Nhiều khó khăn, vướng mắc
Ông Đặng Sơn Hải - Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết: Xác định công tác quản lý, bảo vệ TN&MT trên địa bàn tỉnh đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong sự phát triển bền vững của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, do đó, ngày 23/3/2018, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu đã có Chỉ thị số 27-CT/TU về công tác quản lý, bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh.
Khối lượng lớn chất thải rắn sinh hoạt đang tồn đọng tại huyện Côn Đảo tiếp tục được xử lý bằng hình thức chôn lấp và đốt thông thường
Trong đó, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu ưu tiên triển khai thực hiện chuyển đổi hình thức xử lý CTRSH bằng phương pháp chôn lấp hợp vệ sinh sang hình thức xử lý bằng công nghệ đốt, tái chế, phát điện. Mục tiêu đến năm 2021, Bà Rịa - Vũng Tàu sẽ chấm dứt việc chôn lấp CTRSH bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh, chuyển sang xử lý bằng công nghệ tái chế thành phân compost, công nghệ đốt kết hợp xử lý khí thải, phát điện, bảo đảm tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật về môi trường.
Tuy nhiên, đến nay, việc chuyển đổi hình thức xử lý CTRSH từ chôn lấp sang công nghệ đốt tái chế vẫn chưa thực hiện được. Nguyên nhân chủ yếu là do năng lực của các chủ đầu tư còn hạn chế và do ảnh hưởng của tình hình dịch bệnh Covid-19, các chủ đầu tư gặp nhiều khó khăn, dẫn đến chậm tiến độ thực hiện đầu tư dự án. Ngoài ra, đầu tư nhà máy đốt rác phát điện với công nghệ tiên tiến, hiện đại đòi hỏi chi phí rất lớn, nhiều kinh nghiệm, làm chủ công nghệ xử lý chất thải. Song, các tổ chức đăng ký đầu tư vào tỉnh hầu hết chưa chứng minh được năng lực...
Hiện nay, khối lượng CTRSH phát sinh được thu gom trên phần đất liền của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu trung bình khoảng 920 tấn/ngày và đang được chôn lấp hợp vệ sinh trong Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên. Tuy nhiên, khối lượng phát sinh CTRSH đang có xu hướng tăng nhanh, dự tính đến năm 2025, khối lượng CTRSH phát sinh trên phần đất liền thuộc địa bàn tỉnh vào khoảng 1.590 tấn/ngày.
Trên địa bàn huyện Côn Đảo, khối lượng CTRSH phát sinh hằng ngày vẫn đang được xử lý bằng hình thức chôn lấp tại khu vực Bến Đầm, một phần được đốt bằng lò đốt rác thô sơ thông thường. Đến nay, địa phương còn tồn khoảng hơn 70.000 tấn CTRSH chưa được xử lý. Lượng CTRSH phát sinh thêm mỗi ngày khoảng 11 tấn, trong khi đó, mỗi ngày lò đốt rác tại huyện Côn Đảo chỉ xử lý được khoảng 5 tấn rác, số còn lại vẫn tiếp tục được thu gom đưa về khu Bãi Nhát.
Kiên định mục tiêu đầu tư
Ông Đặng Sơn Hải - Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho hay: Trước những tồn tại, hạn chế trong công tác xử lý CTRSH nêu trên, ngày 19/7/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành Thông báo số 572/TB-TU về việc lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án Nhà máy xử lý CTRSH bằng công nghệ đốt, phát điện trong Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên tại thị xã Phú Mỹ, kết hợp xử lý CTRSH tại huyện Côn Đảo bằng nguồn xã hội hóa.
Chất thải rắn sinh hoạt trên đất liền đang được xử lý bằng công nghệ chôn lấp hợp vệ sinh tại Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên
Theo đó, để tiến tới sử dụng những công nghệ thân thiện với môi trường, thực hiện chuyển đổi mô hình xử lý CTRSH từ chôn lấp sang phương pháp đốt, tái chế; UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giao Sở TN&MT tham mưu và xây dựng dự thảo quy định Tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án Nhà máy xử lý CTRSH bằng công nghệ đốt, phát điện tại Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên và dự án Nhà máy xử lý CTRSH bằng công nghệ đốt tại huyện Côn Đảo.
Theo yêu cầu của UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, các tổ chức tham gia tuyển chọn thực hiện hai dự án trên phải đảm bảo các điều kiện như: diện tích đất khoảng 5ha, ưu tiên dự án có thiết kế xây dựng công trình và công nghệ ứng dụng sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả; công suất xử lý 1.000 tấn/ngày đêm, trong đó, CTRSH được vận chuyển đến cung cấp phục vụ cho hoạt động xử lý của dự án có phạm vi thu gom được yêu cầu giới hạn trong địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu.
Đối với dự án Nhà máy xử lý CTRSH bằng công nghệ đốt tại huyện Côn Đảo, các tổ chức tham gia tuyển chọn thực hiện dự án phải đảm bảo các điều kiện: diện tích đất khoảng 1,92ha, ưu tiên dự án có thiết kế xây dựng công trình và công nghệ ứng dụng sử dụng đất tiết kiệm, hiệu quả; công suất xử lý 50 tấn/ngày đêm, trong đó, CTRSH được vận chuyển đến cung cấp phục vụ cho hoạt động xử lý của dự án có phạm vi thu gom được yêu cầu giới hạn trong địa bàn huyện Côn Đảo.
Bên cạnh đó, công nghệ trong dự án phải có nguồn gốc, xuất xứ thuộc các nước phát triển (G7, EU), có cam kết hoặc xác nhận công nghệ (licensing) của bên sở hữu công nghệ hoặc bên cung cấp chuyển giao công nghệ và phải đáp ứng được các yêu cầu như: hệ thống máy móc, thiết bị, công cụ, phương tiện trong dây chuyền công nghệ được đưa vào sử dụng trong dự án phải hoàn toàn đồng bộ, bảo đảm mới 100% và được chế tạo, sản xuất trong vòng 3 năm gần đây.
Đồng thời, phải được bố trí lắp đặt, kết nối liên hoàn tại một địa điểm nhất định theo hồ sơ, quy trình công nghệ có trong thiết kế, bảo đảm vận hành ổn định, hiệu quả; các tiêu chuẩn, quy chuẩn sản xuất máy móc, thiết bị công nghệ trong dây chuyền xử lý phải đáp ứng được theo các quy định của Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) hoặc Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) của Việt Nam hoặc tiêu chuẩn của các nước G7 về an toàn, tiết kiệm năng lượng và bảo vệ môi trường…
Ông Nguyễn Công Vinh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho rằng: Việc xử lý CTRSH là một trong những thách thức hiện nay, bởi thực trạng xử lý chôn lấp CTRSH vừa gây ô nhiễm nguồn nước, vừa lãng phí nguồn tài nguyên. Do vậy, thời gian tới, ngoài việc huy động mọi nguồn lực đầu tư, tăng cường xã hội hóa trong công tác thu gom, vận chuyển, tái chế, tái sử dụng CTRSH; UBND tỉnh giao các sở, ngành và các địa phương tiếp tục đồng hành cùng với doanh nghiệp để tháo gỡ khó khăn trong các thủ tục liên quan đến đầu tư dự án xử lý CTRSH; tăng cường công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân về phòng ngừa, giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý CTRSH, rác thải nhựa khó phân hủy, hình thành lối sống thân thiện với môi trường.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cũng yêu cầu Sở TN&MT khẩn trương tổng hợp đầy đủ các ý kiến đóng góp của các sở, ban, ngành, địa phương để hoàn chỉnh dự thảo Quy định Tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án Nhà máy xử lý CTRSH bằng công nghệ đốt, phát điện tại Khu xử lý chất thải tập trung Tóc Tiên tại thị xã Phú Mỹ và dự án Nhà máy xử lý CTRSH bằng công nghệ đốt tại huyện Côn Đảo, trình UBND tỉnh để báo cáo xin ý kiến của Tỉnh ủy.
