Quản lý nguy cơ nhiễm cúm gia cầm trên động vật hoang dã
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn vừa gửi công văn tới Chủ tịch UBND các tỉnh Long An và Đồng Nai về việc quản lý quản lý nguy cơ nhiễm vi-rút cúm gia cầm A/H5N1 trên động vật hoang dã.
Thống kê từ cơ quan chuyên môn thú y của các tỉnh Long An, Đồng Nai cho biết, từ tháng 8 đến nay, hàng chục cá thể hổ, báo, sư tử bị bị chết và kết quả xét nghiệm một số mẫu bệnh phẩm ghi nhận các động vật hoang dã này dương trính với vi rút cúm gia cầm A/H5N1.
Cụ thể, báo cáo của Cơ quan chuyên môn thú y của tỉnh Long An cho biết từ tháng 8/2024 đến ngày 16/9/2024, Vườn thú Mỹ Quỳnh, xã Tân Mỹ, huyện Đức Hòa, tỉnh Long An đã có 27 con hổ và 3 con sư tử bị chết. Trong đó, 3 con hổ mới nhập từ Công ty TNHH Khu du lịch sinh thái Vườn Xoài, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai và những cá thể còn lại có nguồn gốc từ Vườn thú Mỹ Quỳnh. Cục Thú y đã tiến hành xét nghiệm 1 mẫu bệnh phẩm trên hổ bị chết tại Vườn thú ngày 16/8/2024 và có kết quả dương tính với vi rút cúm gia cầm A/H5N1.
Tiếp đó, theo báo cáo ngày 1/10 của Cơ quan chuyên môn thú y tỉnh Đồng Nai, từ ngày 8 - 22/9/2024, Khu du lịch sinh thái Vườn Xoài của Công ty TNHH Khu Du lịch sinh thái Vườn Xoài, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai đã có 20 con hổ và 1 con báo đen bị chết (trong tổng số 42 con hổ và 2 con báo được nuôi tại đây). Cục Thú y đã tiến hành xét nghiệm 2 mẫu bệnh phẩm trên hổ bị chết và có kết quả dương tính với vi rút cúm gia cầm A/H5N1.
Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh làm chết nhiều cá thể hổ, sư tử và báo tại các vườn thú, nguy cơ lây nhiễm vi rút cúm gia cầm A/H5N1 từ động vật hoang dã sang con người, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, gây thiệt hại cho ngành chăn nuôi là rất cao. Trong khi đó, Vườn thú Mỹ Quỳnh và Khu du lịch sinh thái Vườn Xoài chưa chủ động phối hợp với một số cơ quan quản lý động vật hoang dã, cơ quan thú y và các cơ quan có liên quan của địa phương để thực hiện điều tra ổ dịch, lấy mẫu giám sát, triển khai kịp thời các biện pháp phòng bệnh.
Vi-rút cúm gia cầm A/H5N1 rất nguy hiểm, có thể gây bệnh trên gia cầm, nhiều loài động vật hoang dã và gây bệnh cho người. Từ năm 2003 đến nay, cúm gia cầm A/H5N1 đã gây bệnh cho 129 người tại Việt Nam, trong đó có 65 ca tử vong; hàng chục triệu con gia cầm tại nước ta bị tiêu hủy do nhiễm vi-rút cúm gia cầm A/H5N1
Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh Long An và Đồng Nai quan tâm, chỉ đạo các Sở, ban ngành, chính quyền các cấp của địa phương khẩn trương tổ chức triển khai các giải pháp kiểm soát, phòng, chống bệnh cúm gia cầm theo đúng quy định của Luật Thú y, các văn bản hướng dẫn thi hành Luật. Trong đó, đề nghị giao Sở Tài nguyên & Môi trường chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Y tế tổ chức thực hiện điều tra dịch tễ cúm gia cầm A/H5N1 trên hổ, sư tử và báo tại Vườn thú Mỹ Quỳnh, Khu du lịch sinh thái Vườn Xoài, xác định nguồn dịch, các yếu tố nguy cơ (đặc biệt là truy xuất nguồn thức ăn cung cấp cho động vật và nguồn gốc động vật nhập về vườn thú, khu du lịch trong thời gian gần đây).
Vườn thú, khu du lịch tiếp tục theo dõi chặt chẽ tình hình dịch bệnh đối với các cá thể hổ, báo, sư tử còn lại trong đàn, các động vât hoang dã; cách ly con bệnh và thực hiện nghiêm việc báo cáo dịch bệnh cho cơ quan chuyên môn địa phương khi phát hiện các trường hợp động vật hoang dã mắc bệnh, nghi mắc bệnh, chết và tiếp tục phối hợp lấy mẫu gửi đến Trung tâm Chẩn đoán thú y Trung ương để tiến hành xét nghiệm xác định nguyên nhân bệnh và phân tích chuyên sâu.
Bên cạnh đó, thực hiện vệ sinh tiêu độc khử trùng liên tục hàng ngày; không nhập, xuất động vật ra vào toàn bộ khu nuôi có động vật mắc bệnh, chết; hạn chế cho người tiếp xúc với động vật tại trong thời gian xử lý dịch bệnh. Người chăm sóc động vật phải được trang bị bảo hộ đầy đủ. Bộ cũng yêu cầu quản lý chặt chẽ nguồn thức ăn cho động vật hoang dã trong khu du lịch và không mở cửa đón khách tham quan cho đến khi xử lý hết dịch bệnh.
Lãnh đạo các địa phương cần chỉ đạo cơ quan thú y điều tra, lấy mẫu xét nghiệm, xác định nguyên nhân ổ dịch trên gia cầm và xử lý ổ dịch; tăng cường công tác giám sát, phát hiện sớm các ổ dịch cúm gia cầm trên gia cầm, đặc biệt khu vực xung quanh nơi nuôi nhốt hổ, báo, sư tử, nơi cung cấp thức ăn cho động vật hoang dã để xử lý kịp thời, không để dịch lây lan trên diện rộng. Giám sát chủ động vi rút CGC trên các loài động vật hoang dã đang nuôi tại vườn thú, khu du lịch, lấy mẫu phân, mẫu môi trường để giám sát, phát hiện sớm mầm bệnh, không để dịch bệnh lây lan trên nhiều loài động vật, lây lan sang con người.
Các địa phương cũng khẩn trương rà soát, thống kê lại tổng đàn gia cầm trên địa bàn, tiếp tục triển khai tiêm phòng cúm gia cầm trên đối tượng thuộc diện tiêm, đảm bảo đạt tỷ lệ tiêm phòng trên 80%; tăng cường kiểm tra công tác kiểm dịch vận chuyển động vật trong đó có động vật hoang dã, sản phẩm động vật vận chuyển trên địa bàn tỉnh theo quy định; tăng cường kiểm tra việc bảo đảm vệ sinh thú y, an toàn thực phẩm tại các cơ sở sơ chế, chế biến, tiêu thụ, kinh doanh, vận chuyển động vật; kiểm tra các cơ sở thu mua động vật, sản phẩm động vật để chế biến làm thức ăn cho động vật; phối hợp với cơ quan y tế trong công tác phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người...
Đặc biệt, xử lý nghiêm những trường hợp nuôi nhốt động vật hoang dã không tuân thủ các quy định về thú y, các quy định về báo cáo dịch bệnh và phòng, chống dịch bệnh động vật. Trường hợp không tuân thủ quy định pháp luật về thú y và để lây lan dịch bệnh, cần đóng cửa vườn thú, khu du lịch cho đến khi xử lý hết dịch bệnh và xử lý trách nhiệm tổ chức, cá nhân có liên quan.
Liên quan đến vụ hổ chết hàng loạt tại Đồng Nai, chiều 3/10/2024, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với lực lượng chức năng tỉnh Đồng Nai đã tiến hành tiêu hủy hơn 1,6 tấn hổ, báo chết do cúm A/H5N1 tại Khu du lịch Vườn Xoài. Hình thức tiêu hủy là đốt, sau đó sẽ tiến hành chôn lấp dưới sự giám sát của các lực lượng chức năng.