Tết của “chiến sĩ” Khí tượng Hải văn ở Trường Sa

Tết là xa nhà

Tết là dịp mọi người sum vầy bên nhau sau một năm dài vất vả ngược xuôi. Thế nhưng, với những người đo gió, đếm mây để “bắt bệnh ông trời” ngoài quần đảo Trường Sa họ lại phải hy sinh niềm vui, hạnh phúc riêng để góp phần vào niềm vui sum họp, quây quần bên nhau của gần 100 triệu người dân Việt Nam.

Với họ, 365 ngày là công việc, không quản nắng mưa, nếu trời có giông bão thì cường độ, tần suất đo gió, đếm mây… lại tăng lên. Họ chỉ “ăn gian” duy nhất một ngày trong năm, đó là đêm giao thừa hằng năm, vì khi đó họ được nghỉ thêm 1 giờ để đón giao thừa, gọi điện về đất liền hỏi thăm, động viên, chúc tết người thân.

Anh Mai Phương Nam, Trạm trưởng Trạm Khí tượng Hải văn Song Tử Tây (quê Quảng Bình) cho biết: Tôi nhận nhiệm vụ ra Trạm từ năm 2010, đến nay đã ăn 6 cái tết trên đảo Song Tử Tây cùng quân và dân. Tết trên đảo khác rất nhiều đất liền, bốn bề là biển nước, gió to, mây trời, ở đây mọi người được quây quần gói bánh chưng với nhau như một đại gia đình, tuy mỗi người một quê, công việc và nhiệm vụ khác nhau, nhưng hòa chung không khí vui tươi đón tết. Cuộc vui tuy không có rượu bia, chỉ có bánh chưng, kẹo mứt, bánh ngọt… nhưng ai cũng thấy vui, thấy ấm áp vô cùng.

Trong khi đó, anh Nguyễn Thành Duy, cán bộ Trạm Khí tượng Hải văn Song Tử Tây (quê Thái Bình), chia sẻ: Ngày tết, nhất là đêm giao thừa, Trạm sẽ cử một người lên đón tết, hái hoa dân chủ với cán bộ, chiến sĩ, người dân trên nhà tập trung. Còn 2 cán bộ ở lại trực Trạm và tổ chức đón Tết cổ truyền cùng nhau. Tết cũng có bánh chưng, kẹo, mứt… những lúc này thời gian trôi rất nhanh. Đang nhâm nhi hương vị tết thì tiếng điện thoại báo thức 1h sáng vang lên. Đó là ca đầu tiên của năm mới, ngày đầu tiên, thời khắc đầu tiên của vòng quay 365 ngày làm việc của cán bộ Khí tượng Hải Văn ngoài đảo xa. Đó là không khí đón tết ở đảo Song Tử Tây, điểm đảo cực Bắc của quần đảo Trường Sa.

Anh Trần Văn Linh, Trưởng trạm Khí tượng Hải văn Trường Sa (quê Thanh Hóa), chia sẻ: Tôi ra đảo nhận nhiệm vụ năm 2008, đến nay đã 16 năm công tác tại Trạm, nhiều năm đón tết trên đảo và năm nào lãnh đạo Tổng cục Khí tượng Thủy văn cũng gọi điện ra chúc tết, động viên tinh thần anh em ngoài đảo. Với chúng tôi đây là món quà tinh thần vô cùng ý nghĩa và đặc biệt nhất.

Tết ở đảo Trường Sa Lớn vui hơn các điểm đảo, nhà giàn vì ở đây có chùa Trường Sa, Bia tượng niệm các anh hùng Liệt sĩ đã hy sinh vì bảo vệ Tổ quốc, Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh, Cột chủ quyền Trường Sa… chiến sĩ và người dân được đi lễ chùa đầu năm, dâng hoa, dâng hương và hái lộc đầu năm rất vui vẻ. Ngoài ra, chiến sĩ và người dân còn được tổ chức thi văn nghệ, hái hoa dân chủ, tổ chức các hoạt động thể thao: Kéo co, bắt heo, bắt vịt, thi đấu bóng chuyền, thi gói bánh chưng, tổ chức luộc bánh chưng… rất vui vẻ và hòa đồng, ấm cúng.

Chia sẻ về công việc ngày Tết, em Phan Nhật Thành, cán bộ Trạm Khí tượng Hải văn Trường Sa, tâm sự: Em lần này là lần thứ 2 đón tết ngoài Trường Sa, lần đầu năm 2021, em thấy hồi hộp đan xen lo lắng, nhớ nhà, nhớ bạn bè, đồng nghiệp vô cùng. Tuy nhiên, lần này em lại thấy nhớ vợ (cười). Em vừa cưới vợ cuối năm 2023, vợ em làm ở Trạm Khí tượng Thủy văn Buôn Hồ, tỉnh Đắk Lắk. May mà vợ làm cùng nghề nên rất thông cảm và động viên em rất nhiều.

Điều đặt biệt, gần như tất cả cán bộ Khí tượng Hải văn làm việc ngoài đảo Trường Sa đều có vợ làm cùng ngành với nhau, họ đang công tác tại các Đài Khí tượng Thủy văn: Nam Trung Bộ, khu vực Tây Nguyên… có lẽ vì quá hiểu công việc của nhau nên các chị đã luôn đồng hành, chia sẻ với nhiệm vụ gian nan, khó khăn và muôn vàn áp lực nơi đầu sóng, ngọn gió của chồng. Đó thực sự là chất keo, chất xúc tác, động lực và niềm tin để tiếp thêm sức mạnh cho các anh ra sức hoàn thành nhiệm vụ mà Ngành và Tổ quốc giao phó.

Với tôi, sự hy sinh nào cũng to lớn, nghề nào cũng có vất vả riêng nhưng thú thật, có ra ngoài đảo, sống ngoài đảo, sinh hoạt ngoài đảo với các anh, dù đó chỉ là ít giờ ngắn ngủi nhưng tôi thực sự thấu hiểu được sự hy sinh thầm lặng của các anh to lớn đến nhường nào, không có thước đo vật chất nào đánh đổi được, các anh hy sinh tuổi thanh xuân, hạnh phúc riêng để đem lại sự an vui, mùa xuân hạnh phúc, bình an cho mọi người.

Đảm bảo “bắt bệnh ông trời” chuẩn xác

“Vui xuân đón tết không quên nhiệm vụ” đó là khẩu hiệu, là tuyên ngôn của cán bộ Khí tượng Hải văn ở đảo Trường Sa. Với họ, thời khắc đón giao thừa của năm mới là thời gian họ được tranh thủ nghỉ ngơi lâu nhất, vì ngày thường nhật ký “bắt bệnh ông trời” của họ diễn ra liên tục, lặp lại như vòng tuần hoàn khép kín và nó không có ngày – đêm, mưa – bão.

Anh Trần Văn Linh, Trạm trưởng Trạm Khí tượng Hải văn Trường Sa, cho biết: Cứ 3 tiếng, cán bộ, nhân viên tập hợp số liệu để gửi vào đất liền, thường là khung giờ: 1, 4, 7, 10, 13, 16, 19, 22, với đầy đủ các yếu tố như: Nhiệt độ, độ ẩm không khí, hướng và tốc độ gió, khí áp, lượng mưa, mực nước biển, nhiệt độ và độ mặn nước biển… Số liệu của hai Trạm khí tượng Hải văn Trường Sa, Song Tử Tây được truyền về Đài và Trung tâm Khí tượng Thủy văn để làm dự báo phục vụ phòng chống thiên tai, quy hoạch, xây dựng...

Anh Linh chia sẻ thêm: Nếu thời tiết xấu, tần suất lấy số liệu từ 24 - 48 lần/ngày, hầu như không có thời gian nghỉ ngơi. Đặc biệt là những đợt xuất hiện áp thấp nhiệt đới hay hình thành các cơn bão ngoài Biển Đông. Những ngày như thế, các quan trắc viên làm việc 24/24 giờ, liên tục cập nhật số liệu cảnh báo về cho đất liền để thông tin rộng rãi về thời tiết cho người dân.

Ngoài chức năng quan trắc, Trạm còn thực hiện chức năng phát báo quốc tế phục vụ công tác phòng chống thiên tai trên biển. Những cơ sở dữ liệu thông tin khí tượng thủy văn được lưu trữ còn là tài liệu quý giá mang tính lịch sử, khẳng định chủ quyền của đất nước.

Cùng với các cán bộ chiến sĩ và nhân dân trên đảo, những năm qua, các nhân viên Trạm Khí tượng Hải văn luôn làm tròn “hai vai”, đó là vừa làm hết trách nhiệm của nhân viên Ngành Khí tượng Thủy văn, vừa làm chiến sĩ nơi đầu sóng, ngọn gió, góp sức mình vào việc bảo vệ vùng biển, vùng đảo và vùng trời, chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.

Tôi còn nhớ, hồi tháng 5/2024, tôi vinh dự tham gia Đoàn công tác số 23, do Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Quý Kiên làm Trưởng đoàn ra thăm quân và dân trên quần đảo Trường Sa. Đồng thời làm việc, kiểm tra, động viên, khích lệ tinh thần cán bộ 2 Trạm Khí tượng Hải văn ngoài đảo Trường Sa. Thứ trưởng Trần Quý Kiên động viên: "Các đồng chí yên tâm công tác, động viên gia đình - gia đình và toàn thể cán bộ, viên chức, người lao động ngành Tài nguyên và môi trường luôn đồng hành, là hậu phương vững chắc hướng về các đồng chí. Mong các đồng chí hãy vững tâm vượt qua mọi thử thách, khó khăn, điều kiện vật chất hạn hẹp, tiếp tục gắn bó mật thiết, sát cánh cùng với quân và dân trên đảo giữ gìn, bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ Quốc, đồng thời hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ chuyên môn mà Bộ giao".

Ông Dương Trung Thành, Chủ tịch Công đoàn Bộ Tài nguyên và Môi trường, nguyên là cán bộ từng công tác ngoài Trạm Khí tượng Hải văn Trường Sa, tâm sự: Tôi rất đồng cảm với những khó khăn, thiếu thốn của anh em, tôi từng trải qua nhiều cung bậc cảm xúc khi còn công tác tại đây, chính tôi đã từng đón tết cùng cán bộ, chiến sĩ và người dân trên đảo, tôi hiểu được tâm trạng của anh em mỗi dịp Tết đến xuân về, chỉ mong muốn anh em tiếp tục ra sức phấn đấu cống hiến và bám đảo, bám trạm, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Doãn Xuân - Phạm Khải