A Lưới (Thừa Thiên–Huế): Sáng kiến Chợ giảm nhựa của Đoàn Thanh niên phát huy hiệu quả
Để hạn chế việc sử dụng túi nilon tràn lan và tuyên truyền cho người dân hiểu tác hại của nó với sức khỏe con người và thiên nhiên, với sự hỗ trợ của Tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế giới WWF tại Việt Nam, Thành đoàn huyện A Lưới đã đưa ra sáng kiến “Chợ giảm nhựa” với nhiều hoạt động thiết thực, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ về ý thức tiêu dùng giảm nhựa trong cuộc sống.
Túi nilon là vật dụng quen thuộc mỗi người dân khi đi chợ và là mặt hàng tiêu thụ mạnh của các tiểu thương bởi sự tiện lợi, bền bỉ và rẻ của loại vật liệu này. Tuy nhiên, hiện môi trường đang đứng trước nguy cơ ô nhiễm năng nề từ rác thải nhựa bởi các chất độc hại trong nilon có thể ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch ở trẻ em, gây rối loạn hành vi và nhận thức. Khi đốt túi nilon, khói thải ra môi trường chứa chất độc hại như Dioxin và Fuarn. Để hạn chế việc sử dụng túi nilon tràn lan và tuyên truyền cho người dân hiểu tác hại của nó với sức khỏe con người và thiên nhiên, với sự hỗ trợ của Tổ chức bảo tồn thiên nhiên thế giới WWF tại Việt Nam, Thành đoàn huyện A Lưới đã đưa ra sáng kiến “Chợ giảm nhựa” với nhiều hoạt động thiết thực, tạo sức lan tỏa mạnh mẽ về ý thức tiêu dùng giảm nhựa trong cuộc sống.
Qua khảo sát của Đoàn thanh niên huyện A Lưới cho thấy 100 % tiểu thương tại Chợ A Lưới và chợ Bốt Đỏ sử dụng túi nilon thường xuyên cho việc dựng các vật dụng bán hàng. Trong khi đó, mỗi người dân một tuần cũng đi chợ khoảng 6 – 7 lần, mỗi lần cầm về từ 5 đến 10 chiếc túi nilon. Chỉ những túi nilon đựng các vật dụng không có nước thì người dân mới cố gắng giữ lại để tiếp tục sử dụng, còn lại đều thải ra môi trường. Như vậy, hàng ngày, môi trường phải hứng chịu một lượng lớn rác thải nhựa thải ra với nguy cơ ô nhiễm và độc hại đe đọa sức khỏe con người.
Sau nhiều lần trăn trở, từ năm 2022, Thành đoàn A Lưới đã phối hợp Dự án Giảm phát thải nhựa (WWF) cùng nhau đưa ra sáng kiến mô hình Chợ giảm nhựa nhằm hướng tới nâng cao nhận thức của của tiểu thương và người đi chợ về tác hại của túi nilon và đồ nhựa dùng 1 lần cùng trách nhiệm của mỗi người trong việc giảm thiểu sử dụng.
Thành đoàn A Lươi đã lồng ghép mô hình Chợ giảm rác thải nhựa với phong trào Ngày chủ nhật xanh, hướng dẫn cho các tiểu thương phân loại rác thải tạị các chợ, vệ sinh chợ tạm A Lưới; vận động lập danh sách 30 hộ tiểu thương tại chợ A Lưới và Bốt Đỏ cam kết tình nguyện thực hiện mô hình “Quầy hàng xanh”. Tiếp theo đoàn thanh niên phát động Cuộc thi làm túi giấy thân thiện với môi trường. Qua đợt phát động đã thu được trên 2.500 túi giấy và phát cho các tiểu thương bán đồ khô, sạch sử dụng. Tiến hành thiết kế, lắp đặt 02 Pano truyền thông tại chợ Bốt Đỏ và chợ A Lưới.
Đặc biệt, đoàn thanh niên hiện đã lập 2 tủ di động nhận và cung cấp túi ni lông sạch miễn phí cho người đi chợ đặt tại chợ A Lưới và chợ Bốt Đỏ. Tủ được xây dựng với mục đích “người thừa đến bỏ, người cần đến lấy” nhằm giảm thiểu số lượng túi nilon được sửa dụng. Mô hình Tủ di động đã nhận được sự hưởng ứng cao từ các bạn đoàn viên thanh niên, người dân và cả các em thiếu niên nhi đồng. Kết quả, trong hơn 2 tháng sau khi triển khai, đã có trên100 lượt người tham gia với khoảng 10kg túi nilon đã được đặt vào tủ.
Chị Nguyễn Thị Thu Hà Phó Ban quản lý CTCC&DVCH Huyện A Lưới cho biết: Bà con tiểu thương tại các chợ còn sử dụng túi nilon đi chợ khá phổ biến. Hiện tượng bao bì nilon vứt bừa bãi không đúng nơi quy định còn nhiều nên Quản lý chợ mong muốn trong thời gian tới sau khi có tủ nilon di động và được tập huấn, bà con sẽ ý thức hơn trong việc sử dụng bao bì túi nilon và phân loại rác tại nguồn.
Đánh giá về hoạt động của Đoàn thanh niên A Lưới với cuộc chiến chống rác thải nhựa, ông Trần Toàn, Bí thư huyện đoàn A Lưới cho biết: Thời gian qua, thành đoàn A Lưới đã kết hợp tố chức WWF Vệt Nam tổ chức rất nhiều hoạt động giảm thiểu rác thải nhựa tại địa bàn huyện A Lưới. Trong đó, nổi bật là xây dựng mô hình chợ giảm thiểu rác thải nhựa. Để triển khai được mô hình này, huyện đoàn Lưới đã triển khai đồng bộ rất nhiều giải pháp. Từ việc tuyên truyền, khảo sát ý kiến của các hộ tiểu thương tại 2 chợ, đến xây dựng các hệ thống pano của 2 chợ, vận động tiểu thương xây dựng gian hàng xanh. Để đánh giá hiệu quả thực tiễn của mô hình, chúng tôi cũng đã lắp đặt camera tại các tủ cấp túi nilon miễn phí và qua hơn 1 tháng triển khai, mô hình này đạt hiệu quả cao trong việc giảm rác thải nhựa ở chợ.
Những mô hình, sáng kiến của huyện đoàn thanh niên a Lưới khởi đầu từ sự nhiệt huyết và tình yêu môi trường đang từng bước trả lai môi trường trong sạch cho thiên nhiên, con người A Lưới.