Bà Rịa - Vũng Tàu quản lý tài nguyên nước trước thách thức BĐKH

PV: Ông có thể cho biết về tình hình quản lý tài nguyên nước của Bà Rịa - Vũng Tàu trong thời gian qua?

Ông Phan Văn Mạnh: Thời gian qua, công tác quản lý tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã đạt được nhiều kết quả. Tỉnh đã kịp thời ban hành các văn bản, chính sách nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý tài nguyên nước. Đặc biệt là các quy định về bảo vệ môi trường các hồ chứa nước sinh hoạt trên địa bàn.

Bà Rịa - Vũng Tàu cũng đã thực hiện lập quy hoạch tài nguyên nước, phục vụ cho công tác quản lý cấp phép, quy hoạch, sử dụng và bảo vệ bền vững tài nguyên nước. Đối với nguồn nước dưới đất, tỉnh đã xây dựng và duy trì vận hành mạng quan trắc nước dưới đất nhằm phát hiện sớm sự cạn kiệt, nhiễm bẩn góp phần định hướng cho khai thác hợp lý nguồn tài nguyên nước dưới đất trên địa bàn tỉnh.

Tỉnh cũng đã thực hiện khoanh định vùng phải đăng ký khai thác nước dưới đất; quy định mực nước hạ thấp cho phép khi khai thác nước dưới đất; ban hành danh mục vùng hạn chế khai thác góp phần quản lý, khai thác nước dưới đất một cách hợp lý.

Thực hiện trám lấp các giếng khoan hư hỏng, không sử dụng, nhằm ngăn chặn, hạn chế tối đa việc ô nhiễm nguồn nước ngầm do các loại hóa chất trên mặt đất xâm nhập, ngăn chặn sự lưu thông nguồn nước bị nhiễm mặn giữa các tầng chứa nước thông nhau.

Đối với nguồn nước mặt, Bà Rịa - Vũng Tàu đã triển khai các giải pháp như: ban hành danh mục nguồn nước phải lập hành lang bảo vệ như: danh mục hồ, ao, đầm, phá không được san lấp, danh mục giá trị dòng chảy tối thiểu trên sông, suối… Đặc biệt, để bảo vệ các hồ chứa nước sinh hoạt trên địa bàn, UBND tỉnh đã ban hành danh mục các dự án không thu hút đầu tư, hạn chế thu hút đầu tư tại vùng thượng nguồn. Việc này nhằm hạn chế các ngành nghề có tác động xấu đến môi trường, ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt của người dân.

Ngoài ra, Bà Rịa - Vũng Tàu đã xây dựng phần mềm cơ sở dữ liệu, quản lý, lưu trữ thông tin, dữ liệu về tài nguyên nước. Thực hiện thiết lập và kết nối truyền dữ liệu giám sát khai thác, sử dụng tài nguyên nước của các tổ chức, cá nhân đã được cấp phép khai thác sử dụng tài nguyên nước về Sở TNMT theo quy định.

Hàng năm, Sở TN&MT đều ban hành kế hoạch kiểm tra định kỳ, thanh tra về tài nguyên nước trên địa bàn, qua đó đã hạn chế được tình trạng khai thác, sử dụng tài nguyên nước, xả nước thải không phép, các vi phạm quy định pháp luật về tài nguyên dần dần được khắc phục.

Đối với khu vực giáp ranh tỉnh như Đồng Nai, tỉnh thường xuyên tăng cường kiểm tra và quan trắc các nguồn nước giáp ranh và xây dựng quy chế phối hợp để đảm bảo an toàn nguồn nước của tỉnh.

PV: BĐKH đang tác động như thế nào tới tài nguyên nước của Bà Rịa - Vũng Tàu, thưa ông?

Ông Phan Văn Mạnh: BĐKH đang tác động trực tiếp và sâu sắc đến tài nguyên nước của Việt Nam, làm thay đổi vòng tuần hoàn nước trong tự nhiên, gây ra các hiện tượng thời tiết cực đoan, làm nguồn nước bị suy giảm giảm, gia tăng xâm nhập mặn và nước biển dâng.

Bà Rịa - Vũng Tàu là một trong các tỉnh ven biển của Việt Nam thuộc khu vực nhạy cảm về BĐKH và có tính dễ tổn thương cao trước tác động của nước biển dâng, mưa lớn, bão và áp thấp nhiệt đới. Qua kết quả tính toán và dự báo cho thấy, Bà Rịa - Vũng Tàu đã và đang chịu ảnh hưởng của BĐKH, nhất là tình trạng xâm nhập mặn.

Theo đó, vùng chịu ảnh hưởng mạnh bởi xâm nhập mặn là hạ lưu các sông trên địa bàn tỉnh. Theo tính toán hiện trạng và các kịch bản phát thải, xâm nhập mặn ngày càng tiến sâu về phía thượng lưu tương ứng với mực nước biển tăng.

Ngoài ra, trong tương lai, do ảnh hưởng của BĐKH làm nhiệt độ tăng cao gây nguy cơ hạn nặng, từ đó ảnh hướng lớn đến nguồn tài nguyên nước ở Bà Rịa - Vũng Tàu trong mùa khô, nguồn nước từ thượng nguồn đổ về trở lên khan hiếm gây nguy cơ thiếu nước.

PV: Trước thách thức của BĐKH, Bà Rịa - Vũng Tàu đã có những giải pháp gì để đảm bảo đủ nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho người dân, thưa ông?

Ông Phan Văn Mạnh: Nhận thức được nguy cơ, thách thức của BĐKH tới mục tiêu phát triển bền vững, Bà Rịa - Vũng Tàu đã ban hành Kế hoạch hành động ứng phó với BĐKH giai đoạn 2021 - 2030. Kế hoạch quy định các nhiệm vụ, giải pháp nhằm tăng cường khả năng chống chịu và nâng cao khả năng thích ứng với BĐKH của các lĩnh vực, trong đó có quản lý tài nguyên nước.

Để đảm bảo đủ nguồn nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt cho người dân trong bối cảnh BĐKH, Bà Rịa - Vũng Tàu đã và đang triển khai hiệu quả nhiều giải pháp, trong đó, tỉnh khai thác hợp lý các công trình cấp nước hiện có. Đồng thời mở rộng, nâng cấp và đầu tư xây dựng mới các công trình phù hợp với sự phát triển của các đô thị, các vùng nông thôn.

Đầu tư đồng bộ các trạm cấp nước với mạng lưới đường ống cấp nước để công trình phát huy được hiệu quả. Chú trọng đầu tư xây mới, nâng cấp các công trình cấp nước cho các vùng khan hiếm nước, vùng chưa được sử dụng nước sạch. Ưu tiên cấp nước sinh hoạt nông thôn cho khu vực các xã đảo góp phần đảm bảo an ninh biển đảo.

Để bảo vệ và cung cấp nguồn nước phục vụ sản xuất, Bà Rịa - Vũng Tàu đã đầu tư xây dựng hoàn thành hệ thống kênh chính, kênh cấp I của công trình hồ chứa nước, kênh mương nội đồng; hoàn thiện hệ thống đê ngăn lũ, ngăn mặn, kè biển, kè sông; xác định hành lang bảo vệ 22 công trình thủy lợi.

Ngoài ra, Bà Rịa - Vũng Tàu đã và đang đẩy mạnh công tác tuyên truyền giúp người dân, các tổ chức sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, an toàn trước những tác động ngày càng phức tạp của tình trạng BĐKH.

PV: Trân trọng cảm ơn ông!

Nguyễn Quỳnh (thực hiện)