ASOEN Việt Nam: Thúc đẩy hội nhập - Tăng cường kết nối

Hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo Bộ TN&MT, Văn phòng ASOEN Việt Nam, đại diện các Nhóm công tác ASOEN Việt Nam, cùng đại diện các cơ quan liên quan. Sự kiện được tổ chức nhằm đánh giá toàn diện những kết quả đạt được trong năm 2024 và thảo luận các kế hoạch quan trọng cho năm 2025, qua đó khẳng định vai trò của Việt Nam trong việc thúc đẩy hợp tác môi trường trong khu vực ASEAN.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Lê Ngọc Tuấn, Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế (Bộ TN&MT) – Chánh Văn phòng ASOEN Việt Nam, cho biết: Trong năm 2024, ASEAN tiếp tục chịu tác động nghiêm trọng từ thiên tai, biến đổi khí hậu và thời tiết tực đoan gây ra. Khu vực Đông Nam Á cũng là điểm nóng về suy giảm hệ sinh thái tự nhiên, ô nhiễm môi trường, nhất là ô nhiễm nhựa và ô nhiễm không khí.

Trong bối cảnh đó, phát triển bền vững, ứng phó với thiên tai, biến đổi khí hậu, phục hồi hệ sinh thái tự nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học, giải quyết ô nhiễm nhựa là những chủ đề quan trọng trong các chương trình nghị sự hợp tác ASEAN về môi trường.

Là một thành viên có trách nhiệm, Việt Nam đã chủ động và tích cực tham gia các hoạt động hợp tác ASEAN để giải quyết các thách thức kể trên.

Cụ thể, Việt Nam đã đóng góp tiếng nói trong các vấn đề về môi trường khí hậu toàn cầu thông qua thảo luận, đàm phám thông qua các tuyên bố chung của ASEAN tại các hội nghị của Liên Hiệp Quốc về biến đổi khí hậu, đa dạng sinh học, ô nhiễm nhựa; tăng cường kết nối các hoạt động hợp tác khu vực thông qua tham gia các dự án vùng cũng như kết nối các hoạt động trong nước.

Hiện nay, hợp tác về môi trường và phát triển bền vững là mảnh ghép làm cho bức tranh hội nhập cộng đồng ASEAN của Việt Nam thêm toàn diện và hoàn chỉnh hơn. Trong đó, hợp tác ASEAN về môi trường được tăng cường, phúc đẩy trên tất cả các những vực do ASEAN phụ trách.

Tuy nhiên, trong bối cảnh khu vực Đông Nam Á vẫn còn là điểm nóng về ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu, chúng ta cần tiếp tục cố gắng nhiều hơn nữa trong năm 2025 để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của hợp tác khu vực, nhất là cần tăng cường và đề cao vai trò dẫn dắt của Việt Nam.

Theo đó, hội nghị tập trung trao đổi, đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại hạn chế và nguyên nhân, đề xuất các nhiệm vụ giải pháp phù hợp cho triển khai thực hiện các hoạt động trong năm 2025 của ASEAN Việt Nam.

Trong khuôn khổ sự kiện, đại diện 4 nhóm công tác ASOEN Việt Nam, bao gồm: Nhóm công tác về các thành phố bền vững về môi trường; Nhóm công tác về biến đổi khí hậu; Nhóm công tác về môi trường biển và đới bờ; và Nhóm công tác về bảo tồn đa dạng sinh học, lần lượt trình bày kết quả công tác trong năm 2024.

Cụ thể, trong năm qua, Việt Nam đã tích cực tham gia và đóng góp vào việc xây dựng các văn kiện trọng điểm. Một trong những điểm nhấn đáng chú ý là việc trình Chính phủ phê duyệt Thỏa thuận thành lập Trung tâm ASEAN về Biến đổi Khí hậu, dự kiến đặt tại Brunei Darussalam, góp phần thúc đẩy hợp tác khu vực về ứng phó biến đổi khí hậu.

Song song đó, Việt Nam còn triển khai hiệu quả nhiều dự án hợp tác môi trường khu vực, bao gồm “3RproMar – Giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế để bảo vệ môi trường biển” và “Giảm thiểu ô nhiễm tại lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn”, với sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế như GIZ và UNDP. Các nỗ lực này không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn tăng cường vị thế của Việt Nam trong hợp tác khu vực ASEAN.

Theo kế hoạch, năm 2025, Việt Nam sẽ đăng cai tổ chức một số sự kiện quan trọng trong khối, bao gồm Hội nghị các Vườn di sản ASEAN lần thứ 8 và Hội nghị Nhóm công tác ASEAN về các thành phố bền vững. Việt Nam đồng thời đặt mục tiêu thúc đẩy hợp tác sâu rộng với các quốc gia ASEAN và đối tác như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU nhằm xây dựng các mô hình quản lý môi trường tiên tiến, phát triển kinh tế tuần hoàn và tăng cường ứng phó với biến đổi khí hậu.

Chia sẻ ý kiến tại hội nghị, đại diện các Bộ, ngành đã đưa ra một số đề xuất, bao gồm: Đẩy mạnh các sáng kiến về sinh thái như trường học sinh thái cũng như thúc đẩy các hoạt động tuyên truyền về những vấn đề liên quan tới môi trường; triển khai sáng kiến về trung hoà carbon trong lĩnh vực y tế, gắn kinh tế với ứng phó biến đổi khí hậu và thiên tai; đặc biệt cần bổ sung nguồn lực phù hợp, phát huy vai trò dẫn dắt của các nhóm công tác để có nguồn lực tương xứng.

Ghi nhận ý kiến đóng góp, ông Lê Ngọc Tuấn cho biết trong hợp tác ASEAN còn có nhiều hoạt động hợp khác bên cạnh ASOEN, việc tham gia hợp tác ASEAN không chỉ một lĩnh vực đơn lẻ mà còn liên quan tới các bộ, ngành. Thời gian qua, việc kiện toàn nhóm công tác mới triển khai trong các đơn vị đầu mối nhưng chưa có sự kết nối với các thành viên nhóm liên quan.

Theo đó, sắp tới, khi sáp nhập Bô TN&MT và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các đơn vị liên quan dự kiến đề xuất tăng cường trách nhiệm cơ quan đầu mối, mời thêm đại diện tham gia từ các cơ quan liên quan, đảm bảo tính liên thông trong trao đổi, phối hợp.

Bế mạc hội nghị, ông Lê Ngọc Tuấn gửi lời cảm ơn tới các Bộ, ngành, các đơn vị liên quan đã tham gia vào hoạt động và hỗ trợ các nhóm công tác ASOEN Việt Nam.

Đồng thời, ông Lê Ngọc Tuấn chia sẻ: Mặc dù có những khó khăn nhất định về nguồn lực, bao gồm kinh phí hoạt động, nguồn nhân lực thực hiện các nhiệm vụ của ASEAN, tuy nhiên những kết quả đạt được trong năm 2024 đã mang lại thuận lợi và là động lực để Việt Nam tiếp tục hướng tới năm 2025.

Năm 2025 đánh dấu 30 năm Việt Nam gia nhập ASEAN, đây là dấu mốc vô cùng quan trọng. Theo đó, Việt Nam sẽ cần cố gắng nhiều hơn để tăng cường sự tham gia và vai trò giám sát trong các vấn đề khu vực, đặc biệt về môi trường và biến đổi khí hậu.

Minh Hạnh