Liên hợp quốc: Các kế hoạch khí hậu quốc gia hiện tại "không đủ sức" để ngăn chặn những tác động tồi tệ nhất
(TN&MT) - Báo cáo tổng hợp Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) phải là một bước ngoặt, chấm dứt kỷ nguyên còn tồn tại bất cập và mở ra kỷ nguyên tăng tốc mới, với các kế hoạch khí hậu mới táo bạo hơn nhiều từ mọi quốc gia sẽ được công bố vào năm tới.
Những kế hoạch khí hậu quốc gia mới có vai trò rất lớn
Những phát hiện của báo cáo rất rõ ràng nhưng không đáng ngạc nhiên - các kế hoạch khí hậu quốc gia hiện tại còn kém xa so với nhu cầu để ngăn chặn tình trạng nóng lên toàn cầu - tình trạng làm tê liệt mọi nền kinh tế và cướp đi hàng tỷ sinh mạng và sinh kế trên khắp mọi quốc gia.
Ngược lại, những kế hoạch khí hậu quốc gia mới táo bạo hơn nhiều không chỉ giúp ngăn chặn tình trạng hỗn loạn khí hậu, mà còn có thể tạo sự chuyển biến tích cực cho con người và sự thịnh vượng ở mọi quốc gia.
Các kế hoạch khí hậu mới táo bạo hơn rất quan trọng để thúc đẩy đầu tư mạnh mẽ, tăng trưởng kinh tế và cơ hội, nhiều việc làm, ít ô nhiễm, sức khỏe tốt và chi phí thấp hơn, năng lượng sạch an toàn và giá cả phải chăng hơn, cùng nhiều lợi ích khác.
Như dự kiến, với các quốc gia hiện đang nỗ lực để đưa ra các NDC mới dự kiến vào năm tới, báo cáo năm nay chỉ cho thấy tiến triển rất nhỏ so với những gì dự kiến - và rất cần thiết - vào năm tới. Các kế hoạch hiện tại kết hợp nếu được triển khai đầy đủ sẽ cho thấy lượng khí thải tương đương 51,5 gigaton CO2 vào năm 2030 - mức chỉ thấp hơn 2,6% so với năm 2019.
Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu cho rằng lượng khí thải nhà kính cần phải được cắt giảm 43% vào năm 2030, so với mức năm 2019. Đến năm 2035, lượng khí thải nhà kính toàn cầu cần phải được cắt giảm 60% so với mức năm 2019. Điều này rất quan trọng để hạn chế tình trạng nóng lên toàn cầu ở mức 1,5 độ C trong thế kỷ này nhằm ngăn chặn những tác động tồi tệ nhất của khí hậu.
Vòng tiếp theo của các kế hoạch khí hậu quốc gia cần đảm bảo 3 tiêu chí
Vòng tiếp theo của các kế hoạch khí hậu quốc gia phải tạo ra bước tiến mạnh mẽ trong hành động và tham vọng về khí hậu. Mặc dù các kế hoạch này không phải là một khuôn mẫu phù hợp với tất cả và được xác định trên toàn quốc, nhưng tất cả chúng đều cần vượt qua bài kiểm tra với 3 tiêu chí.
Cụ thể, chúng phải có các mục tiêu phát thải mới đầy tham vọng trên toàn nền kinh tế, bao gồm tất cả các loại khí nhà kính, duy trì mức 1,5 độ C. Đồng thời, chúng phải được chia nhỏ thành các lĩnh vực. Ngoài ra, chúng phải đáng tin cậy, được hỗ trợ bởi các quy định, luật lệ và nguồn tài trợ thực chất để đảm bảo đáp ứng các mục tiêu thực hiện được các kế hoạch.
Các NDC mới cũng nên nêu chi tiết các ưu tiên và khoản đầu tư thích ứng để bảo vệ các lĩnh vực, cơ sở hạ tầng và con người quan trọng khỏi tác động của khí hậu, đồng thời hỗ trợ và phù hợp với các quy trình của Kế hoạch thích ứng quốc gia. Chúng nên có mốc thời gian đến năm 2035, với các mục tiêu mạnh mẽ hơn nhiều vào năm 2030 để thúc đẩy việc cắt giảm mạnh phát thải cần thiết trên toàn cầu trong thập kỷ này.
Cơ quan Biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc - hợp tác chặt chẽ với các cơ quan trong hệ thống Liên hợp quốc - đang cung cấp một loạt các hỗ trợ thiết thực, đặc biệt là cho các quốc gia dễ bị tổn thương và đang phát triển, nhìn nhận những hạn chế nghiêm trọng về năng lực và những trở ngại khác mà nhiều quốc gia phải đối mặt.
Vì các kế hoạch khí hậu quốc gia mới này sẽ là một trong những văn bản chính sách quan trọng nhất cho đến nay trong thế kỷ này, do đó, Cơ quan về Biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc sẽ tổ chức một loạt sự kiện vào năm tới để hỗ trợ các quốc gia thực hiện NDC và thu hút cộng đồng toàn cầu tham gia thảo luận về việc thực hiện các kế hoạch này. Các thông tin chi tiết hơn sẽ được công bố tại COP29.
COP29 là thời điểm quan trọng trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu của thế giới và báo cáo lần này là lời nhắc nhở về lý do tại sao cần tổ chức COP29.
Các chính phủ phải đến Baku, Azerbaijan với sự sẵn sàng chuyển đổi các cam kết trong Đồng thuận UAE tại COP28 - tăng gấp ba năng lượng tái tạo, mục tiêu toàn cầu về thích ứng, chuyển đổi từ hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch thành kết quả kinh tế thực tế, bảo vệ con người và sinh kế của họ ở mọi nơi.
COP29 phải là một COP hỗ trợ, đưa ra các kết quả cụ thể và đầy tham vọng về tài chính khí hậu, có tính đến nhu cầu của các quốc gia đang phát triển, công nhận rằng sự hỗ trợ đó là hoạt động cốt lõi để bảo vệ mọi quốc gia và nền kinh tế toàn cầu khỏi những tác động dữ dội của khí hậu.
NDC thế hệ cuối cùng đã đặt ra tín hiệu cho sự thay đổi không thể ngăn cản. Các NDC mới vào năm tới phải vạch ra một lộ trình rõ ràng để thực hiện điều đó, bằng cách mở rộng quy mô năng lượng tái tạo, tăng cường khả năng thích ứng và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế carbon thấp ở mọi nơi.