Quốc hội thông qua Nghị quyết đầu tư dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội bền vững

Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng được xác định là một dự án quan trọng nhằm phát triển hạ tầng giao thông, kết nối các vùng kinh tế trọng điểm, đồng thời thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Mục tiêu của dự án là xây dựng một tuyến đường sắt hiện đại, đồng bộ, đáp ứng nhu cầu vận tải nội địa và liên vận quốc tế, đặc biệt giữa Việt Nam và Trung Quốc. Dự án không chỉ hỗ trợ phát triển kinh tế, mà còn góp phần bảo đảm quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Theo Nghị quyết, tuyến đường sắt này sẽ kết nối các tỉnh Lào Cai, Yên Bái, Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương và Hải Phòng. Tổng chiều dài tuyến chính khoảng 390,9 km, với chiều dài các tuyến nhánh khoảng 27,9 km.

Phạm vi và quy mô đầu tư

Dự án sẽ đầu tư mới toàn tuyến đường sắt đơn, với khổ 1.435 mm. Tuyến đường sắt này sẽ vận chuyển cả hành khách và hàng hóa. Tốc độ thiết kế của tuyến chính, từ ga Lào Cai mới đến ga Nam Hải Phòng, đạt 160 km/h, trong khi tốc độ tại các đoạn qua khu vực đô thị, đặc biệt là Hà Nội, sẽ được thiết kế ở mức 120 km/h. Các đoạn còn lại của tuyến sẽ có tốc độ thiết kế 80 km/h.

Dự án sử dụng công nghệ đường sắt điện khí hóa, đảm bảo tính đồng bộ và an toàn. Các cơ chế, chính sách đặc thù sẽ được áp dụng để hỗ trợ quá trình đầu tư. Đặc biệt, Dự án không phải thực hiện thẩm định khả năng cân đối vốn theo quy định của Luật Đầu tư công.

Quyền hạn và cơ chế giám sát

Nghị quyết cũng nêu rõ về thẩm quyền điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án. Trong thời gian Quốc hội không họp, Chính phủ có quyền trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét và quyết định các điều chỉnh đối với chủ trương đầu tư, trừ trường hợp điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư của Dự án. Bộ trưởng Bộ Xây dựng có quyền quyết định điều chỉnh đối với những trường hợp thay đổi quy hoạch ảnh hưởng trực tiếp đến dự án, hoặc khi gặp sự cố thiên tai, hỏa hoạn, yếu tố bất khả kháng, hoặc có thay đổi lớn về chỉ số giá.

Nghị quyết cũng quy định rằng, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức thành viên của Mặt trận có trách nhiệm tuyên truyền, vận động Nhân dân đồng thuận chủ trương đầu tư dự án, đồng thời giám sát việc thực hiện dự án. Các cơ quan như Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban Kinh tế và Tài chính, Hội đồng Dân tộc, cùng các đại biểu Quốc hội sẽ thực hiện giám sát việc triển khai dự án trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình. Kiểm toán Nhà nước cũng sẽ thực hiện kiểm toán đối với quá trình thực hiện dự án này.

Tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của khu vực

Việc thông qua Nghị quyết này được kỳ vọng sẽ tạo động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của khu vực Tây Bắc và các tỉnh phía Bắc của Việt Nam. Dự án sẽ thúc đẩy sự phát triển của hành lang kinh tế Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, một trong những khu vực có tiềm năng lớn về sản xuất, xuất khẩu và du lịch. Bên cạnh đó, sự kết nối giữa các mạng lưới đường sắt trong nước và quốc tế, đặc biệt là với Trung Quốc, sẽ mở ra cơ hội giao thương, vận tải hàng hóa và hành khách thuận tiện, góp phần tăng cường hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, để dự án có thể thực hiện thành công, các cơ quan chức năng cần phải chú trọng đến công tác giám sát chặt chẽ, bảo đảm tiến độ, chất lượng và sử dụng hiệu quả nguồn vốn đầu tư. Đồng thời, những vấn đề liên quan đến bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu cũng cần được đặc biệt quan tâm.

Với tỷ lệ tán thành cao từ các đại biểu Quốc hội, dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng hứa hẹn sẽ đóng góp quan trọng vào việc phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao chất lượng hạ tầng giao thông của Việt Nam trong thời gian tới.

Khương Trung