúc đăng ký làm việc, tại đây, ông Bùi Minh Hồng – Chánh Văn phòng UBND tỉnh sau khi tiếp nhận thông tin cho hay: Tôi chưa biết thì làm sao phát ngôn được, tôi sẽ cho giấy giới thiệu xuống làm việc với Sở TN&MT trước, sau đó họ sẽ báo cáo”. Khi phóng viên sang Sở TN&MT để liên hệ làm việc, ông Nguyễn Văn Khước – Giám đốc Sở TN&MT cho biết, đang bận họp và không quên đề nghị phóng viên liên hệ với Văn phòng Sở và Thanh tra Sở TN&MT.

Khi phóng viên liên hệ với ông Trần Mạnh Hùng, Chánh Thanh tra Sở TN&MT qua điện thoại được biết: Đoàn kiểm tra liên ngành đang tiến hành kiểm tra nên không thể thông tin kết quả được, đến hạn chúng tôi sẽ báo cáo UBND tỉnh bằng văn bản và thông tin cho phóng viên. Sau đó, phóng viên tiếp tục liên hệ với ông Phước nhưng không được.

Cần thu hồi Giấy phép

Trước đó, Báo Tài nguyên và Môi trường phát hiện những sai phạm của Công ty Sáng Sơn và người dân đã đấu tranh mạnh mẽ để bảo vệ “bờ xôi ruộng mật” của chính mình, ngày 9/12/2015 UBND tỉnh Vĩnh Phúc đã ra Quyết định số 3495/QĐ-CT về việc thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra chấp hành luật của các tổ chức, cá nhân trong hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trên tuyến Sông Hồng thuộc địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc. Trong đó, giao cho Giám đốc Sở TN&MT làm trưởng đoàn, kết hợp gần 20 đơn vị tham gia kiểm tra liên ngành.

Ông Nguyễn Văn Chúc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Phúc chỉ đạo qua văn bản: Giao Đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra tổ chức, cá nhân khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trên tuyến sông Hồng chấp hành quy định của pháp luật như cấp Giấy chứng nhận đầu tư hoặc Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư, khoáng sản, đất đai, bảo vệ môi trường, đê điều… Kiên quyết xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân vi phạm pháp luật. Những vụ việc phức tạp hoặc vượt quá thẩm quyền báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh xem xét, quyết định. Thời gian bắt đầu từ 15/12/2015 đến 30/1/2016. Vậy là Đoàn kiểm tra liên ngành có hơn 1 tháng để “thị sát”, kiểm tra và đưa ra những kết quả chuẩn mực, công tâm bằng văn bản và khi đó quyền tự quyết cuối cùng sẽ là người đứng đầu UBND tỉnh Vĩnh Phúc.

Công ty Sáng Sơn tổ chức tàu cuốc khai thác cát ngay cạnh bến đò Vĩnh Ninh và đang “gặm nhấm” bến đò này

Trong quá trình điều tra, phóng viên đã phát hiện thêm 1 sự việc hết sức nghiêm trọng, đó là điểm mỏ của Công ty Sáng Sơn, Công ty Hữu Bích (2 công ty liền nhau - pv) nằm “phạm” vào hành lang an toàn kỹ thuật Trạm Thủy văn Sơn Tây.

Ngày 17/8/2015 ông Nguyễn Siêu Hậu, Trưởng trạm đã gửi công văn lên UBND tỉnh, huyện Vĩnh Tường và xã Vĩnh Ninh phản ảnh tình trạng tàu hút cát, chở cát hoạt động cả ngày lẫn đêm làm cản trở đến việc đo đạc và ảnh hưởng đến số liệu đo thủy văn và phòng chống thiên tai cho địa phương và Thủ đô Hà Nội. Như vậy, việc cấp phép khai thác khoáng sản cho Công ty Sáng Sơn, Công ty Hữu Bích đã vô tình vi phạm Pháp lệnh khai thác và bảo vệ công trình khí tượng thủy văn đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa IX thông qua ngày 2/12/1994 và Nghị định số 24/CP ngày 19/3/1997 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh khai thác và bảo vệ công trình khí tượng thủy văn.

Ông Nguyễn Siêu Hậu đã chỉ rõ, tại Điều 9 của Nghị định 24/CP nêu rõ: Trong phạm vi hành lang an toàn kỹ thuật của công trình khí tượng thủy văn, không tiến hành các hoạt động làm ảnh hưởng đến công trình, thiết bị đo, cản trở việc quan trắc các yếu tố khí tượng thủy văn hoặc làm thay đổi tính chất tự nhiên của hành lang an toàn kỹ thuật. Vậy là, xét theo luật không thể cấp Giấy phép khai thác khoáng sản cho các công ty ở vị trí này. Về việc này, UBND tỉnh Vĩnh Phúc vẫn chưa có câu trả lời cho Trạm Thủy văn Sơn Tây?!

Nhiều người dân xã Vĩnh Ninh bức xúc: Không hiểu chính quyền làm việc có theo pháp luật hay không mà cấp Giấy phép khai thác khoáng sản “đè” lên đường bê tông dẫn xuống đò Vĩnh Ninh – Sơn Tây, không lẽ họ muốn xóa sổ tuyến đò hàng trăm năm nay của người dân để xây cây cầu mới hoành tráng như cầu Vĩnh Thịnh vừa thông tuyến?! Mặc cho người xua đuổi tàu cuốc, tàu hút cát của các công ty trên, nhưng họ vẫn phớt lờ và cố tình khai thác.

Đề nghị Trung tâm Khí tượng Thủy văn Quốc gia (Bộ TN&MT), UBND tỉnh Vĩnh Phúc cần khẩn trương vào cuộc xác minh cụ thể. Nếu việc cấp Giấy phép khoáng sản cho Công ty Sáng Sơn và Công ty Hữu Bích phạm vào hành lang an toàn kỹ thuật công trình quốc gia và quyền lợi ngàn đời của người dân, phải ra quyết định thu hồi Giấy phép khai thác khoáng sản, công khai thông tin tới người dân để không còn tình trạng khiếu kiện kéo dài.

Báo điện tử Tài nguyên và Môi trường sẽ thông tin tiếp tới bạn đọc.

Doãn Xuân