Bắc Giang: Sông Cầu oằn mình “gánh” nước thải

Ô nhiễm trầm trọng tại sông Ngũ Huyện Khê

Tình trạng sông Cầu ô nhiễm đã xảy ra từ lâu, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống của hàng chục nghìn hộ dân thuộc 2 tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang sống 2 bên bờ sông.

Từ lâu, cơ quan chức năng đã vào cuộc và xác định nguyên nhân ô nhiễm sông Cầu là do nguồn chất thải từ các cơ sở sản xuất giấy tại phường Phong Khê (TP.Bắc Ninh) và cụm công nghiệp Phú Lâm (Tiên Du, Bắc Ninh) đổ thải trực tiếp ra sông Ngũ Huyện Khê.

Hình ảnh ghi nhận lúc 9 giờ sáng ngày 2/5/2021 tại cống tiêu Đặng Xá, phường Vạn An, TP Bắc Ninh

Thực trạng ô nhiễm, xả thải vô tội vạ biến dòng sông Ngũ Huyện Khê trở thành sông “chết" đang diễn ra ngày càng nghiêm trọng, khiến cuộc sống của người dân tại phường Vạn An, tỉnh Bắc Ninh rơi vào cảnh khốn khổ. 

Từ đầu năm đến nay, tình trạng xả thải vào sông Ngũ Huyện Khê qua cống tiêu Đặng Xá tái diễn trở lại, trực tiếp ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân đang sinh sống tại địa bàn, gây nên sự phẫn nộ trong cộng đồng khu dân cư.

Bà Đặng Thị Nguyệt sống tại Khu Đương Xá 1, phường Vạn An bức xúc: “Đã 3 ngày 3 đêm nay (từ 30/4 – 2/5) cống tiêu xả thải, toàn nước màu và bọt trắng. Tình trạng này một tháng diễn biến 3- 4 lần, và cũng đã xảy ra từ rất lâu nhưng thời gian gần đây liên tiếp hơn.

Hình ảnh ghi nhận lúc 9 giờ sáng ngày 2/5/2021 tại cống tiêu Đặng Xá, phường Vạn An, TP Bắc Ninh

Không những thế bà Nguyệt còn cho biết, chúng tôi biết nguồn nước này không an toàn nhưng vẫn phải sử dụng cho ăn uống và sinh hoạt hằng ngày, bởi lẽ không có sự lựa chọn nào khác.

Phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường đã đến hiện trường ghi nhận sự việc và nhận thấy chỉ cần đứng bên cạnh con sông này 5 phút, không những mùi hôi thối, nồng nặc của những chất thải công nghiệp xộc thẳng lên mũi, mà còn có cảm giác đau đầu, chóng mặt, nôn nao. 

Một số người dân lân cận cũng phản ánh rằng mỗi lần nước lên có mùi rất hôi tanh, khiến đa số người dân cảm thấy ho khan, khó thở.

Nguồn nước thải ô nhiễm xả ra sông Cầu

“Ở đây 10 người thì 9 người viêm xoang” - Bà Vũ Thị Phượng, Khu Đương Xá 1, phường Vạn An cũng lên tiếng, vì chính cô là người đang bị viêm xoang rất nặng, ảnh hưởng từ chính sự ô nhiễm trầm trọng tại lưu vực con sông này. Thậm chí, không ngoại trừ người lớn mà đến cả trẻ con cũng mắc viêm xoang. “Thằng cháu bé 11 tuổi nhà tôi cũng bị viêm xoang, cứ trái gió trở trời là kêu nhức. Giao mùa là nhức đầu, sổ mũi”.

Hình ảnh ghi nhận tại cống tiêu Đặng Xá, Vạn An, Bắc Ninh chiều 3/5/2021

Theo Bộ TN&MT, nguyên nhân chính gây ô nhiễm nước sông là do tiếp nhận trực tiếp nước thải từ các cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ không được xử lý hoặc xử lý không đạt quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất thải. Nguồn thải chính làm ô nhiễm sông Ngũ Huyện Khê có lưu lượng xả thải khoảng 10.000m3/ngày.đêm là của các cơ sở, hộ gia đình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoạt động trong làng nghề tái chế giấy Phong Khê (tại phường Phong Khê, TP Bắc Ninh) và cụm công nghiệp Phú Lâm (tại xã Phú Lâm, huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh).

Bà Vũ Thị Phượng - Khu Đương Xá 1 - phường Vạn An, TP Bắc Ninh phản ánh với phóng viên Báo Tài nguyên & Môi trường

Bắc Giang kêu cứu

Lưu vực sông Cầu chảy qua địa bàn huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang là nơi oằn mình “gánh” chịu nguồn nước thải từ sông Ngũ Huyện Khê.

Trao đổi với phóng viên Báo Tài nguyên & Môi trường, ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang cho biết, trước thực trạng trên, nhiều lần huyện đã cử cán bộ Phòng Tài nguyên và Môi trường đến hiện trường ghi nhận thực tế và làm báo cáo kiến nghị tỉnh Bắc Giang có Công văn gửi tỉnh Bắc Ninh và Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND huyện Việt Yên (Bắc Giang) trao đổi với phóng viên Báo Tài nguyên & Môi trường

Sau khi có văn bản của Bộ Tài nguyên và Môi trường ngày 4/9/2018 về việc giải quyết tình trạng ô nhiễm nguồn nước sông Cầu tại địa phận tỉnh Bắc Giang, tỉnh Bắc Ninh đã đưa công trình xử lý nước thải tập trung của làng nghề Phong Khê với công suất đạt 5.000 m3/ngày đêm vào hoạt động trong năm 2018. Tuy nhiên, công trình này hiện không đáp ứng được nhu cầu thực tế hiện nay.

“Tình trạng xả thải vào sông Ngũ Huyện Khê, tỉnh Bắc Ninh qua cống tiêu Đặng Xá và gần nhất là việc xả nước thải từ Trạm bơm Vạn An, phường Vạn An vẫn chưa được ngăn chặn kịp thời, xử lý triệt để”, ông Nguyễn Văn Phương nói.

Ngày 5/2/2021, UBND tỉnh Bắc Giang tiếp tục có văn bản đề nghị Bộ TN&MT, Bộ NN&PTNT, UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo, xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm sông Cầu.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có văn bản yêu cầu UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý vi phạm trên sông Ngũ Huyện Khê (đầu nguồn sông Cầu) thuộc hệ thống thủy lợi Bắc Đuống.

Theo Bộ NN&PTNT, nguồn nước trên sông Ngũ Huyện Khê đang bị ô nhiễm nghiêm trọng do nước thải chưa qua xử lý của các cơ sở sản xuất kinh doanh, nước thải sinh hoạt…; đặc biệt là các cơ sở sản xuất giấy thuộc cụm công nghiệp Phú Lâm (huyện Tiên Du) và cụm công nghiệp Phong Khê 1, Phong Khê 2 (thành phố Bắc Ninh).

Bộ NN&PTNT đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo Sở NN&PTNT, các cơ quan liên quan của tỉnh kiểm tra, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh.

Cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Ninh và thành phố Bắc Ninh cần khẩn trương vào cuộc giám sát chặt chẽ việc xả thải và giải quyết dứt điểm vấn đề ô nhiễm tại khu vực sông Ngũ Huyện Khê

Ngày 22/2/2021, Bộ TN&MT cũng có Công văn số 757 đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh, trước mắt dừng ngay việc xả nước thải từ sông Ngũ Huyện Khê ra sông Cầu qua cống tiêu Đặng Xá.

Kiểm soát và điều chỉnh chế độ vận hành điều tiết nước cống tiêu Đặng Xá hợp lý, bảo đảm dòng chảy, không làm gia tăng ô nhiễm chất lượng nước sông. Đồng thời phối hợp chặt chẽ và thông tin cho UBND tỉnh Bắc Giang trước khi điều chỉnh cống tiêu Đặng Xá xả nước từ sông Ngũ Huyện Khê ra sông Cầu.

Tỉnh Bắc Ninh chỉ đạo Sở TN&MT cùng các sở, ngành liên quan khẩn trương rà soát, kiểm tra đột xuất xả nước thải của các cơ sở sản xuất tại làng nghề Phong Khê, cụm công nghiệp (CCN) Phong Khê và CCN Phú Lâm xả ra sông Ngũ Huyện Khê; xử phạt nghiêm đối các cơ sở vi phạm.

Tuy nhiên, từ ngày 30/4 - 02/5/2021, người dân sống ven sông Cầu thuộc địa phận các xã: Vân Hà, Ninh Sơn thuộc huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang; khu Đương Xá 1, phường Vạn An, thành phố Bắc Ninh lại bị “tra tấn” từ nguồn xả thải ồ ạt qua cống tiêu Đặng Xá, phường Vạn An, TP Bắc Ninh.  

Trước thực trạng đó, ngày 4/5/2021, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang có Văn bản 1431 đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh kiểm tra, có biện pháp giải quyết dứt điểm tình trạng xả nước thải từ sông Ngũ Huyện Khê gây ô nhiễm nguồn nước sông Cầu tại địa phận tỉnh Bắc Giang. Kết quả giải quyết đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh có văn bản thông tin gửi Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang để trả lời nhân dân trên địa bàn.

Được biết, các nhà máy nước hiện đang phải lấy nguồn nước mặt từ lưu vực sông Cầu để sản xuất nước sinh hoạt cho người dân: Nhà máy nước Đáp Cầu (Bắc Ninh), Nhà máy nước sạch Việt Yên (Bắc Giang), Nhà máy nước Hà Bắc, Nhà máy Vân Hà và Nhà máy nước sạch Quang Châu.

Đề nghị các cơ quan chức năng của tỉnh Bắc Ninh và thành phố Bắc Ninh cần khẩn trương vào cuộc giám sát chặt chẽ việc xả thải và giải quyết dứt điểm vấn đề ô nhiễm tại khu vực sông Ngũ Huyện Khê, đảm bảo môi trường trên lưu vực sông Cầu.

Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin...