(TN&MT) - Những ngày trung tuần tháng 5/2016, cùng với việc xuất hiện cơn mưa đầu mùa mưa, Bạc Liêu đã bước đầu "hạ nhiệt" được một điểm nóng mà tỉnh phải chịu đựng trong nhiều năm qua. Đó là việc xử lý rác thải đô thị đã có lối ra, hứa hẹn không bao lâu nữa tỉnh sẽ khắc phục cơ bản vấn nạn ô nhiễm môi trường do rác thải đô thị gây ra, trước hết là ở thành phố Bạc Liêu!
Tỉnh Bạc Liêu được tái lập vào năm 1997. Mười năm sau, tỉnh đã đầu tư xây dựng bãi xử lý chất thải rắn cách nội ô thành phố (lúc ấy là thị xã) hơn 4km đường chim bay, cách khoảng 8 km đường bộ khi đi từ nội ô ra quốc lộ 1A rồi rẽ vào một nhánh đường khác đến bãi rác. Bãi rác này không nằm trên địa bàn của thành phố Bạc Liêu mà thuộc thị trấn Châu Hưng, huyện Vĩnh Lợi.
Tuy là bãi rác lộ thiên nhưng là một trong những công trình thuộc dự án Cấp thoát nước và vệ sinh môi trường do Chính phủ Úc tài trợ nên cũng đã thực hiện một số giải pháp chống ô nhiễm môi trường nhất định. Bãi rác có diện tích trên 12ha, mặt bằng được thiết kế hình xương cá để nước rỉ rác chảy vào các bể lắng, còn rác được ủ và phân hủy tự nhiên; một số khu vực có đê bao.
Hằng ngày, bãi rác này tiếp nhận từ 90 - 100 tấn rác thải đô thị của thành phố Bạc Liêu và huyện Vĩnh Lợi. Những năm gần đây, bãi rác này đã quá tải, dù cơ quan chức năng đã quan tâm xử lý nhưng cũng không sao tránh khỏi ô nhiễm môi trường xung quanh. Rác không kịp phân hủy tự nhiên, có nơi vun cao đến 5 - 6 mét.
Ông Nguyễn Đình Quang, Phó Giám đốc Trung tâm dịch vụ đô thị phụ trách vệ sinh - thoát nước cho biết Trung tâm đã phân công bộ phận chức năng giám sát chặt chẽ việc xử lý rác, tăng cường lượng vi sinh để khử bớt mùi hôi nhưng vẫn không thể xử lý hết 100% được. Khi được quy hoạch, bãi rác đã cách xa dân cư, ít nhất cũng trên 1 km nhưng mùi hôi vẫn bay đi khá xa và càng có mùi "nặng" hơn trong thời gian nắng hạn vừa qua.
Tỉnh từ lâu đã có chủ trương xây dựng nhà máy xử lý rác thải nhưng vấn đề vướng mắc chủ yếu là tìm kiếm đối tác đầu tư. Được biết đây là một lĩnh vực đầu tư thường cho hiệu quả đầu tư thấp, cần có thời gian đầu tư lâu dài, đặc biệt đây là lĩnh vực ít được các nhà đầu tư quan tâm vì đối tượng sản xuất đặc thù và cần phải có nhà đầu tư có kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Cuối cùng, tỉnh đã chấp thuận cho Công ty TNHH Một thành viên ANA Bạc Liêu thực hiện dự án xây dựng Nhà máy xử lý rác thải nhằm xử lý rác thải đô thị từ bãi rác nêu trên.
Ông Trần Đức Nghĩa cho biết Nhà máy xử lý rác này (gọi là Nhà máy xử lý rác thải ANA Bạc Liêu) có công suất 245 tấn/ngày với kinh phí xây dựng 360 tỷ đồng. Với công suất như thế, nhà máy không chỉ giải quyết được số lượng rác hiện hữu của thành phố Bạc Liêu và huyện Vĩnh Lợi mà còn có thể tiếp nhận rác từ vài địa phương khác lân cận và chí ít sẽ không bị quá tải từ nay đến năm 2030. Nhà máy xử lý rác theo công nghệ đốt kết hợp với tái chế rác thải (phân bón, gạch...).
Nhà máy được xây dựng tại bãi rác hiện nay, với trên 9 ha, chỉ chừa lại hơn 2 ha để Trung tâm dịch vụ đô thị tập trung rác trong thời gian thi công Nhà máy.
Ông Trần Đức Nghĩa, Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên ANA Bạc Liêu cho biết, định tổ chức lễ khởi công xây dựng nhà máy vào dịp kỷ niệm 30/4 và 1/5 vừa qua, xem đây là dịp để báo tin vui cho bà con nhân dân trong tỉnh Bạc Liêu biết tỉnh đã có "lối ra" trong việc xử lý rác, không chứa rác lộ thiên nữa, đồng thời làm dấu mốc để Công ty khẳng định trước lãnh đạo tỉnh quyết tâm, khẩn trương xây dựng nhà máy, sớm đưa nhà máy đi vào hoạt động.
Nhưng vì một số lý do khách quan, Giám đốc Trần Đức Nghĩa đã không kịp tổ chức lễ khởi công vào dịp lễ nêu trên. Trong đó có lý do không có mặt bằng thuận tiện để làm lễ khởi công. Nhà máy được xây dựng ngay bãi rác nên không tiện để tổ chức lễ khởi công ngay tại mặt bằng xây dựng. Khu vực này cách quốc lộ 1A hơn 1 km nhưng vẫn không có chỗ để "mượn" mặt bằng của quốc lộ làm nơi tổ chức lễ vì ở đoạn quốc lộ này đang được thi công mở rộng, phương tiện giao thông qua lại còn gặp khó khăn.
Mặc dù chưa làm lễ khởi công nhưng ông Nghĩa đã quyết định cho công nhân san lấp mặt bằng xây dựng nhà máy vào trung tuần tháng 5 này và dự kiến trong tháng 6 sẽ cơ bản xong, tiếp theo đó tập kết vật liệu tiến hành xây dựng.
Khi được hỏi sau giai đoạn san lấp mặt bằng, ông Nghĩa có làm lễ khởi công hay không, ông suy nghĩ một chút rồi trả lời rằng chắc cũng không, có lẽ để sau này làm lễ khánh thành luôn! Như vậy, bài báo này sẽ là thông tin đầu tiên cho nhiều người biết việc xây dựng Nhà máy xử lý rác thải đầu tiên ở Bạc Liêu đã thực sự bắt đầu. Dự kiến nếu thực hiện theo đúng tiến độ, Nhà máy sẽ được đưa vào hoạt động vào nửa năm cuối năm 2017.
Ước tính toàn tỉnh Bạc Liêu hiện mỗi ngày thải hơn 400 tấn rác. Tỉnh đã sớm quan tâm quy hoạch, đầu tư xây dựng các điểm xử lý rác tập trung ở các địa phương. Theo Quy hoạch quản lý chất thải rắn tỉnh Bạc Liêu đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 (theo Quyết định số 1393 ngày 28/8/2014 của UBND tỉnh), thị xã Giá Rai, huyện Đông Hải và huyện Hòa Bình đều có dự án bãi rác chôn lấp hợp vệ sinh đồng thời mời gọi các nhà đầu tư tham gia vào lĩnh vực này. Được biết sẽ một nhà máy xử lý rác thải khác được xây dựng ở thị xã Giá Rai.
Hiện nay, từ quốc lộ 1A vào Nhà máy (bãi rác hiện hữu) phải rẽ vào một con lộ nhỏ nhưng con lộ này hiện đã bị hư hỏng nhiều. Nguyên nhân hư hỏng chủ yếu không phải do xe chở rác của Trung tâm dịch vụ đô thị (chủ yếu là loại xe chở rác nhỏ) mà còn do nhiều loại xe khác, trong đó có các loại xe đưa đám táng vào Khu hỏa táng của người Hoa, xe tải chở phế liệu (trong khu vục này có địa điểm tập trung thu mua phế liệu để đóng kiện chở đi TPHCM tái chế), xe của một vài trang trại... Sắp tới, để thuận tiện cho việc tập kết vật liệu xây dựng, trang thiết bị của nhà máy, con lộ này cần sớm được sửa chữa, trước mắt là lấp các chỗ trũng lớn và các ổ gà để có mặt bằng tương đối cho xe ra vào. Ông Huỳnh Văn Khá, Giám đốc Trung tâm dịch vụ đô thị cho biết đang liên hệ với đơn vị chức năng để sớm sửa chữa con lộ này...
Bài & ảnh: Thanh Chí