Vụ xả lũ kinh hoàng gây thiệt hại hơn 800 tỷ đồng ở thị xã Hoàng Mai: Ai chịu trách nhiệm?

   

   

   

  Theo báo cáo của Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc nghệ An, đơn vị quản lý, khai thác hồ Vực Mấu, trước khi cơn bão số 10 đổ bộ vào các tỉnh miền Trung, hồ Vực Mấu có lượng nước ở mức 21m. Trước đó, hàng chục ngày, công ty cũng đã tiến hành một số lần xả tràn cầm chừng để mực nước xoay quanh mức 20,5-21m. Sau đó, khi có công điện khẩn của Ban chỉ huy PCLB tỉnh, đơn vị đã có công văn xin chỉ đạo của ngành Nông nghiệp và thông báo đến các địa phương chuẩn bị đối phó với mưa lũ.

   

  Buổi sáng phát thông báo, từ 19h ngày 30/9, công ty đã tiến hành đồng loạt xả tràn và hàng triệu m3 nước xả của hồ cùng với nước mưa từ thượng nguồn đã đổ xuống vùng hạ lưu đã khiến cho hàng chục nghìn hộ dân ở thị xã Hoàng Mai không kịp trở tay và chìm trong biển nước lũ mênh mông.

   

  Phát biểu tại buổi họp báo, đại diện Sở NN&PTNT, đại diện Công ty TNHH Một thành viên Thủy Lợi Bắc Nghệ An đã khẳng định việc vận hành tràn xả lũ ở 5 cửa tràn của hồ Vực Mấu đã được thực hiện theo đúng quy trình vận hành, và cho rằng việc xả lũ cũng như các hộ dân bị ngập lụt là một việc “bất khả kháng”?.

   

   

  Tại buổi họp báo, các PV đã đặt nhiều câu hỏi xoay quanh vấn đề về quy trình vận hành xả lũ của đơn vị quản lý, vận hành hồ chứa nước Vực Mấu đã được thực hiện đúng quy trình hay chưa? Và tại sao không thông báo về việc xả lũ này đến người dân? Khi để xảy ra tình trạng ngập lụt cho hơn 20.000 hộ dân ở TX. Hoàng Mai thì ai, cơ quan nào sẽ đứng ra chịu trách nhiệm về vấn đề này?.

   

  Ông Hồ Ngọc Mai - Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Thủy lợi Bắc Nghệ An đã thừa nhận việc xả lũ tại hồ Vực Mấu là một trong những nguyên nhân gây ra trận lũ tại thị xã Hoàng Mai. “Khi Trung tâm dự báo Khí tượng Thủy văn Trung ương thông báo do ảnh hưởng của bão số 10, trong vùng sẽ có lượng mưa từ 100-200mm. Công ty đã xin ý kiến của Ban chỉ huy PCLB, Sở chuyên ngành và đến 7 giờ ngày 30/9 đã có thông báo bằng điện thoại cho các đơn vị vùng hạ lưu tràn Vực Mấu. Đến 8 giờ đã có thông báo bằng văn bản về việc xã lũ tràn Vực Mấu để các địa phương chủ động trong việc thực hiện công tác phòng chống lũ lụt”.

   

  Tuy nhiên, thực tế rất nhiều hộ dân khẳng định đã không hề biết về việc xả lũ ở hồ Vực Mấu và không nhận được bất cứ thông báo nào từ cơ quan chức năng nên khi lũ về đã không kịp ứng phó.

   

  Ông Nguyễn Văn Lập – Phó Giám đốc Sở NN7PTNT Nghệ An cho rằng, việc xả lũ đã đúng quy trình và việc người dân bị ngập lụt là “bất khả kháng”. “Theo quy định thì từ ngày 1/10, phải giữ mực nước 21 m, nếu xả cạn không đủ nước để dân sản xuất thì công ty phải chịu trách nhiệm. Đây cũng là một áp lực lớn đối với anh em. Vì thế việc xả lũ là đúng quy trình vận hành, là việc làm bất khả kháng”(!?).

   

  Có nhà báo đặt câu hỏi: Thế là hy sinh hàng vạn người dân? “Không phải là như thế. Nhưng tôi nhắc lại là bất khả kháng thôi. Chúng tôi sẽ xem xét lại thật kỹ về quy trình xả lũ gây thiệt hại quá lớn như trên có vẻ như không ổn”(?) – Ông Lập lúng túng nói.

   

  Đại diện cho địa phương, ông Lê Sỹ Chiến - Phó Chủ tịch UBND thị xã Hoàng Mai lại khẳng định: “Sáng ngày 30/9, UBND thị xã Hoàng Mai đã có cuộc họp khẩn cấp về công tác phòng chống lụt bão. Chiều ngày 30/9, chúng tôi cũng đã thành lập đoàn đi rà soát tình hình thực tế. Xả lũ là có thông báo trước, khi nhận được thông báo thì các phường, xã đã phát thông báo về vấn đề xã lũ ở hồ Vực Mấu trên loa phát thanh rồi”.

   

   

  Như cách trả lời trên của những người có trách nhiệm thì trước khi xả lũ đã có thông báo trước cho dân và xả là đúng với quy trình?.

   

  Thế nhưng câu hỏi đặt ra là việc xả lũ đã đúng quy trình vận hành thì tại sao lại gây thiệt hại khủng khiếp đến thế cho hàng vạn người dân thị xã Hoàng Mai? Tại sao vào mùa mưa lũ mà Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Nghệ An vẫn cố giữ mực nước hồ quanh 20,5 – 21m mà không tiến hành xả dần xuống thấp hơn để dự phòng khi bão lũ đến, lượng nước lớn hồ sẽ dâng cao? Phải chăng có sự chủ quan, non kém trong chuyên môn cũng như kinh nghiệm vận hành một hồ thủy lợi lớn nhất nhì tỉnh của Công ty TNHH MTV Thủy lợi Bắc Nghệ An?.

   

  Tất nhiên, có lý do để giải thích cho việc giữ nước hồ ở mức cao là để dự phòng cho mùa khô. Tuy nhiên, nếu so sánh về mức độ thiệt hại cho dân khi chẳng may bị thiếu nước sản xuất vào mùa khô và thiệt hại do phải xả tràn đột ngột đúng vào những ngày mưa lũ nhất thì chắc chắn phương án xả lũ đột ngột sẽ gây thiệt hại cho người dân lớn hơn nhiều lần.

   

  Được biết, dù hồ Vực Mấu được đưa vào sử dụng từ năm 1984 nhưng đây là lần đầu tiên phải tiến hành xả tràn một lúc 5 cửa như vừa qua.

   

  Với những bất cập như đã nói ở trên thiết nghĩ UBND tỉnh Nghệ An cần tiếp tục làm rõ trách nhiệm của các bên liên quan trong vụ việc này. Đồng thời, cần phải xem xét lại quy trình xả lũ của hồ Vực Mấu, bởi không ai dám chắc mưa lũ sẽ không tiếp tục xảy ra, tránh những hậu quả đáng tiếc lặp lại như vừa rồi cho hàng hàng chục nghìn hộ dân thị xã Hoàng Mai.