Hướng tới không gian xanh cho bãi nổi sông Hồng
(TN&MT) - Ô nhiễm môi trường đô thị đang là vấn đề nhức nhối tại nhiều thành phố lớn trên thế giới, và Hà Nội cũng không ngoại lệ. Trong bối cảnh đó, việc phát triển không gian xanh được xem là giải pháp quan trọng để cải thiện môi trường sống, mang lại bầu không khí trong lành và nâng cao sức khỏe cộng đồng.
Sông Hồng - Trục xanh cho đô thị
Bãi giữa sông Hồng rộng khoảng 328ha, trải dài qua bốn quận Tây Hồ, Ba Đình, Hoàn Kiếm, Long Biên; cùng với bãi ven sông Hồng đang tồn tại nhiều khu vực bị bỏ hoang. Tình trạng này khiến nơi đây trở thành điểm đổ trộm rác thải, gây lãng phí tài nguyên và ô nhiễm môi trường...Vì vậy, việc nghiên cứu, cải tạo khu vực này thành Công viên văn hóa du lịch là giải pháp đang được TP. Hà Nội gấp rút triển khai.
Trong đó, đề án “Phát triển bãi nổi giữa và ven sông Hồng thành Công viên văn hóa đa chức năng” được kỳ vọng sẽ tạo nên một điểm nhấn cảnh quan độc đáo, góp phần cải thiện môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân Thủ đô. Với giải pháp này, Hà Nội sẽ khai thác hiệu quả vẻ đẹp tự nhiên của khu vực, tạo không gian xanh mở, đáp ứng nhu cầu vui chơi, giải trí của người dân và du khách.
Theo ông Cồ Như Dũng - Phó Chủ tịch UBND quận Ba Đình, trong các đồ án quy hoạch chung của Thủ đô qua các thời kỳ, sông Hồng và các không gian bãi giữa, không gian bãi bồi ven sông được xác định đóng vai trò là không gian xanh sinh thái quan trọng của Thủ đô, là di sản thiên nhiên, trục cảnh quan thiên nhiên, trục giao thông đường thủy quan trọng kết nối khu vực nội đô cũ với các khu vực mới phát triển tại bắc sông Hồng. Đảm bảo an toàn lũ, an ninh quốc phòng và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.
Đề án “Phát triển bãi nổi giữa và ven sông Hồng thành Công viên văn hóa đa chức năng” không chỉ góp phần cải thiện môi trường đô thị mà còn mang đến cho người dân Hà Nội một không gian sinh hoạt cộng đồng lý tưởng, thúc đẩy phát triển du lịch và kinh tế. Việc triển khai đề án này cũng phù hợp với định hướng phát triển của thành phố, lấy sông Hồng làm trục cảnh quan, xây dựng thành phố “quay mặt ra sông”. Đây là một bước đi quan trọng, thể hiện quyết tâm của Hà Nội trong việc xây dựng một đô thị xanh, sạch, đẹp và đáng sống.
Không gian xanh - Lá phổi cho đô thị
Trước tình trạng bê tông hóa ngày càng tăng ở Hà Nội, việc tạo ra những không gian xanh đang trở nên cấp bách hơn bao giờ hết. Mới đây, Công ty TNHH Kiến trúc Hòn Gai, đơn vị đạt giải Nhì trong Cuộc thi tuyển Ý tưởng Quy hoạch Công viên văn hóa đa chức năng do UBND TP Hà Nội tổ chức, đã đề xuất một giải pháp về "Công viên văn hóa nghệ thuật" trên bãi nổi giữa và ven sông Hồng.
Ý tưởng này không chỉ hướng đến mục tiêu phòng chống lũ lụt, bảo tồn đa dạng sinh học mà còn kiến tạo một không gian xanh kết hợp hài hòa giữa con người, thiên nhiên và nghệ thuật.
Điểm nhấn của sáng kiến là mô hình công viên đa chức năng, bao gồm: khu vực canh tác nông nghiệp trải nghiệm, công viên trung tâm với cây xanh và các hoạt động văn hóa, khu vực rừng bảo tồn thiên nhiên.
Đặc biệt, thiết kế nhà sàn hai tầng độc đáo, thích ứng với điều kiện ngập lụt, hứa hẹn sẽ là một kiến trúc ấn tượng, góp phần thu hút người dân và du khách. Với quy mô gần 400ha cây xanh và mặt nước, sáng kiến được nhóm kiến trúc sư kỳ vọng sẽ là "lá phổi xanh" mới cho Thủ đô, góp phần cải thiện môi trường sống, mang đến không gian sinh hoạt, vui chơi giải trí lành mạnh cho cộng đồng.
Trao đổi với PV Báo TN&MT, KTS Nguyễn Văn Thu (Công ty TNHH Kiến trúc Hòn Gai) cho biết: "Mục tiêu của chúng tôi khi thực hiện ý tưởng này là giữ gìn tài nguyên thiên nhiên quý giá của Hà Nội, bởi vì đây là một trong những khu vực hiếm hoi còn giữ được khung cảnh tự nhiên vốn có. Nếu bê tông hóa quá nhiều tại đây, chúng ta sẽ làm mất đi môi trường sống quan trọng của các loài sinh vật, đặc biệt là các loài chim di cư. Chúng tôi tin rằng dự án này sẽ góp phần bảo vệ môi trường, tạo không gian xanh cho người dân, đồng thời phát triển du lịch bền vững cho khu vực."
Cuộc thi tuyển Ý tưởng Quy hoạch Công viên văn hóa đa chức năng tại khu vực bãi nổi giữa và bãi ven sông Hồng là một phần quan trọng trong đề án "Phát triển bãi nổi giữa và ven sông Hồng thành Công viên văn hóa đa chức năng" của Thành ủy, UBND TP Hà Nội. Cuộc thi nhằm tìm kiếm ý tưởng thiết kế sáng tạo, độc đáo để cải thiện cảnh quan, môi trường, khai thác hiệu quả quỹ đất ven sông Hồng thuộc 4 quận Hoàn Kiếm, Long Biên, Ba Đình, Tây Hồ.
Đánh giá về các ý tưởng xây dựng không gian xanh ven sông Hồng, Phó Chủ tịch UBND quận Ba Đình Cồ Như Dũng nhận định các phương án đều là những ý tưởng sáng tạo và thực tế, có tiềm năng ứng dụng cao để xây dựng không gian văn hóa ven sông Hồng, góp phần khôi phục giá trị của dòng sông và bù đắp những mất mát do quá trình đô thị hóa gây ra.
Đây sẽ là cơ sở để phát triển đề án xây dựng công viên văn hóa đa chức năng trên bãi nổi giữa và ven sông Hồng, bao gồm việc xác định quy mô, ranh giới, quản lý đất đai, cơ chế đầu tư và các hạng mục công trình. Từ đó góp phần nâng cao năng lực quản lý, thúc đẩy sáng tạo trong thiết kế không gian xanh, đồng thời thu hút đầu tư để phát triển các giá trị văn hóa lịch sử.