Bà Rịa – Vũng Tàu: Không để khiếu kiện đất đai tồn đọng kéo dài

(TN&MT) – Mỗi năm,  Bà Rịa – Vũng Tàu  thu hồi hàng trăm ha đất để phục vụ các dự án phát triển kinh tế  - xã hội . Tuy nhiên, trong quá tình thực hiện công tác thu hồi đất còn nhiều bất cập khiến cho  tình hình khiếu kiện của công dân ngày càng phát sinh, nhiều vụ việc tồn đọng kéo dài nhiều năm.

95% vụ việc khiếu nại tập trung vào lĩnh vực đất đai

Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, trong năm 2015 Sở đã tiếp 144 lượt người khiếu nại và tiếp nhận 67 đơn khiếu nại, tố cáo, trong đó có 95% vụ việc khiếu nại tập trung vào lĩnh vực đất đai như: Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ khi thực hiện thu hồi đất. Và hầu hết đơn thư tố cáo của công dân phát sinh sau khi thực hiện việc khiếu nại nhưng không được giải quyết theo nguyện vọng ở cấp cơ sở.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến khiếu kiện liên quan đến đất đai nhiều là do trong thời gian qua, tỉnh BR-VT triển khai nhiều dự án có thu hồi nhiều đất của dân. Chỉ tính riêng trong năm 2015, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND tỉnh quyết định thu hồi đất tổng 31,764ha để thực hiện 10 dự án; giao đất tổng diện tích 231,733ha  cho 30 dự án (trong đó giao đất không thu tiền sử dụng đất 153,971ha đất để thực hiện 25 dự án, giao đất có thu tiền sử dụng đất 77,762 ha đất để thực hiện 5 dự án); cho thuê đất  617,137ha cho 24 dự án; chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp 214,8ha (trong đó có 1,7895ha đất trồng lúa) để thực hiện 9 dự án.

BR -VT mỗi năm thu hút hàng trăm dự án công nghiệp

Tuy nhiên, hiện nay cơ chế, chính sách, pháp luật trong lĩnh vực quản lý đất đai còn nhiều bất cập nên trong quá tình thực hiện công tác thu hồi, bồi thường hỗ trợ khiến người dân chưa đồng thuận với phương án bồi thường, mặt dù đã được làm đúng theo quy định nên dẫn đến tình trạng khiếu nại, tố cáo của công dân. Cụ thể là chính sách về bồi thường qua nhiều thời kỳ có  nhiều thay đổi; giá đất thường xuyên thay đổi, có sự chênh lệch quá lớn giữa giá bồi thường với giá thị trường trong cùng thời điểm trong khi quy trình xác định giá đất cụ thể chưa được hướng dẫn cụ thể; nội dung hướng dẫn giữa các ngành về trình tự, thủ tục thẩm định giá còn chồng chéo, chưa có sự thống nhất, từ đó gây nên gây lúng túng trong quá trình triển khai thực hiện, gây khó khăn cho việc giải quyết hồ sơ xác định giá đất cụ thể, nhất là việc xác định giá đất nông nghiệp trong đô thị phục vụ cho công tác bồi thường khi thu hồi đất, việc giải quyết bồi thường đối với các dự án dở dang chuyển giao giữa 2 giai đoạn Luật đất đai cũ và mới. Bên cạnh đó, ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận nhân dân còn hạn chế nên có những yêu cầu, đòi hỏi không đúng hoặc vượt quá quy định pháp luật.

Chủ động giải quyết khiếu nại ngay từ khi mới phát sinh

Xác định việc giải quyết khiếu nại, tố cáo và tranh chấp liên quan đến đất đai là rất phức tạp, nên thời gian qua Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã chủ động tổ chức tiếp người dân định kỳ 1 tuần/1 lần để giái thích thắc mắc, tháo gỡ vướng mắc, hướng dẫn tổ chức, cá nhân liên hệ cơ quan có thẩm quyền giải quyết, xử lý các vụ việc khiếu nại tố cáo theo quy định. Nắm chắc tình hình khiếu nại, tố cáo và chủ động, kịp thời giải quyết ngay từ khi mới phát sinh, không để diễn biến phức tạp, đông người ảnh hưởng đến an ninh chính trị và trật tự xã hội. Trong năm 2015 số đơn thư đã tham mưu giải quyết là 48 vụ/67 vụ, đạt 71,64%, số vụ còn lại đang được sở xem xét, xử lý sớm theo quy định.      

Dự án nhà ở tại Thị trấn Phú Mỹ, huyện Tân Thành

Trong thời gian tới, cùng với sự phát triển kinh tế- xã hội, nhất là việc đầu tư các dự án dân cư, khu du lịch ven biển, dự báo tình hình khiếu kiện của công dân khiếu nại, tố cáo sẽ tiếp tục phát sinh phổ biến trong lĩnh vực đất đai, tập trung nhiều ở địa phương, địa bàn thu hồi nhiều đất của dân để thực hiện các dự án.

Do đó, để chủ động giải quyết khiếu nại ngay từ khi mới phát sinh và làm giảm số lượng đơn thư khiếu tố liên quan đến lĩnh vực này, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã và đang tăng cường chấn chỉnh công tác quản lý đất đai. Theo đó, trong năm 2016, Sở tiếp tục rà soát, tham mưu HĐND, UBND tỉnh sửa đổi, ban hành các văn bản triển  khai thi hành pháp luật về tài nguyên và môi trường trên địa bàn tỉnh, như các quy định về về đất như giá đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, thu hồi đất…; tổ chức thực hiện tốt công tác xác định giá đất, điều chỉnh bảng giá đất đảm bảo nguyên tắc giá đất phù hợp với giá đất phổ biến trên thị trường; tham mưu giải quyết khiếu nại liên quan chính sách về công tác bồi thường giải phóng mặt bằng đối với các dự án trọng điểm…

Ngoài ra, Sở Tài nguyên và Môi trường cũng chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý tài nguyên và môi trường qua các lớp bồi dưỡng quản lý nhà nước, các buổi tập huấn chuyên môn nghiệp vụ, tuyên truyền phổ biến rộng rãi chính sách, pháp luật trong lĩnh vực đất đai để các vướng mắc của người dân được giải quyết ngay từ cấp cơ sở, hạn chế tình trạng khiếu kiện vượt cấp, kéo dài lên tỉnh, cấp Trung ương.

Bài & ảnh: Linh Nga