Vị ngọt từ làng muối Long Điền

Chắt chiu vị mặn của biển

Long Điền là địa phương có đồng muối lớn nhất tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, với diện tích canh tác ổn định trên 573ha, trải dọc theo các xã, thị trấn ven biển, nhiều nhất là xã An Ngãi có hơn 400ha và thị trấn Long Điền có hơn 200ha. Hằng năm, sản lượng thu hoạch muối toàn huyện đạt trên 70.000 tấn. Những năm gần đây, diêm dân áp dụng kỹ thuật kết tinh muối trên ô trải bạt, nhờ đó, chất lượng và giá trị muối được nâng lên, giúp bà con diêm dân nâng cao thu nhập, bảo đảm cuộc sống gia đình no ấm, góp phần xây dựng nông thôn mới.

Nghề làm muối có từ khi nào chẳng rõ. Những diêm dân Long Điền tóc đã bạc màu vì thời gian và nhuốm mặn vị biển cho biết, chắc phải từ rất lâu, từ những ngày đầu cha ông đi mở cõi vùng đất phương Nam, nghề làm muối đã xuất hiện. Trải qua biết bao thăng trầm của lịch sử, người dân nơi đây vẫn dựa vào biển, chắt chiu dòng nước mặn từ đại dương để làm ra những hạt muối mang hương vị mặn mòi của biển.

Tuy nhiên, để có được những hạt muối trắng tinh, mặn dịu, thanh và sạch sẽ, diêm dân phải đánh đổi bằng những giọt mồ hôi mặn chát. Ông Nguyễn Văn Gia - một diêm dân có hơn 30 năm làm muối cho biết, sau khi làm mặt ruộng, diêm dân lấy nước biển vào. Sau vài ngày (tùy thời tiết) chứa trong ô ruộng đầu tiên, nước biển được san qua ô thứ hai để nuôi mặn. Từ ô nuôi mặn, nước biển được dẫn qua ô chịu lắng cho nước bốc hơi, muối kết tủa. Khi muối kết tủa, diêm dân cào thành từng đống lớn. Khi nước biển bay hơi hết sẽ tạo thành muối và thu hoạch. Thời gian của mỗi vụ muối truyền thống là từ 10 - 15 ngày.

Còn ông Nguyễn Minh Đức - diêm dân gắn bó với nghề làm muối ở xã An Ngãi gần 40 năm chia sẻ, đặc thù nghề muối là “nắng làm, mát nghỉ” vì nắng càng to sản lượng muối thu về càng nhiều. Hễ năm nào mưa bão nhiều, nắng kém là diêm dân lại thấp thỏm không yên vì đây là công việc phụ thuộc khá nhiều vào thời tiết. Trái ngược với phần lớn các ngành nghề khác, nắng to, số ngày nắng dài luôn là niềm mong mỏi của bà con. Nghề làm muối được xem là một trong những nghề vất vả nhất, tuy nhiên, dù cực nhọc nhưng đây là nghề truyền thống bao đời nên bà con không ai bỏ mà chỉ mong muối được mùa, được giá để có thêm thu nhập và bám trụ với nghề truyền thống của cha ông.

Mong chờ một mùa Xuân ấm no

Đầu xuân nhưng không khí lao động trên những cánh đồng muối của huyện Long Điền đã tấp nập. Ngay từ sáng sớm, các diêm dân đã hăng say, cần mẫn làm việc. Bởi ở đó không chỉ mang lại nguồn lợi kinh tế mà còn là niềm tự hào khi được góp chút công sức vào việc giữ gìn nghề muối truyền thống của cha ông.

Huyện Long Điền được thiên nhiên ưu đãi với bờ biển dài và thời tiết nắng ấm quanh năm, đây là những điều kiện thuận lợi để phát triển nghề làm muối. Những hạt muối trắng rải khắp cánh đồng vào mùa thu hoạch là kết tinh của vị mặn nước biển cùng với sự cần mẫn, dãi nắng dầm sương của những diêm dân miền biển.

Ông Huỳnh Văn Thuyết (xã An Ngãi, huyện Long Điền) đang hối hả cùng nhân công thu hoạch lứa muối trải bạt thứ 3 của niên vụ này. Ông Thuyết cho biết: “Hiện tôi đang sản xuất 1ha muối, với việc cả 3 vụ muối đều thuận lợi, tôi thu trên 45 tấn/vụ, tăng 3 - 5 tấn so với cùng kỳ. Muối thu hoạch đến đâu được thương lái đến thu mua hết đến đó. Hiện nay, giá muối trải bạt đang ở mức 1.200 đồng/kg, muối thường 1.000đồng/kg. Với giá này, mỗi ha muối sẽ thu lãi khoảng 20 triệu đồng/vụ”.

“Thời tiết những ngày này rất thuận lợi, giúp các ruộng muối đạt năng suất cao. Cùng với đó, giá muối ở mức ổn định giúp bà con thu lãi lớn, đây là một tín hiệu mừng để giúp diêm dân có động lực bám ruộng, giữ nghề.” Ông Huỳnh Văn Thuyết chia sẻ.

Ông Lâm Văn Hồng - Chủ tịch UBND huyện Long Điền cho biết, nhằm bảo tồn và phát huy truyền thống nghề muối ở huyện Long Điền, ngày 10/9/2018, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành quyết định công nhận nghề truyền thống sản xuất muối huyện Long Điền. Theo đó, thời gian qua, cả hệ thống chính trị của huyện đã vào cuộc để tuyên truyền, theo dõi và quản lý, tạo động lực để phát triển, gìn giữ nghề truyền thống của cha ông. Đặc biệt là khuyến khích diêm dân áp dụng các giải pháp, công nghệ tiên tiến, thân thiện với môi trường nhằm nâng cao sản lượng, chất lượng muối, góp phần đảm bảo tiêu chí về môi trường trong xây dựng nông thôn mới của địa phương.

Bên cạnh đó, trong giai đoạn 2021 - 2025, Bà Rịa - Vũng Tàu đặt mục tiêu: Phát triển ngành nghề nông thôn hướng tới bảo tồn, phát triển các nghề truyền thống gắn với du lịch, tạo hiệu quả kép, vừa góp phần nâng cao thu nhập cho người sản xuất, vừa khẳng định sự đa dạng, phong phú, chất lượng và phát huy bản sắc văn hóa của dân tộc với nét riêng của du lịch tỉnh. Theo đó, UBND huyện Long Điền đang tăng cường phối hợp với ngành du lịch kết nối với các doanh nghiệp lữ hành mở tour đưa du khách đến tham quan làng muối, giúp thị trường được mở rộng hơn, vừa mang lại thu nhập ổn định cho người dân, vừa phát huy giá trị của nghề truyền thống.

Nghề làm muối luôn được gắn chặt với biển, tuy biển có làm “mặn chát đời diêm dân”, nhưng thế hệ này vẫn nối tiếp thế hệ kia, diêm dân Long Điền tiếp tục gắn với biển, chắt chiu vị mặn của biển để mang về những hạt “vàng trắng” phục vụ đời sống thường nhật của người dân và các nhu cầu sản xuất của nền kinh tế.

Một mùa xuân mới đang về trên những cánh đồng muối Long Điền. Bước sang năm mới hay nhiều năm tới nữa, dù có bao vất vả, nhọc nhằn, những diêm dân vùng ven biển huyện Long Điền vẫn kiên trì bám biển, theo nghề. Bởi, với họ, làm muối đã là cuộc sống, là cái “nghiệp” bao đời cần phải gìn giữ. Trong thời khắc xuân mới, diêm dân Long Điền chỉ mong ước thời tiết tiếp tục thuận lợi, nguồn nước mặn của biển đủ cung cấp cho các ruộng, hạt muối đạt chất lượng và giá muối được ổn định… để nghề muối thực sự cho trái ngọt, đem lại cuộc sống ấm no!.