Việt Nam đã có hơn 500 công trình xanh

Số lượng công trình xanh vượt mục tiêu

Tại phiên toàn thể, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Minh Hà đã nhấn mạnh rằng Việt Nam trong những năm gần đây không chỉ duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế cao mà còn ghi nhận quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng với mức tăng bình quân hàng năm trên 1%. Tuy nhiên, sự phát triển này cũng kéo theo nhiều thách thức, bao gồm áp lực về nguồn cung tài nguyên, an ninh năng lượng, gia tăng chất thải và tác động đến môi trường, cũng như sự gia tăng các ảnh hưởng tiêu cực do biến đổi khí hậu.

Đứng trước những thách thức toàn cầu và của quốc gia, Đảng, Nhà nước, Quốc hội, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách nhằm phát triển các công trình sử dụng năng lượng, tài nguyên tiết kiệm và hiệu quả, bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính, ứng phó với biến đổi khí hậu, cùng với việc chuyển dịch nền kinh tế theo hướng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và phát triển bền vững.

Triển khai thực hiện các chủ trương này, Bộ Xây dựng đã tập trung vào việc xây dựng các cơ chế, chính sách, quy chuẩn, tiêu chuẩn và định mức kỹ thuật. Bên cạnh đó, Bộ cũng đã phối hợp với các cơ quan, tổ chức liên quan để tổ chức các hội thảo, giới thiệu và phổ biến các quy định, tiêu chuẩn, công nghệ và vật liệu mới, cũng như tổ chức các khóa đào tạo nhằm nâng cao năng lực tư vấn thiết kế và quản lý xây dựng các công trình.

Đặc biệt, số liệu thống kê cho thấy, đến hết quý III/2024, Việt Nam đã đạt được hơn 500 công trình xanh trên toàn quốc, với tổng diện tích sàn xây dựng lên đến trên 12 triệu m².

Điều này chứng tỏ rằng số lượng các công trình xây dựng được chứng nhận là công trình xanh, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả hiện nay đã vượt chỉ tiêu đề ra tại Quyết định số 280/QĐ-TTg ngày 13/3/2019 của Thủ tướng Chính phủ. Cụ thể, mục tiêu đặt ra là đến năm 2025 sẽ có 80 công trình và đến năm 2030 đạt 150 công trình, nhưng thực tế số lượng đã vượt xa các mục tiêu này, minh chứng cho những nỗ lực đáng ghi nhận trong việc phát triển bền vững và tiết kiệm năng lượng ở Việt Nam.

Ngoài việc tăng nhanh về số lượng, loại hình công trình đạt chứng nhận công trình cũng được mở rộng sang nhiều loại hình công trình, bao gồm cả công trình có vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước.

Nghiên cứu xây dựng quy định danh mục dự án xanh

Tuy nhiên, việc phát triển công trình xanh ở Việt Nam trong thời gian qua cũng còn gặp nhiều khó khăn, rào cản như thiếu các chứng nhận về vật liệu xanh, vật liệu tiết kiệm năng lượng, thiếu nguồn nhân lực có chất lượng và chuyên môn sâu về công trình xanh, nhận thức của một bộ phận chủ đầu tư, người sử dụng các sản phẩm, dịch vụ về công trình xanh còn nhiều hạn chế, khả năng tiếp cận các nguồn vốn xanh cho các dự án công trình xanh hạn chế.

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Minh Hà, để thúc đẩy phát triển công trình xanh và tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ ngành nhằm nghiên cứu và trình Chính phủ ban hành quy định về danh mục dự án xanh, bao gồm cả các dự án công trình xanh. Bộ sẽ xây dựng các quy định cho phép các dự án tiếp cận nguồn tín dụng xanh, đồng thời nghiên cứu đề xuất dán nhãn năng lượng cho vật liệu xây dựng trong dự thảo Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả vào năm 2025.

Bên cạnh đó, Bộ Xây dựng cũng sẽ tổ chức triển khai hướng dẫn các địa phương, doanh nghiệp và chủ đầu tư áp dụng tiêu chí công trình xanh trong quá trình đánh giá, phân loại đô thị, phân hạng nhà chung cư và phát triển nhà ở xã hội. Bộ cũng sẽ rà soát, sửa đổi quy chuẩn QCVN 09:2017/BXD và đề nghị Bộ Khoa học và Công nghệ thẩm định, công bố các tiêu chuẩn liên quan đến tiết kiệm năng lượng. Cuối cùng, việc công bố suất vốn đầu tư cho các loại hình công trình cũng sẽ được nghiên cứu, tạo điều kiện cho các chủ thể xác định chi phí đầu tư cho công trình xanh.

Nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính ngành xây dựng

Bộ Xây dựng Việt Nam đang đối diện với nhiệm vụ quan trọng trong việc giảm phát thải khí nhà kính (KNK) nhằm thực hiện cam kết quốc gia tại COP26 và trong Đóng góp tự quyết định (NDC) đến năm 2030. Mục tiêu cụ thể đặt ra là giảm 74,3 triệu tấn CO2 trong 3 lĩnh vực chính: Quá trình công nghiệp; Tiêu thụ năng lượng trong sản xuất xi măng và Vận hành tòa nhà.

Trong giai đoạn 2014 - 2020, lượng phát thải từ sản xuất vật liệu xây dựng đã gia tăng từ 60,33 triệu tấn lên 95,95 triệu tấn, trong khi lượng phát thải từ tiêu thụ điện trong tòa nhà cũng tăng mạnh từ 38,01 triệu tấn lên 61,72 triệu tấn. Điều này đặt ra áp lực lớn cho Bộ Xây dựng trong việc triển khai các giải pháp giảm phát thải hiệu quả.

Để giảm phát thải KNK, Bộ Xây dựng đã xây dựng một kế hoạch hành động cụ thể. Đối với tiêu thụ năng lượng trong sản xuất xi măng, các giải pháp đề ra là tận dụng nhiệt thải phát điện; Sử dụng máy nghiền hiệu suất cao; Các giải pháp giảm tiêu thụ điện khác.

Đối với các quá trình công nghiệp xi măng, giải pháp là tối ưu hóa quá trình đốt; Giảm tỉ lệ clinker trong xi măng bằng việc sử dụng phụ gia khoáng hóa thiên nhiên và chất thải từ các ngành công nghiệp khác; Sử dụng chất thải chứa năng lượng làm nhiên liệu thay thế nhiên liệu tự nhiên.

Đối với quá trình vận hành tòa nhà, giải pháp là sử dụng thiết bị làm mát (điều hòa, tủ lạnh) hiệu suất cao; Cải tạo, sửa chữa công trình theo hướng giảm phát thải KNK.

Bên cạnh đó, thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị định 06/2022/NĐ-CP, Bộ Xây dựng sẽ thực hiện kiểm kê KNK theo quy định và xây dựng báo cáo giảm nhẹ phát thải cấp lĩnh vực. Với những nỗ lực này, Bộ đang phấn đấu để hướng tới một tương lai bền vững hơn, khắc phục hiệu quả tình trạng gia tăng phát thải KNK, đồng thời góp phần vào mục tiêu phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Việc ưu tiên phát triển công trình xanh và các giải pháp tài chính bền vững cũng sẽ là những yếu tố quan trọng trong chiến lược này.

“

Chuyển đổi xanh từ giải pháp kiến trúc cho công trình xây dựng

Theo TS. KTS Phan Đăng Sơn, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, chuyển đổi xanh trong công trình xây dựng cần từ quy hoạch, kiến trúc, tổ hợp công trình xây dựng, đến những công trình xây dựng đơn lẻ. Ông Phan Đăng Sơn cho rằng, chuyển đổi xanh công trình xây dựng cần phải được ráo riết thực hiện bằng những chương trình theo định hướng cụ thể, rõ ràng và có định lượng. Việc đánh giá phải được ràng buộc pháp lý chặt
chẽ. Với công trình, tổ hợp công trình hình thành mới, cần xác định mục tiêu bền vững và cụ thể. Lựa chọn khung đánh giá phù hợp. Sử dụng công nghệ và sáng tạo. Kiểm định, đánh giá liên tục quá trình triển khai. Kiểm soát và vận hành kết nối liên hệ. Với công trình, tổ hợp đã hình thành từ trước khi chuyển đổi xanh, cần có sự đánh giá hiện trạng. Sử dụng công nghệ và sáng tạo để triển khai. Các bước kiểm soát suốt quá trình triển khai...

“

Xu hướng xây dựng công trình xanh tại Châu Á - Thái Bình Dương và Thế giới

Ông Douglas Snyder, Giám đốc Điều hành Hội đồng Công trình xanh Việt Nam cho biết, nhiều Hội đồng công trình xanh và các quốc gia đã phát triển các hệ thống đánh giá phát thải ròng carbon bằng 0. Tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương, số lượng công trình xanh tăng nhanh với sự tăng trưởng mạnh mẽ về chứng nhận công trình xanh, lành mạnh và hiệu quả về tài nguyên, trong đó Hàn Quốc dẫn đầu với 23.776 công trình.
Tại Việt Nam, chứng nhận công trình xanh LOTUS đang ngày càng tăng lên nhanh với tổng số chứng nhận công trình là 79. Hệ thống LOTUS Homes Core và Shell mới đã có bản thử nghiệm (khu dân cư lớn) vào năm 2023; có nhãn Sản phẩm xanh mới; phát triển dành cho quy hoạch đô thị và công cụ cấp độ IP. Đồng thời, cập nhật chứng nhận LOTUS NC v4, đảm bảo tính tuần hoàn, vận hành không phát thải carbon, thiết kế chống chịu và thích ứng tốt, bình đẳng và tiếp cận.

“

Trước đó, ngày 3/10, Tuần lễ Công trình xanh Việt Nam năm 2024 đã khai mạc tại Cung Triển lãm Kiến trúc Quy hoạch Xây dựng Quốc gia. Đây là sự kiện được Bộ Xây dựng tổ chức thường niên từ năm 2020 nhằm triển khai thực hiện nhiệm vụ tại Chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả giai đoạn 2019 - 2030, các chiến lược, chương trình, kế hoạch về tăng trưởng xanh, ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển đô thị bền vững.

Ngọc Trâm