Ứng Hòa (Hà Nội): Nhiều hộ dân có "sổ đỏ" cũng như không

Nguyên nhân, huyện Ứng Hòa thực hiện Dự án VLAP giai đoạn 2013 – 2014, cấp đổi và cấp mới "sổ đỏ" nhiều hộ chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, nay muốn nộp thuế để được nhận sổ mới lại “vướng mắc” chưa được tháo gỡ, nên sổ mới vẫn nằm trong kho, sổ cũ không có giá trị pháp lý.

"Sổ đỏ" không có giá trị

Đơn thư của người dân thị trấn Vân Đình, huyện Ứng Hòa (Hà Nội) phản ánh: Hiện nhiều hộ gia đình có "sổ đỏ" nhưng không thể thực hiện giao dịch: Tách thửa, chuyển nhượng, sang tên… Các hộ kiến nghị chính quyền địa phương, được biết: "Sổ đỏ" đã bị thu hồi để cấp đổi sổ mới, do các gia đình chưa hoàn thành nghĩa vụ tài chính, nên chưa được nhận sổ. Nhiều gia đình bày tỏ nguyện vọng hoàn thành nghĩa vụ tài chính, nộp tiền sử dụng đất để nhận sổ (nhưng đã 2 – 3 năm) trôi qua, chính quyền, cơ quan, ban, ngành của huyện Ứng Hòa vẫn chưa giải quyết để các hộ này có Thông báo thuế, nộp tiền nhận sổ.

Chính vì vậy, nhiều gia đình có con lớn “dựng vợ, gả chồng” muốn tách sổ chia đất cho con làm nhà, gia đình khó khăn vay vốn ngân hàng, chuyển nhượng một phần diện tích đất… đành “bó tay” vì sổ cũ không có giá trị.

Bà Nguyễn Thị Thoa, thôn Hoàng Xá, thị trấn Vân Đình, phản ánh: Năm 2013, gia đình bà làm thủ tục cấp đổi Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất theo Dự án VLAP, Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất mới được cấp đổi số BN 904936, Tờ bản đồ số 43, diện tích 778 m2 (diện tích tăng thêm 128m2 so với sổ cũ).

Năm 2016, gia đình nhận được Thông báo của UBND thị trấn Vân Đình (gửi chồng bà là ông Cao Mạnh Cường đứng tên "sổ đỏ") về việc: Nộp tiền sử dụng đất và đổi Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất theo Dự án VLAP. Trong Thông báo thị trấn Vân Đình, nêu: “Theo ý kiến chỉ đạo của UBND huyện Ứng Hòa, nếu các hộ gia đình không chấp hành nộp tiền sử dụng đất, đến hết thời điểm 30/5/2016 thì UBND huyện sẽ thu hồi Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất đã cấp và ghi nợ tiền sử dụng đất vào Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất. Sau này nếu các hộ gia đình muốn nhận và đổi thì sẽ áp dụng theo đúng đơn giá Nhà nước hiện hành.”

Thời điểm gia đình bà Thoa nhận được Thông báo hoàn cảnh gia đình khó khăn, đông con chồng lại đang đau ốm, nên không thực hiện được nghĩa vụ tài chính để lấy sổ mới. Năm 2022, gia đình bà mang Thông báo lên UBND thị trấn với mong muốn nộp tiền, hoàn thành nghĩa vụ tài chính để nhận sổ mới, nhưng đã 2 năm trôi qua; chính quyền địa phương vẫn chưa giải quyết cho gia đình bà được nộp thuế (lý do Thông báo thuế đã bị thu hồi) khiến gia đình hoang mang vì sổ cũ không có tác dụng, để tách thửa đất cho các con.

Ông Cao Văn Mạnh, thôn Hoàng Xá với mong muốn, chính quyền các cấp vào cuộc tháo gỡ cho người nhận nhanh chóng được hoàn thành nghĩa vụ Nhà nước, để nhận sổ cấp đổi, cấp mới. Việc người dân trước đây chậm nộp tiền thuế sử dụng đất được ghi nợ, nay muốn đóng tiền chậm nộp theo quy định của Nhà nước, nhưng không được khiến nhiều người lo lắng, cần được chính quyền có trả lời và có giải pháp, để người dân sở hữu đất đai được hưởng quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Huyện đang tháo gỡ vướng mắc

Trao đổi với phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường, ông Dương Tuấn Anh, Trưởng phòng Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Ứng Hòa, xác nhận: Hiện trên địa bàn huyện Ứng Hòa còn hàng trăm hộ dân cấp đổi, cấp mới chưa được nhận "sổ đỏ". Nguyên nhân trước đây khi có Thông báo thuế, người dân chưa nộp lại sổ cũ và hoàn thành nghĩa vụ tài chính với Nhà nước, với lý do: Hoàn cảnh gia đình khó khăn, nhiều hộ cho rằng việc đã có sổ nay đổi sang sổ mới lại phải mất tiền nên không nộp, sổ đang vay thế chấp tại ngân hàng…

Huyện Ứng Hòa đã nhận được đơn thư kiến nghị của người dân mong muốn được thực hiện nghĩa vụ tài chính để nhận sổ, nên đã tiến hành rà soát và có Văn bản số 1697/UBND – VP gửi Cục thuế thành phố Hà Nội, về việc: Phối hợp giải quyết tồn tại, vướng mắc trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, trong cấp Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất trên địa bàn huyện.

Thời điểm nộp thuế, huyện Ứng Hòa có 945 hộ chưa nộp tiền sử dụng đất theo thông báo của cơ quan thuế tại 12 xã, thị trấn với số tiền sử dụng đất phải nộp là trên 58 tỷ đồng. Chính vì vậy, ngày 20/2/2017, huyện Ứng Hòa đã tổ chức Hội nghị với các cơ quan liên quan và đã có chỉ đạo Chi cục thuế tham mưu UBND huyện thu hồi, hủy bỏ các Thông báo thuế; đồng thời chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường yêu cầu các xã, thị trấn thông báo đến các hộ dân, hoàn thiện hồ sơ và chuyển thông tin thuế.

Ngày 2/3/2017, UBND huyện Ứng Hòa đã ban hành Văn bản số 161/UBND – CCT về việc giải quyết các thông báo thuế, thực hiện nghĩa vụ tài chính về đất đai xử lý theo Nghị định 84/NĐ – CP của Chính phủ để rà soát và thu hồi toàn bộ Thông báo nộp nghĩa vụ tài chính, do Chi cục thuế phát hành đối với các gia đình không thực hiện nộp tiền vào ngân sách Nhà nước.

Chi cục thuế đã phối hợp các xã, thị trấn thu hồi và quản lý 550 Thông báo, số không thu hồi được (do người dân không nộp) 395 thông báo. Đến ngày 26/7/2024, huyện Ứng Hòa mới có 136/945 trường hợp đã được điều chỉnh phương án nộp tiền vào ngân sách Nhà nước (trong đó: 134 trường hợp được điều chỉnh lại phương án, 2 trường hợp đã tự nộp tiền vào ngân sách Nhà nước) các trường hợp còn lại đang vướng mắc.

Về bất cập, vướng mắc của các hộ dân, trong Văn bản số 1697/UBND – VP huyện Ứng Hòa nêu nguyên nhân: Thực hiện chỉ đạo của UBND huyện Ứng Hòa, ngày 20/2/2017, Chi cục thuế đã có Văn bản số 169/CCT – TB&KT dừng không thu nghĩa vụ tài chính về đất đai xử lý theo Nghị định số 84/2007/NĐ – CP và Nghị định số 43/2014/NĐ – CP của Chính phủ. Nay nhiều hộ dân đề nghị được nộp tiền sử dụng đất, không thể yêu cầu công dân thực hiện tiền chậm nộp từ thời điểm sau ngày 20/2/2017 là ảnh hưởng trực tiếp quyền lợi của công dân (do người dân không có lỗi trong việc thu hồi các thông báo thuế). Bởi nguyên nhân, Pháp luật về thuế và thu tiền sử dụng đất không quy định về việc hủy bỏ Thông báo nộp tiền sử dụng đất, đối với trường hợp người sử dụng đất không có khả năng nộp tiền sử dụng đất, nhưng không làm thủ tục để được ghi nợ tiền sử dụng đất.

Mặt khác, theo quy định tại Điều 59, Luật quản lý Thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/6/2019 thì công dân phải nộp tiền chậm nộp kể từ ngày tiếp theo ngày phát sinh tiền chậm nộp, đến ngày liền kế trước ngày số tiền nợ thuế được nộp vào ngân sách Nhà nước. Chính vì vậy, việc xác định nghĩa vụ tài chính của hàng trăm hộ dân của huyện Ứng Hòa khi nhận cấp đổi, cấp mới Giấy chứng nhận Quyền sử dụng đất chưa được thực hiện.

Căn cứ tình hình thực tế, huyện Ứng Hòa đã đề xuất với Cục thuế thành phố Hà Nội đối với các trường hợp bị thu hồi Thông báo thuế, thời điểm tháng 2/2017 theo hướng: Thực hiện thu tiền theo các Thông báo thuế từ thời điểm năm 2014 và tính tiền chậm nộp từ thời điểm khi nhận được Thông báo thuế đến thời điểm tháng 2/2017 khi các Thông báo thuế bị thu hồi. Đối với các trường hợp chưa thu hồi Thông báo thuế: UBND huyện thực hiện xem xét điều chỉnh phương án xử lý thu tiền và ban hành Quyết định điều chỉnh, cơ quan thuế lấy đó làm căn cứ hủy bỏ, thay thế thông báo thu nghĩa vụ tài chính đã ban hành theo phương án cũ.

Dự án VLAP ở huyện Ứng Hòa (Hà Nội) hiện còn hàng trăm hộ dân không thể thực hiện được nghĩa vụ tài chính để nhận sổ cấp đổi, cấp mới (trong khi đó người dân không có lỗi) nguyên nhân được chỉ rõ là do các Thông báo thuế bị thu hồi. Các cơ quan, ban, ngành và chính quyền cần nhanh chóng vào cuộc, để người dân được hưởng quyền và lợi ích hợp pháp.

Kiên Cường - Bảo Hà