Long An: Quản lý, sử dụng hiệu quả tài nguyên nước
(TN&MT) - Trước diễn biến của biến đổi khí hậu (BĐKH) ngày càng phức tạp, tỉnh Long An đã và đang tăng cường công tác quản lý, khai thác, sử dụng nguồn nước tiết kiệm, hiệu quả; đặc biệt, chú trọng đến nguồn nước phục vụ nhu cầu sản xuất và đời sống dân sinh. Để rõ hơn về vấn đề này, phóng viên Báo TN&MT đã có cuộc trao đổi với ông Phan Văn Cường - Phó Giám đốc Sở TN&MT Long An.
PV: Xin ông cho biết về tầm quan trọng của tài nguyên nước (TNN) đối với đời sống, sản xuất của người dân Long An trước tác động tiêu cực của BĐKH hiện nay?
Ông Phan Văn Cường: Thời gian qua, BĐKH diễn biến phức tạp đã gây ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống dân sinh. Hơn nữa, hiện nay, nguồn TNN trên địa bàn Long An đang đứng trước nhiều nguy cơ, thách thức trước ảnh hưởng của BĐKH, nhiều khả năng tác động tiêu cực đến hầu hết các lĩnh vực kinh tế - xã hội của địa phương.
Trước thực trạng trên, những năm qua, Sở TN&MT đề ra các giải pháp để quản lý, khai thác và sử dụng nguồn nước hiệu quả, bền vững, nhất là với nguồn nước sản xuất và sinh hoạt của người dân. Trong đó, tham mưu và trình UBND tỉnh Long An ban hành quyết định về việc phê duyệt danh mục vùng cấm, hạn chế, khu vực phải đăng ký khai thác nước dưới đất và các bản đồ phân vùng khai thác. Tỉnh tuyệt đối không cấp phép thăm dò, khai thác nước dưới đất đối với khu vực đã có đường ống cấp nước tập trung có khả năng cung cấp nước ổn định, đảm bảo về lưu lượng, chất lượng phục vụ cho hoạt động sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh của tổ chức, cá nhân.
Long An còn triển khai kế hoạch yêu cầu trám lấp, đóng bít các giếng khoan khai thác trong các khu, cụm công nghiệp đã có đường ống cấp nước tập trung nhằm bảo vệ nguồn TNN dưới đất; đồng thời, quan tâm đến công tác xã hội hóa cấp nước, tạo điều kiện mời gọi doanh nghiệp đầu tư cấp nước sạch nông thôn. Đến nay, các dự án này không chỉ phát huy thế mạnh nguồn nước mặt trong việc cấp nước phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của người dân mà còn góp phần thiết thực trong việc bảo vệ nước ngầm trên địa bàn.
PV: Long An có nguồn nước mặt dồi dào từ hệ thống sông, rạch và ao, hồ, khu bảo tồn. Vậy tỉnh có giải pháp gì để quản lý, bảo vệ nguồn TNN này tránh bị ô nhiễm, thưa ông?
Ông Phan Văn Cường: Thực tế trong những năm gần đây, do điều kiện phát triển kinh tế - xã hội nên những điểm sông, kênh, rạch trên địa bàn có lúc, có nơi nguồn nước bị ô nhiễm có xu hướng ngày càng nghiêm trọng hơn. Đặc biệt, hằng năm cứ vào mùa khô trên các sông, kênh, rạch nguồn nước thường bị nhiễm mặn, xâm nhập mặn làm ảnh hưởng không nhỏ đến cuộc sống, sinh hoạt của người dân địa phương.
Trước thực trạng này, Long An yêu cầu tất cả chủ đầu tư hạ tầng khu/cụm công nghiệp, khu dân cư, doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh phải có trách nhiệm kiểm tra hệ thống xử lý thu gom, xử lý nước thải đạt quy chuẩn trước khi thải ra môi trường đảm bảo phù hợp theo đánh giá tác động môi trường được phê duyệt; đồng thời, tỉnh Long An còn yêu cầu các sở, ban, ngành tỉnh và cấp huyện thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các hành vi xả nước thải không bảo đảm đạt quy chuẩn ra sông, kênh, rạch, ao, hồ, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Mặt khác, định kỳ hàng năm, tỉnh thực hiện quan trắc nước mặt trên các tuyến sông, kênh, rạch chính nhằm ghi nhận, tổng hợp sự thay đổi về chất lượng nước qua các năm, làm cơ sở đưa ra các giải pháp quản lý phù hợp từng thời kỳ.
UBND tỉnh Long An cũng vừa ban hành Quyết định phê duyệt Danh mục nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ trên địa bàn tỉnh, gồm: 71 sông, kênh, rạch và 12 ao, hồ, nguồn nước trong khu bảo tồn. Tổng chiều dài của tất cả các tuyến sông, kênh, rạch được lập hành lang bảo vệ nguồn nước là 1.247km. Tổng diện tích mặt nước của những ao, hồ, nguồn nước này hơn 6.224ha. Việc bảo vệ này là nhằm phòng, chống lấn chiếm đất ven nguồn nước; phòng, chống các hoạt động có nguy cơ gây ô nhiễm, suy thoái nguồn nước; đồng thời, có nhiều tuyến, đoạn sông, kênh, rạch trùng với hệ thống công trình thủy lợi nên cũng đã được lập, quản lý hành lang bảo vệ.
PV: Thời gian tới, Sở TN&MT Long An sẽ có nhiệm vụ, giải pháp gì để nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng TNN nhằm góp phần đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội địa phương?
Ông Phan Văn Cường: Hiện nay, công tác quản lý TNN trên địa bàn tỉnh cơ bản đi vào nền nếp, đạt nhiều kết quả tích cực. Trong thời gian tới, để nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý, khai thác và sử dụng TNN được tiết kiệm, bảo vệ môi trường và bền vững hơn, Sở TN&MT Long An tiếp tục tập trung tuyên truyền phổ biến, triển khai Luật Tài nguyên nước 2023 và các văn bản hướng dẫn thi hành đến các cơ quan, doanh nghiệp và người dân trên địa bàn.
Nhiệm vụ kế tiếp của Sở TN&MT là đánh giá nguồn nước mặt nội tỉnh và tiếp tục kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở các doanh nghiệp khai thác TNN lắp đặt thiết bị và kết nối dữ liệu giám sát tự động, trực tuyến đối với các công trình khai thác, sử dụng TNN theo quy định; thực hiện trình tự, thủ tục kê khai, đăng ký, cấp phép khai thác TNN và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định.
Cùng với đó, tăng cường công tác thanh, kiểm tra, giám sát các hoạt động khai thác, sử dụng TNN, quản lý chặt chẽ những khu vực có nguy cơ gây ô nhiễm nguồn nước; tiếp tục xây dựng mạng lưới quan trắc nước dưới đất; triển khai, thực hiện dự án hệ thống giám sát về TNN và lập danh mục nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ nguồn nước; quan tâm đến công tác xã hội hóa cấp nước, tạo điều kiện mời gọi tổ chức kinh tế đầu tư cấp nước sạch nông thôn phục vụ sinh hoạt của người dân, đảm bảo hợp vệ sinh, môi trường.
Ngoài ra, khuyến khích các tổ chức, cá nhân ưu tiên sử dụng nguồn TNN mặt hiện có, phát huy tối đa hiệu quả để phục vụ cấp nước sinh hoạt cũng như sản xuất trên địa bàn; đồng thời, xây dựng kế hoạch, lộ trình đóng bít các giếng khoan tại các huyện trọng điểm về công nghiệp, nơi có hệ thống cấp nước tập trung, không đảm bảo phạm vi vùng bảo hộ vệ sinh, bảo đảm được nguồn nước cả về chất lượng lẫn lưu lượng để duy trì, bảo vệ TNN dưới đất theo quy định.
PV: Trân trọng cảm ơn ông!