Lào Cai: Khai thác khoáng sản song song với bảo vệ môi trường
(TN&MT) - Những năm gần đây, hoạt động khai thác khoáng sản tại Lào Cai dần đi vào nền nếp, góp phần vào sự ổn định và bền vững kinh tế cho địa phương. Song, Lào Cai vẫn đang tiếp tục siết chặt hoạt động đấu giá, cấp phép, giám sát trách nhiệm của các đơn vị khai thác khoáng sản vừa để bảo vệ môi trường, vừa đảm bảo yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.
Lào Cai là tỉnh có tiềm năng khoáng sản dồi dào, với hơn 100 điểm mỏ, gồm 30 loại khoáng sản như a-pa-tít, đồng, sắt, vàng, gra-phit, chì, kẽm, mô-líp đen... có thể khai thác ở quy mô công nghiệp. Trong đó, riêng 3 loại quặng a-pa-tít, đồng, sắt đang được khai thác trên quy mô lớn, hằng năm đạt hàng chục triệu tấn quặng phục vụ sản xuất phân bón, nguyên liệu xây dựng và sản xuất hàng hóa dân dụng khác.
Xác định việc quản lý nhà nước trên lĩnh vực tài nguyên, khoáng sản là một trong những nhiệm vụ quan trọng liên quan đến sự phát triển ổn định và bền vững, trong quá trình xem xét cấp phép Lào Cai luôn ưu tiên các dự án khai thác gắn liền với chế biến sâu, có nhà máy trên địa bàn tỉnh, sử dụng công nghệ sạch, ít hoặc không tạo ra chất thải gây ô nhiễm môi trường; gắn việc khai thác, chế biến với bảo vệ môi trường, cảnh quan thiên nhiên. Công tác thu thuế được thực hiện trên cơ sở tài nguyên và giá trị tài nguyên của mỗi mỏ cụ thể để buộc doanh nghiệp tự chủ, tự cân đối thu tối đa nguồn tài nguyên nhằm tăng nguồn thu ngân sách địa phương và phát triển bền vững.
Đồng thời, địa phương cũng ban hành công văn tăng cường công tác quản lý tài nguyên khoáng sản trên địa bàn và quy chế phối hợp trong quản lý tài nguyên khoáng sản, theo đó, đã phân định rõ trách nhiệm cho từng ngành, địa phương quản lý tài nguyên khoáng sản và chịu trách nhiệm trước pháp luật. Ngoài ra, Chủ tịch UBND các huyện cũng chịu trách nhiệm về chức năng, nhiệm vụ đối với hoạt động khai thác khoáng sản tại địa phương mình quản lý.
Nhằm đảm bảo lợi ích hài hòa giữa Nhà nước, doanh nghiệp và người dân nơi có khoáng sản được khai thác. Phân bổ, điều tiết kịp thời các khoản thu từ hoạt động khoáng sản, đảm bảo tỷ lệ theo quy định cho địa phương nơi có khoáng sản để thực hiện tốt công tác bảo vệ tài nguyên khoáng sản, bảo vệ môi trường.
Là địa phương có tiềm năng khoáng sản vật liệu xây dựng thông thường như cát, sỏi, đất sét, đất san lấp, đá. Nguồn tài nguyên khoáng sản đã góp phần nâng cao nguồn thu ngân sách cho địa phương, giải quyết công ăn việc làm cho người lao động trên địa bàn, nhất là ở các vùng nông thôn miền núi. Do vậy khai thác khoáng sản đang là một trong những giải pháp song hành trong công tác phát triển kinh tế bền vững tại Lào Cai.
Còn về vấn đề bảo vệ môi trường tạo công ăn việc làm cho người dân thì những năm gần đây các mỏ khai thác khoáng sản đều làm tốt công tác bảo vệ môi trường, ổn định thu nhập cho cán bộ công nhân viên tại các điểm khai thác mỏ, ủng hộ các hoạt động an sinh xã hội nơi mình có hoạt động khai thác khoáng sản và đóng thuế đầy đủ giúp địa phuong có thêm nguồn ngân sách phục vụ cho phát triển kinh tế.
Ví dụ như Chi nhánh mỏ tuyển đồng Sin Quyền Lào Cai là một trong những đơn vị có hoạt động khai thác khoáng sản lớn nhất hiện nay tại tỉnh Lào Cai. Chi nhánh có xấp xỉ 1.300 cán bộ, công nhân viên với 80% là người địa phương làm việc và Chi nhánh luôn đảm bảo việc làm ổn định cho người lao động, tiền lương bình quân đạt trên 10 triệu.đồng/người/tháng.
Còn về công tác BVMT, Chi nhánh cũng đã đầu tư xây dựng cổng, tường rào, nhà bảo vệ, rãnh thoát nước của Phân xưởng cơ điện với, đầu tư 2 xe ô tô tưới nước dập bụi công trường. Có kiến cải tiến kỹ thuật và giải pháp hợp lý hóa sản xuất có giá trị làm lợi cao, góp phần làm giảm chi phí sản xuất, tăng tuổi thọ sử dụng vật tư, thiết bị. Ngoài hoạt động khai thác sản xuất Công ty cũng đã duy trì giữ gìn mối quan hệ với chính quyền và nhân dân địa phương, các đơn vị trên địa bàn tạo được mối quan hệ gắn bó với cơ sở. Mỗi năm ủng hộ cho địa phương nơi đóng chân để giải quyết các vấn đề an sinh xã hội hàng trăm triệu đồng.
Ông Phạm Năng Chung - Phó Giám đốc Sở TN&MT Lào Cai cho biết, trong thời gian tới để làm tốt hơn nữa công tác khai thác khoáng sản đi đôi với bảo vệ môi trường và phát triển kinh tế, ngành TN&MT Lào Cai đã có những chủ trương chính sách như: tiếp tục tăng cường giám sát chặt chẽ việc thực hiện trách nhiệm xã hội của tổ chức, cá nhân với cộng đồng nơi khai thác khoáng sản cũng như việc thực hiện báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Tăng cường công tác kiểm tra hoạt động khai thác, chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu khoáng sản trên địa bàn, kiểm soát chặt chẽ sản lượng khai thác, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong quá trình khai thác, chế biến, tiêu thụ và xuất khẩu khoáng sản hoặc báo cáo cơ quan có thẩm quyền thu hồi giấy phép hoạt động khoáng sản. Chủ động giám sát và tổ chức truy quét, xử lý ngay hoạt động khoáng sản trái phép, đặc biệt là cát, sỏi; kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu theo quy định trong trường hợp để xảy ra hoạt động khoáng sản trái phép lâu dài...
Đồng thời, quy định và giám sát các doanh nghiệp khai thác phải ưu tiên sử dụng lao động địa phương vào khai thác, chế biến khoáng sản và các dịch vụ có liên quan. Cùng với chính quyền địa phương, doanh nghiệp phải bảo đảm việc chuyển đổi nghề nghiệp cho người dân có đất bị thu hồi để khai thác khoáng sản. Bên cạnh đó, sở cũng thường xuyên tham mưu UBND tỉnh Lào Cai điều tiết khoản thu từ hoạt động khai thác khoáng sản để hỗ trợ địa phương (nơi có khoáng sản được khai thác) phát triển kinh tế - xã hội.