Quảng Nam: Sống mòn ở làng quy hoạch treo

Làng bị “lãng quên” ở Khu kinh tế mở Chu Lai

Giữa khu vực sầm uất của Khu kinh tế mở Chu Lai, làng quy hoạch treo ở thôn Trung Toàn, xã Tam Quang, huyện Núi Thành (Quảng Nam) như tách biệt hẳn với thế giới bên ngoài. Con đường đất hun hút dẫn vào làng quy hoạch treo chỉ toàn cây dại, nhếch nhác. Vào mùa mưa con đường này trở thành nỗi ám ảnh của người dân ở đây khi ngập úng liên tục, đi lại khó khăn. Người dân tự ví ngôi làng của mình là làng bị “bỏ quên”.

Trong căn nhà thấp lè tè và rêu mốc phủ đầy, dễ chừng sẽ đổ sập nếu có bão lớn, vợ chồng ông Lê Tấn Ngon (92 tuổi) buồn bã cho biết, khu vực này thuộc diện đền bù, giải phóng mặt bằng phục vụ Khu hành chính cảng Kỳ Hà. Khi dự án triển khai, người dân vì cái chung đều đồng thuận với chủ trương của Nhà nước. Tuy nhiên, sau khi Nhà nước đo đạc, áp giá bồi thường thì dự án “dậm chân tại chỗ”. Trong số 28 hộ chưa được giải quyết di dời thì có gia đình ông.

“Nhà cửa thì không sửa sang, xây mới được. Con đường đất mấy chục năm nay nắng thì bụi bặm, mưa xuống ngập, người già, trẻ con đi lại té, nhưng xin sửa mãi không được, vì vướng giải tỏa. Bây giờ, không còn sống được bao nhiêu ngày nữa, mà đường sá, điện đóm vẫn tối tăm…””, ông Ngon chia sẻ.

Cách nhà ông Ngon không xa, bà Lê Thị Lệ (53 tuổi) cũng đang buồn bã ngồi bên hiên căn nhà cấp 4 hoang toàn, đổ nát. Bà Lệ cho biết, gia đình bà được áp giá và bố trí 1 lô tái định cư, nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết di dời. Những hộ được di dời nay đã ổn định cuộc sống, còn 28 hộ ở lại thì chịu nhiều thiệt thòi.

“Ngoài việc nhà cửa xuống cấp không thể sửa sang để ở, đường sá nhếch nhác thì hệ thống điện cũng chập chờn do cả xóm phải dùng chung 2 đường dây điện. Bên điện lực quy định nhà nào có sổ đỏ mới được kéo riêng đường dây điện, nhưng đa phần người dân ở đây làm nhà đã lâu nhưng chưa tách sổ. Nếu không triển khai thì bãi bỏ quy hoạch để người dân được xây nhà, đầu tư điện đường để dân an cư, lạc nghiệp chứ” – Bà Lệ ngậm ngùi.

Cần thiết có phương án “tháo gỡ”

Theo ghi nhận của PV, dự án trên đã treo 20 năm, khiến người dân rất bức xúc, bởi hiện nay là đất đai ở khu vực này không thể tách thửa để cho con cháu xây dựng nhà cửa ở riêng hoặc thuế chấp ngân hàng vay vốn đầu tư phát triển kinh tế. Hiện một số người đã lén lút xây nhà ở dù biết rằng xây nhà trong khu vực quy hoạch dự án là trái phép, nếu sau này họ giải tỏa đền bù thì không được bồi thường.

Ông Phan Vĩnh Tiến, Chủ tịch UBND xã Tam Quang cho biết, năm 2003, dự án Khu hành chính cảng Kỳ Hà (tên gọi Khu phi thuế quan giai đoạn I) có 50 hộ dân tổ 1, thôn Trung Toàn nằm trong khu vực được giải tỏa và bố trí tái định cư nơi ở mới. Thế nhưng, thời điểm đó chỉ có 22 hộ được bồi thường, bố trí đất tái định cư di dời đi, còn 28 hộ vẫn chưa được bồi thường, di dời đành ở lại chỗ cũ.

“Dự án triển khai quá lâu đã ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống sinh hoạt của người dân nơi đây. UBND xã đã nhiều lần đề xuất UBND huyện bố trí nguồn vốn để làm đường, hệ thống thủy lợi cho nhân dân nhưng khu vực này là đất dự án thuộc thẩm quyền của Ban quản lý Các Khu kinh tế và Khu công nghiệp tỉnh nên không thể thực hiện được. Hằng năm, chính quyền địa phương đã huy động nhiều nguồn lực để đổ đá lót đường cho dân đi lại, nhưng chỉ sử dụng được thời gian ngắn.”- ông Tiến cho hay.

Ông Tiến cho biết thêm, theo quy định, khu vực quy hoạch dự án người dân không được xây mới và tách thửa. Do cấp thiết về nơi ở nên nhiều người tự ý xây dựng nhà dù biết Nhà nước không đền bù nhưng họ vẫn chấp nhận. Qua kiểm tra, địa phương phát hiện có hơn 10 căn nhà mới xây dựng lên. Trước những khó khăn của người dân, UBND xã Tam Quang đã báo cáo UBND huyện Núi Thành đề xuất UBND tỉnh sớm có hướng giải quyết để đảm bảo quyền lợi cho người dân nằm trong dự án.

Ông Lê Văn Dũng, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, hiện nay UBDN tỉnh phối hợp với UBND huyện Núi Thành đang tập trung rà soát lại quy hoạch của dự án này để tìm cách tháo gỡ, giải quyết tình trạng dự án kéo dài nhiều năm, nhằm đảm bảo cuộc sống cho nhân dân ở khu vực này.

Lan Anh