Tìm giải pháp xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp bền vững

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Võ Tân Thành - Phó Chủ tịch VCCI cho biết: Hiện nay, mặc dù, Ngành Nông nghiệp là trụ cột của nền kinh tế Việt Nam, nhưng lại đóng góp hơn 30% tổng phát thải khí nhà kính quốc gia, đặc biệt là từ hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, sử dụng phân bón hóa học và đốt rơm rạ; chỉ riêng sản xuất lúa nước đã chiếm 46% tổng lượng phát thải trong nông nghiệp. "Trong bối cảnh tiêu chuẩn toàn cầu ngày càng khắt khe, đặc biệt là yêu cầu sản xuất nông nghiệp xanh, sạch, ít phát thải, Việt Nam không thể đứng ngoài cuộc. Việc chuyển đổi sang mô hình nông nghiệp phát thải thấp không chỉ là yêu cầu bắt buộc để đáp ứng thị trường quốc tế mà còn là con đường sống còn để bảo vệ môi trường và gia tăng giá trị cho người nông dân" - ông Võ Tân Thành cho hay.

Theo ông Võ Tân Thành, Chính phủ đã phê duyệt nhiều Chiến lược, Đề án quan trọng, điển hình là Đề án phát triển 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao, phát thải thấp tại Đồng bằng sông Cửu Long, một hình mẫu quốc tế về nông nghiệp carbon thấp. Bộ NN&PTNT cũng đã xây dựng Kế hoạch hành động thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh, hướng tới một nền nông nghiệp sinh thái, tuần hoàn và phát thải carbon thấp. “Một trong những giải pháp đột phá để giảm phát thải là áp dụng mô hình tín chỉ carbon. Đây không chỉ là công cụ thúc đẩy giảm thiểu phát thải mà còn tạo ra nguồn thu mới cho người nông dân thông qua giao dịch tín chỉ. Với vai trò là vựa lúa lớn nhất của cả nước, vùng Đồng bằng sông Cửu Long sẽ tiếp tục tiên phong trong việc phát triển các mô hình nông nghiệp Net Zero trong thời gian tới”, ông Võ Tân Thành chia sẽ.

Chia sẻ tại Diễn đàn, ông Trần Việt Trường - Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ cho biết: Trong quá trình xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp bền vững hướng tới mục tiêu Net-Zero vào năm 2050 thì việc hình thành và phát triển bền vững chuỗi giá trị gồm sản xuất, chế biến, bảo quản, tiêu thụ sản phẩm đóng vai trò then chốt. TP. Cần Thơ đang tập trung xây dựng các chuỗi giá trị nông nghiệp theo hướng nâng cao chất lượng sản phẩm, áp dụng công nghệ tiên tiến nhằm giảm phát thải khí nhà kính và tăng thu nhập cho người nông dân.

Trong đó, TP. Cần Thơ cũng đang tập trung thúc đẩy các dịch vụ nông nghiệp hiện đại; nghiên cứu, cung cấp giống cây trồng, vật nuôi có năng suất cao và khả năng chống chịu tốt với biến đổi khí hậụ; đồng thời, đẩy mạnh chương trình liên kết giữa các hợp tác xã, doanh nghiệp và nhà khoa học nhằm tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lãng phí tài nguyên và nâng cao hiệu quả sử dụng đất. "Trong thời gian tới, thì rất cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, doanh nghiệp, nhà khoa học và cộng đồng người dân, đây là yếu tố then chốt để xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp trên địa bàn TP. Cần Thơ ngày càng bền vững, góp phần hướng tới mục tiêu Net-Zero vào năm 2050”, ông Trần Việt Trường cho hay.

Cũng tại Diễn đàn này, ông Lê Văn Hẳn - Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh cho biết: “Trong thời gian tới, để xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp bền vững, tỉnh Trà Vinh sẽ tập trung đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, trách nhiệm các ngành, các cấp và người dân về vị trí, vai trò, mục đích, ý nghĩa của việc ứng dụng khoa học công nghệ mới vào sản xuất nông nghiệp xanh, sạch, ít phát thải; nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ mới vào sản xuất nông nghiệp, chế biến và kinh doanh, tạo động lực thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao; đẩy mạnh cơ giới hóa, chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp; sản xuất nông nghiệp quy mô lớn, chất lượng cao…”.

Tại Diễn đàn, đại diện các cơ quan quản lý, chuyên gia, nhà khoa học đều nhận định: Hiện tại, ngành Nông nghiệp Việt Nam là một ngành kinh tế trụ cột đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Thực hiện nông nghiệp Net Zero giúp người sản xuất không chỉ tối ưu hóa tài nguyên, giảm phân bón, nước trong canh tác nông nghiệp, sử dụng năng lượng tái tạo, giảm chi phí đầu vào mà còn giúp cải thiện hiệu suất, chất lượng sản phẩm.

Đồng thời, doanh nghiệp sẽ đáp ứng được các tiêu chuẩn chung trong sản xuất, chế biến sản phẩm... theo đúng yêu cầu của thị trường nhập khẩu, từ đó, giá trị thương hiệu tăng, dễ thâm nhập các thị trường có giá trị cao. Để xây dựng hệ sinh thái nông nghiệp bền vững hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050, các đại biểu cũng kiến nghị các Bộ, ngành liên quan tiếp tục xây dựng các tiêu chí hướng dẫn cụ thể để tạo điều kiện cho các địa phương, doanh nghiệp, người dân dễ dàng áp dụng. Đối với các địa phương thì cũng phải đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi phương thức sản xuất, kết hợp với cơ chế tín chỉ carbon trong ngành Nông nghiệp.

Lê Hùng