Giảm mạnh số ngày chờ kết quả
Theo ông Phạm Ngô Hiếu - Cục trưởng Cục Đăng ký đất đai, thực hiện pháp luật đất đai năm 2013, đến nay, cả nước có 60/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã thành lập VPĐKĐĐ với 668 Chi nhánh trên phạm vi 679 đơn vị hành chính cấp huyện; còn 3 tỉnh chưa thành lập bao gồm: Quảng Ninh, Phú Thọ, Điện Biên.
Sau gần 10 năm thực hiện hệ thống VPĐKĐĐ một cấp ở các tỉnh, thành phố đã thể hiện nhiều điểm tích cực nổi trội so với hệ thống Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất hai cấp ở tất cả các mặt, trong đó, nổi bật là việc thúc đẩy mạnh mẽ công tác cải cách thủ tục hành chính (TTHC) liên quan đến đăng ký đất đai (ĐKĐĐ), cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ), tạo thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp.
Cụ thể, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai (CSDLĐĐ) tạo điều kiện cho việc thực hiện thủ tục ĐKĐĐ được thuận lợi, nhanh chóng, chính xác hơn trước đây; Việc liên thông giữa các cấp, các cơ quan được đẩy mạnh thực hiện; Một số tỉnh đã bước đầu cho phép các tổ chức, cá nhân được lựa chọn nơi nộp hồ sơ, nhận kết quả giải quyết thủ tục ĐKĐĐ, cấp Giấy chứng nhận mà không bắt buộc một địa điểm như trước đây. Văn phòng cũng là nền tảng cho việc liên thông dữ liệu giữa các ngành liên quan, góp phần xây dựng Chính phủ điện tử; Nhiều loại giấy tờ, TTHC không phù hợp đã được rà soát, lồng ghép hoặc cắt bỏ.
VPĐKĐĐ thúc đẩy mạnh mẽ công tác cải cách các TTHC liên quan đến ĐKĐĐ, cấp Giấy chứng nhận, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp.
Thời gian thực hiện nhiều thủ tục ĐKĐĐ, cấp GCNQSDĐ đã giảm mạnh (từ 5 - 25 ngày so với trước đây); số lượng hồ sơ giao dịch về đất đai bị trễ hạn cơ bản đã được chấm dứt (90% - 95%) số hồ sơ được giải quyết đúng thời gian quy định).
Bên cạnh đó, đã có 24 tỉnh, thành phố thực hiện kết nối liên thông điện tử giữa cơ quan ĐKĐĐ và cơ quan Thuế trong việc xác định nghĩa vụ tài chính khi người sử dụng đất thực hiện giao dịch về đất đai và tài sản gắn liền với đất, 61 tỉnh/thành phố đã thực hiện thanh toán nghĩa vụ tài chính về đất đai qua Cổng dịch vụ Công Quốc gia. Việc thanh toán nghĩa vụ tài chính về đất đai trên cổng Dịch vụ công quốc gia tính từ đầu năm 2022 đến nay có hơn 414.000 giao dịch với số tiền 2.000 tỷ đồng.
Bộ TN&MT đã phối hợp với Bộ Công an và các địa phương triển khai kết nối, chia sẻ thông tin giữa CSDLĐĐ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Hiện nay, đã triển khai kết nối được 39 tỉnh/thành phố; 10 tỉnh/thành phố đang triển khai và 12 tỉnh/thành phố chưa triển khai.
Cũng theo ông Phạm Ngô Hiếu, việc thực hiện hệ thống VPĐKĐĐ tạo điều kiện cho thủ tục ĐKĐĐ thuận lợi, nhanh chóng, chính xác hơn trước đây. Đặc biệt, một số tỉnh đã bước đầu cho phép các tổ chức, cá nhân được lựa chọn nơi nộp hồ sơ, nhận kết quả giải quyết thủ tục ĐKĐĐ, cấp GCNQSDĐ mà không bắt buộc một địa điểm như trước đây.
Ở nhiều địa phương, VPĐKĐĐ đã phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai ứng dụng gửi tin nhắn SMS, email thông báo Thuế trên hệ thống Liên thông thuế; phối hợp với Kho bạc và các Ngân hàng thu nghĩa vụ tài chính đất đai khi người dân mang tin nhắn SMS hoặc Thông báo thuế nhận từ email đến nộp, góp phần tiết kiệm thời gian và chi phí cho việc đi lại của người dân, giảm hoạt động môi giới giải quyết TTHC tại địa phương, tạo môi trường minh bạch và xây dựng được niềm tin của người dân với nhân viên Văn phòng.
Tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách
Cũng theo ông Phạm Ngô Hiếu, ngày 16/6/2022, Ban Chấp hành Trung ương ban hành Nghị quyết 18-NQ/TW, trong đó đặt ra mục tiêu: “Hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu số và hệ thống thông tin quốc gia về đất đai tập trung, thống nhất, đồng bộ, đa mục tiêu và kết nối liên thông”. Đồng thời, yêu cầu “tiếp tục hoàn thiện, nâng cao năng lực các tổ chức dịch vụ công trong lĩnh vực đất đai. Có cơ chế đầu tư, chính sách đãi ngộ, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực, trình độ cán bộ, công chức ngành quản lý đất đai; nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, đáp ứng yêu cầu quản lý hiện đại”.
Do đó, cần xem xét đánh giá nhằm khắc phục những tồn tại hiện nay của hệ thống VPĐKĐĐ trên địa bàn cả nước, đảm bảo phù hợp với xu thế quản lý đất đai của các nước tiên tiến trên thế giới, đáp ứng yêu cầu của hệ thống ĐKĐĐ hiện đại, hiệu quả, phục vụ công tác quản lý Nhà nước về đất đai, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.
Đặc biệt, đảm bảo sự bền vững và ổn định qua việc xây dựng một cơ chế tài chính phù hợp, tạo nguồn thu để vận hành, nuôi dưỡng và phát triển cho toàn hệ thống, đảm bảo sự ổn định của hệ thống ĐKĐĐ…
Theo báo cáo của các tỉnh, thành có VPĐKĐĐ, trong 4 năm 2018 - 2021 và 5 tháng đầu năm 2022, đã giải quyết khoảng 27,9 triệu hồ sơ (khoảng 0,74 triệu hồ sơ của các tổ chức, khoảng 27,16 triệu hồ sơ cá nhân). Trong đó, năm 2021 là gần 6,4 triệu hồ sơ (gần 0,04 triệu hồ sơ tổ chức, cá nhân là 6 triệu hồ sơ); 5 tháng đầu năm 2022 là 4,2 triệu hồ sơ (khoảng 0,08 triệu hồ sơ tổ chức, 4,12 triệu hồ sơ cá nhân).
