Các dự án giao thông trọng điểm tỉnh Hòa Bình: Vẫn còn vướng công tác giải phóng mặt bằng
(TN&MT) – Thanh tra tỉnh Hòa Bình đã chỉ ra những tồn tại, hạn chế ở một số dự án do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh làm chủ đầu tư, giai đoạn 2021 – 2022. Đặc biệt là công tác GPMB và xác định nguồn gốc đất, bố trí tái định cư.
Một số thiếu sót, tồn tại
Thanh tra tỉnh Hòa Bình vừa ban hành Kết luận thanh tra số 79/KL-TTr ngày 28/10/2024 về việc quản lý đầu tư xây dựng công trình do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh làm chủ đầu tư, giai đoạn 2021-2022.
Theo đó, trong giai đoạn năm 2021-2022, Thanh tra tỉnh Hòa Bình thực hiện thanh tra dự án Đường liên kết vùng Hòa Bình - Hà Nội và Cao tốc Sơn La (Hòa Bình - Mộc Châu). Thanh tra tỉnh kiểm tra về trình tự thủ tục thực hiện bước lập dự án, kiểm tra hồ sơ thiết kế, dự toán bước thiết kế xây dựng triển khai sau thiết kế cơ sở và kiểm tra các hạng mục công việc xây lắp đã thi công tính đến thời điểm ngày 20/9/2023 gồm: Mố, trụ cầu, cọc khoan nhồi, dầm I33 cầu Đồng Ngoài; mố, trụ cầu, cọc khoan nhồi, dầm I33 cầu Chiềng; mố, trụ cầu, cọc khoan nhồi, dầm I33 cầu Chuận; mố, trụ cầu, cọc khoan nhồi, dầm I33 cầu Chuận 1; mố, cọc khoan nhồi, dầm I24 cầu Bãi Chấu; mố, trụ cầu, cọc khoan nhồi, dầm I33 Mông Hóa; thân cống, chân khay hầm chui dân sinh Km16+382,36 HS. Giá trị nghiệm thu thanh toán chi phí xây lắp tại thời điểm kiểm tra thực tế với số tiền hơn 91 tỷ đồng. Các nội dung còn lại của công trình, Thanh tra tỉnh không tiến hành kiểm tra vì chưa có khối lượng.
Đối với công tác giải phóng mặt bằng, Thanh tra tỉnh chỉ kiểm tra hồ sơ chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã nghiệm thu, thanh toán tại huyện Kim Bôi với số tiền gần 1,9 tỷ đồng, không kiểm tra tại huyện Lương Sơn và thành phố Hòa Bình. Thanh tra tỉnh không tiến hành xác minh thực tế tới các hộ gia đình, cá nhân có đất, tài sản bị thu hồi.
Kết quả kiểm tra, xác minh cho thấy các công trình chưa hoàn thành, đang thi công dở dang. Hồ sơ thiết kế lập dự toán bước thiết kế bản vẽ thi công công trình tính chưa phù hợp và thanh toán vượt giá trị chi phí thẩm tra với tổng số tiền hơn 2,9 tỷ đồng;
Việc khảo sát lấy báo giá vật liệu (các loại đá) chưa phù hợp với quy trình khảo sát giá của Sở Xây dựng hướng dẫn tại Công văn số 1898/SXD-QLXD ngày 17/6/2024 để áp dụng cho việc lập dự toán. Cụ thể, đối với vật liệu chưa có trong thông báo giá của Sở Xây dựng, đơn vị tư vấn khảo sát, thiết kế có lấy thông báo giá của nhà sản xuất nhưng chưa phù hợp do chưa tham khảo công bố giá các tháng, quý liền kề, mặt bằng giá cả thị trường, hoá đơn chứng từ mua bán hợp lệ theo quy định của Bộ Tài chính (đối với mỏ đá Hòa Tiến và mỏ đá Sơn Tùng).
Đối với vật liệu có trong thông báo giá của Sở Xây dựng nhưng khác thời điểm lập dự toán, đơn vị tư vấn khảo sát, thiết kế có lấy báo giá của nhà sản xuất nhưng chưa phù hợp với công bố giá các tháng, quý liền kề trong thông báo giá của Sở Xây dựng (đối với mỏ đá Thanh Hồng).
Vẫn vướng ở công tác GPMB
Cũng theo Thanh tra tỉnh Hòa Bình, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi nhà nước thu hồi đất để thực hiện dự án tại các huyện, thành phố còn chậm dẫn đến chưa bàn giao toàn bộ mặt bằng, mới chỉ bàn giao từng phần cho nhà thầu xây lắp, tiến độ thi công và giải ngân vốn còn chậm. Nguyên nhân dẫn tới tình trạng này là do: Việc xác định nguồn gốc đất gặp nhiều khó khăn; diện tích đất thu hồi gồm nhiều loại như đất rừng, đất lúa, đất nghĩa trang…, việc xác định số hộ và số suất tái định cư đối với các hộ có vi phạm đất đai gặp nhiều khó khăn…
Qua thanh tra, Đoàn thanh tra đã tham mưu cho Chánh Thanh tra tỉnh ban hành quyết định thu hồi tổng số tiền hơn 95 triệu đồng. Đến ngày 27/9/2024 các đơn vị đã thực hiện nộp đầy đủ số tiền trên vào tài khoản tạm giữ chờ xử lý của Thanh tra tỉnh Hòa Bình tại Kho bạc Nhà nước Hòa Bình.
Bên cạnh đó, Thanh tra tỉnh yêu cầu Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh có trách nhiệm giảm trừ khi nghiệm thu, thanh toán số tiền hơn 2,8 tỷ đồng; yêu cầu chủ đầu tư căn cứ vào quy trình khảo sát giá của Sở Xây dựng hướng dẫn tại Công văn số 1898/SXD-QLXD ngày 17/6/2024 để thực hiện lại việc khảo sát, thu thập báo giá công trình.
Sau khi xác định lại giá vật liệu tại thời điểm phê duyệt dự toán các gói thầu, trường hợp có sai khác về giá đưa vào công trình, yêu cầu chủ đầu tư điều chỉnh hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét điều chỉnh dự toán theo nguyên tắc giá vật liệu đưa vào công trình phải đảm bảo phù hợp với mặt bằng giá thị trường, tiêu chuẩn chất lượng, khả năng và phạm vi cung ứng, tránh gây thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước.
Thanh tra tỉnh Hòa Bình kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình chỉ đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh phối hợp với UBND các huyện Lương Sơn, Kim Bôi và thành phố Hòa Bình cùng các cơ quan chuyên môn tăng cường kiểm tra, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công thực hiện dự án đảm bảo tiến độ, kịp thời tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện; hoàn thành các thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa, đất rừng … trình cấp có thẩm quyền phê duyệt; chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm đối với tập thể, lãnh đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông tỉnh liên quan đến các khuyết điểm, tồn tại trong việc thực hiện dự án.