Lào Cai: Độc đáo Lễ cúng “Thần Nước, Thần Rừng” của người Hà Nhì
(TN&MT) - Sau Tết Nguyên Đán, đồng bào dân tộc Hà Nhì ở Ý Tý, Lào Cai lại cùng nhau cúng “Thần Nước, Thần Rừng” cầu mong bình an, no ấm, hạnh phúc và giáo dục con cái bảo vệ rừng, bảo vệ hệ sinh thái, bảo vệ môi trường. Đây là một nét văn hoá đặc sắc riêng của dân tộc Hà Nhì ở vùng cao Lào Cai.
Trong đời sống, đồng bào dân tộc Hà Nhì coi rừng như nguồn sống, là mái nhà che chở, còn suối nước là chỗ dựa tinh thần của cả cộng đồng. Bởi vậy, từ xa xưa, đồng bào dân tộc Hà Nhì đã có tục giữ rừng, cúng rừng, bảo vệ nguồn nước. Tín ngưỡng thờ “Thần Rừng, Thần Nước” của người Hà Nhì như một sợi dây tâm linh truyền qua nhiều thế hệ.
Vì vậy, hàng năm, vào tháng Giêng âm lịch, người Hà Nhì tổ chức lễ cúng “Thần Nước và Thần Rừng” để tạ ơn và cầu mong sự phù hộ.
Năm nay, Lễ cúng “Thần Nước” được người Hà Nhì cúng vào ngày 4/2/2025, tức ngày mùng 7 tháng Giêng năm Ất Tỵ. Trước khi tổ chức Lễ cúng, các thôn, bản của người Hà Nhì đều làm lễ căng dây cấm bản, với quan niệm ngăn chặn những điều xấu, điều không may mắn, ma quỷ xâm nhập vào thôn, giữ cho thôn luôn bình an.
Lễ cúng “Thần Nước” thường được tổ chức vào buổi sáng sớm tại các nguồn nước chính của thôn. Người dân cùng nhau dọn dẹp, vệ sinh bến nước, chuẩn bị lễ vật gồm: gà, rượu, xôi nếp... Mỗi nhà sẽ có một người đại diện tới nguồn ngước đầu thôn. Thầy cúng, đại diện cho dân làng, sẽ thực hiện nghi lễ dâng lễ vật lên “Thần Nước”, cầu mong nguồn nước luôn dồi dào, mưa thuận gió hòa, và mùa màng bội thu.
Sau Lễ cúng “Thần Nước” người dân lại cùng nhau vào khu rừng cấm để cúng “Thần Rừng”. Lễ cúng “Thần Rừng” gồm có thịt lợn, thịt gà, rượu, chè gừng… cầu mong các vị thần linh phù hộ cho năm mới thôn bản luôn bình yên, mọi người mạnh khỏe, mùa màng bội thu, nhà nhà no ấm.
Lễ cúng “Thần Nước, Thần Rừng” là một nghi lễ linh thiêng, một nét văn hoá đặc sắc riêng của người Hà Nhì thể hiện sự tôn trọng và bảo vệ nguồn nước, bảo vệ rừng, giữ cho những dòng suối chảy mãi, những cánh rừng mãi xanh tốt.