Sức tiêu thụ ô tô của người Việt sẽ vượt 1 triệu chiếc xe mỗi năm vào 2030
Thị trường ô tô đang trên đà phát triển mạnh mẽ, mở ra nhiều triển vọng cho các nhà sản xuất trong và ngoài nước. Theo dự báo của Bộ Công Thương, sức tiêu thụ ô tô tại Việt Nam sẽ đạt 1 triệu chiếc mỗi năm vào năm 2030, với tỷ lệ tăng trưởng trung bình từ 14-16%/năm. Ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đang đứng trước cơ hội và thách thức lớn trong những năm tới.
Đà phát triển mạnh mẽ
Dự thảo chiến lược phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2045 nhấn mạnh đến việc “đi tắt đón đầu” các xu hướng mới trong sản xuất và tiêu dùng. Sự chuyển dịch từ các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang các loại xe tiết kiệm nhiên liệu, xe điện hóa và hybrid sẽ là xu hướng chủ đạo.
Đặc biệt, mục tiêu đến năm 2030 là có khoảng 350.000 chiếc xe điện và hybrid, chiếm từ 30-33% tổng sản lượng tiêu thụ.
Theo Bộ Công Thương, tổng lượng xe tiêu thụ nội địa sẽ đạt khoảng 1-1,1 triệu chiếc vào năm 2030. Trong đó, xe lắp ráp sản xuất trong nước (CKD) sẽ đạt tốc độ tăng trưởng 18-20%/năm, với sản lượng 600.000-700.000 chiếc. Điều này không chỉ phản ánh sự phát triển của ngành ô tô trong nước mà còn cho thấy tiềm năng lớn trong việc thu hút đầu tư và phát triển công nghiệp hỗ trợ.
Đến năm 2045, thị trường ô tô dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng với mức 11-12%, với tổng lượng xe đạt từ 5-5,7 triệu chiếc. Đặc biệt, các loại xe sử dụng năng lượng mới sẽ chiếm tỷ lệ cao, đạt từ 80-85%, cho thấy sự chuyển mình rõ rệt của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam trong việc hướng đến một tương lai xanh và bền vững.
Việt nam đang định hướng tăng tỷ lệ xe sản xuất lắp ráp trong nước lên khoảng 70% so với nhu cầu nội địa vào 2030, và đáp ứng 87% vào năm 2045. Cùng với đó, đẩy mạnh công nghiệp hỗ trợ. Cụ thể, đến 2030, ngành công nghiệp hỗ trợ cho sản xuất ôtô sẽ đáp ứng khoảng 55-60% nhu cầu về linh kiện, phụ tùng cho sản xuất lắp ráp trong nước, tăng lên 80-85% vào 2045.
Ngành công nghiệp hỗ trợ sẽ tăng ứng dụng công nghệ để chế tạo các chi tiết, linh kiện quan trọng như bộ truyền động, hộp số, động cơ, thân vỏ xe. Họ cũng phải tăng hợp tác với các hãng ôtô lớn, lựa chọn loại phụ tùng, linh kiện có thể sản xuất để đảm nhận vai trò mắt xích trong chuỗi sản xuất - cung ứng toàn cầu.
Chính sách khuyến khích phát triển
Để đạt được những mục tiêu trên, Bộ Công Thương đã đề xuất một loạt chính sách khuyến khích tiêu dùng nội địa, bao gồm ưu đãi thuế tiêu thụ đặc biệt, giảm lệ phí trước bạ cho các dòng xe hybrid và điện, cùng với việc hỗ trợ phí đỗ xe và thuế môi trường cho xe điện. Những chính sách này sẽ tạo động lực lớn cho người tiêu dùng và doanh nghiệp trong việc đầu tư và tiêu dùng ô tô.
Theo thống kê từ Viện Nghiên cứu chiến lược chính sách công thương, sản lượng sản xuất hằng năm của toàn ngành ô tô hiện đạt khoảng 460.000 xe/năm.
Trong năm 2023, lượng tiêu thụ xe CKD trong nội địa là 302.000 chiếc, trong khi xe nhập khẩu đạt khoảng 118.000 chiếc. Tỷ lệ ô tô trên 1.000 người dân năm 2023 là 63 chiếc/1.000 dân - một con số cho thấy thị trường ô tô Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa để phát triển.
Việc phát triển ngành công nghiệp ô tô không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn có tác động tích cực đến môi trường và xã hội. Sự chuyển đổi sang các loại xe điện, hybrid và sử dụng năng lượng sạch sẽ giúp giảm ô nhiễm không khí, tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu sự phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch. Hơn nữa, sự phát triển của ngành ô tô sẽ tạo ra nhiều việc làm, từ sản xuất, lắp ráp đến các ngành dịch vụ hỗ trợ khác.
Tuy nhiên, để thực hiện được những mục tiêu này, ngành công nghiệp ô tô Việt Nam cần vượt qua nhiều thách thức. Đầu tiên là vấn đề cơ sở hạ tầng cho xe điện, bao gồm trạm sạc và các dịch vụ hỗ trợ. Thứ hai là nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Đặc biệt, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và các tổ chức nghiên cứu để phát triển công nghệ mới và giải pháp sản xuất hiệu quả.
Tương lai của ngành công nghiệp ô tô Việt Nam hứa hẹn sẽ rất tươi sáng với mục tiêu đạt 1 triệu chiếc xe tiêu thụ mỗi năm vào 2030. Sự chuyển mình từ các phương tiện truyền thống sang các giải pháp giao thông bền vững không chỉ đáp ứng nhu cầu tiêu dùng mà còn góp phần bảo vệ môi trường.
Để hiện thực hóa điều này, Chính phủ cần có những chính sách hợp lý, đồng thời doanh nghiệp cần tích cực đổi mới công nghệ và cải tiến sản phẩm. Ngành ô tô Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một trong những ngành mũi nhọn của nền kinh tế, thúc đẩy sự phát triển bền vững cho đất nước trong tương lai.