Hướng đến quản lý hóa chất, rác thải an toàn và bền vững
(TN&MT) - Một năm sau khi được thông qua tại Bonn, Khung toàn cầu về hóa chất vừa đưa ra lời kêu gọi đầu tiên cho các dự án hướng đến mục tiêu quản lý hóa chất và rác thải an toàn và bền vững. Các dự án được chọn dự kiến sẽ nghiên cứu các giải pháp xanh và bền vững, đồng thời định hướng các hành động nhằm ngăn ngừa và giảm thiểu tác hại từ hóa chất và rác thải ở một số quốc gia khó khăn nhất thế giới.
Bà Sheila Aggarwal-Khan, Giám đốc Ban Công nghiệp và Kinh tế của Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP) cho biết: "Ô nhiễm và rác thải là cuộc khủng hoảng hàng ngày đối với sức khỏe của con người, cản trở hoạt động kinh tế và để lại “vết sẹo” vĩnh viễn cho thiên nhiên. Hiện nay, Khung toàn cầu về hóa chất đang chuyển từ văn bản thành hành động thực tiễn và mang lại lợi ích cụ thể cho những người ở tuyến đầu của cuộc khủng hoảng này".
Tại Hội nghị quốc tế lần thứ 5 về quản lý hóa chất, được tổ chức vào tháng 9/2023 tại Bonn (Đức), các đại biểu từ khắp nơi trên thế giới đại diện cho các chính phủ, khu vực tư nhân, xã hội dân sự, học viện và thanh niên đã thông qua Khung toàn cầu về hóa chất. Tại hội nghị, quỹ được xây dựng dựa trên Khung này được thành lập để hỗ trợ các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình, bao gồm các quốc gia đang phát triển ở đảo nhỏ nhằm giải quyết vấn đề hóa chất, bao gồm các sản phẩm và rác thải theo các tiêu chuẩn quốc tế.
Các dự án được chọn sẽ nhận được 300.000 đến 800.000 USD trong tối đa 3 năm để hỗ trợ sự thay đổi nhằm ngăn ngừa và giảm thiểu tác hại từ hóa chất và rác thải, đồng thời bảo vệ môi trường và sức khỏe con người, bao gồm các nhóm dễ bị tổn thương và người lao động. Các dự án như vậy sẽ cần có sự đồng tài trợ và đóng góp hiện vật ít nhất là 25%. Chính phủ có thể nộp đơn xin tài trợ cũng như các mạng lưới xã hội dân sự, tùy thuộc vào thỏa thuận với chính phủ tương ứng.
Quỹ hướng đến các dự án quy mô nhằm tăng cường năng lực quốc gia và khu vực về quản lý hóa chất và rác thải, hỗ trợ các chính sách và quy định quốc gia, thúc đẩy các giải pháp dọc theo chuỗi giá trị và hợp tác với các bộ, trung tâm khu vực, mạng lưới y tế, các ngành công nghiệp lớn, ngân hàng đầu tư và phát triển, doanh nghiệp nhỏ cũng như xã hội dân sự. Ưu tiên sẽ được dành cho các dự án đảm bảo tính bền vững lâu dài của chúng sau 3 năm hoạt động của quỹ.
Khung toàn cầu về hóa chất phác thảo một bộ 28 mục tiêu để giải quyết các vấn đề về hóa chất, bao gồm ngăn chặn hoạt động buôn bán và vận chuyển trái phép hóa chất và rác thải, triển khai các khuôn khổ pháp lý quốc gia, điều chỉnh các dòng tài chính, loại bỏ dần thuốc trừ sâu rất nguy hiểm trong nông nghiệp vào năm 2035, chuyển sang các giải pháp thay thế hóa chất an toàn hơn và bền vững hơn, minh bạch hơn và tiếp cận thông tin về hóa chất và các rủi ro liên quan.
Quỹ được xây dựng dựa trên Khung này bổ sung cho các cơ chế tài chính hiện có - bao gồm các cơ chế được xây dựng để giải quyết 2 mối đe dọa khác của hành tinh là biến đổi khí hậu và mất đa dạng sinh học - đã nhận được khoản hỗ trợ ban đầu khoảng 27 triệu USD, chủ yếu từ Đức, Hà Lan, Tây Ban Nha, Thụy Sĩ, Vương quốc Anh và Hội đồng Hiệp hội Hóa chất Quốc tế (ICCA).
Khung toàn cầu về Hóa chất là “bản thiết kế” của nhân loại hướng đến một hành tinh không còn nguy hại từ hóa chất và rác thải. Thỏa thuận đa ngành này tập trung vào hóa chất và rác thải, đồng thời kêu gọi ngăn chặn buôn bán bất hợp pháp, tăng cường khuôn khổ pháp lý quốc gia, loại bỏ thuốc trừ sâu cực kỳ nguy hiểm trong nông nghiệp vào năm 2035, điều chỉnh dòng tài chính và nhu cầu hợp tác với các bên liên quan trong chuỗi cung ứng.