Bão số 4 hướng vào khu vực từ Nghệ An đến Quảng Nam, chuyên gia cảnh báo nguy cơ mưa lớn, dông lốc, sạt lở
(TN&MT) - Sáng sớm nay (19/9), áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông đã mạnh lên thành bão - cơn bão số 4 năm 2024.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, tại Cồn Cỏ (Quảng Trị) đã có gió mạnh cấp 6, giật cấp 7. Hồi 4 giờ sáng nay, vị trí tâm bão còn cách Đà Nẵng 210km về phía Đông Bắc, cách Quảng Trị khoảng 260km về phía Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão mạnh cấp 8 (62-74km/h), giật cấp 10. Bão di chuyển chủ yếu theo hướng Tây với tốc độ khoảng 20km/h.
Dự báo đến 16h chiều nay, bão sẽ ở vị trí trên vùng biển ven bờ từ Quảng Trị đến Quảng Nam với sức gió mạnh cấp 8, giật cấp 10. Vùng nguy hiểm - 19,5N; phía Tây kinh tuyến 113.0E. Các khu vực cảnh hưởng có rủi ro thiên tai cấp 3, bao gồm: Vùng biển phía Tây của khu vực Bắc Biển Đông (bao gồm khu vực quần đảo Hoàng Sa); vùng biển từ Nghệ An đến Quảng Ngãi (bao gồm đảo Lý Sơn, Cù Lao Chàm, Cồn Cỏ, Hòn Ngư); khu vực đất liền từ Hà Tĩnh đến Quảng Nam.
Đến 4h sáng mai 20/9, bão sẽ suy yếu dần thành vùng áp thấp trên khu vực trung Lào, gió dưới cấp 6. Vùng nguy hiểm từ 15,0N - 19,5N; phía Tây kinh tuyến 110.0E. Vùng ảnh hưởng có rủi ro thiên tai cấp 3, bao gồm: vùng biển từ Nghệ An đến Quảng Nam (bao gồm đảo Cù Lao Chàm, Cồn Cỏ, Hòn Ngư); khu vực đất liền từ Hà Tĩnh đến Quảng Nam.
Trao đổi với báo Tài nguyên và Môi trường vào tối ngày 18/9, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia khuyến cáo: Người dân không nên chủ quan vì gió bão yếu. Cần lưu ý, hoàn lưu bão bao trùm khu vực rất rộng, không chỉ trong Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ - nơi chịu tác động trực tiếp mà còn mở rộng ra các khu vực khác là phía Nam đồng bằng Bắc Bộ, Tây Nguyên và Nam Bộ.
Các hiện tượng mưa dông, lốc xoáy kèm gió giật mạnh có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào. Ông Khiêm nhấn mạnh, gió giật mạnh trong dông, lốc xoáy còn nguy hiểm, thậm chí mạnh hơn mức gió trong cơn bão; đe dọa đến an toàn của hoạt động ven biển cũng như là trên bờ, đặc biệt ở khu neo đậu tàu thuyền, lồng bè nuôi trồng thủy sản. Chúng ta tuyệt đối không nghĩ rằng đây chỉ là áp thấp nhiệt đới hay cơn bão cấp 8 mà xem thường tác động của gió.
Một vấn đề nữa, cơn bão nằm trong hệ thống dải hội tụ nhiệt đới có trục vắt qua khu vực Trung Trung Bộ, đồng thời lại đang trong thời kì hoạt động mạnh của gió mùa Tây Nam. Tổ hợp này gây ra một đợt mưa lớn diện rộng. Mưa đã bắt đầu từ đêm 17/9 đến nay và có thể tiếp tục kéo dài trong những ngày tới. Lượng mưa trong hôm nay và ngày mai tại Trung Trung Bộ, Bắc Trung Bộ có thể từ 100 - 300 mm, một số nơi trên 500 mm. Trọng tâm mưa nhiều khả năng là Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Quảng Bình, Quảng Trị, có thể xuất hiện mưa với cường suất lớn trên 100 mm trong vòng 3- 6 giờ.
Bên cạnh đó, vùng mưa có thể xuất hiện ở các khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ cũng như là khu vực phía Nam đồng bằng Bắc Bộ, Thanh Hóa nên người dân các khu vực trên cần hết sức lưu ý.
Với lượng mưa lớn như vậy, những ngày tới, tất cả khu vực vùng núi phía Tây của Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ, Tây Nguyên đều nằm nằm trong vùng cảnh báo nguy cơ cao lũ quét và sạt lở đất. Trong tối 18/9, Trung tâ Dự báo KTTV Quốc gia đã cảnh báo 80 xã với hơn 200 điểm có nguy cao xảy ra lũ quét, sạt lở đất; và sẽ tiếp tục bổ sung các địa điểm tùy vào diễn biến mưa.
Thông tin cảnh báo được cập nhật thường xuyên, liên tục 3 - 6 tiếng/lần và gửi trực tiếp đến các cơ quan thường trực phòng, chống thiên tai ở địa phương để phục vụ công tác hướng dẫn người dân phòng tránh, ứng phó lũ quét và sạt lở đất. Bên cạnh đó, người dân cần sẵn sàng tình huống ngập lụt đô thị và các vùng trũng, thấp.
Cộng đồng cần tiếp nhận thông tin cảnh báo thiên tai chính thống
Ông Mai văn Khiêm cũng lưu ý cộng đồng về việc tiếp nhận thông tin thiên tai. Các loại hình thiên tai có tính chất rất bất định, thay đổi rất nhanh và bất thường. Chính vì thế, cơ quan, tổ chức khí tượng thế giới cũng như tất cả các các cơ quan khí tượng thủy văn Việt Nam đều xác định, khi cảnh báo thiên tai phải cảnh báo cả mức độ rủi ro từ thấp cho đến cao. Ở mức độ nào thì tác động xảy ra có thể như thế nào đối với cộng đồng và người dân, từ đó, cộng đồng và người dân có thể chủ động ứng phó, tránh tình huống bị động rất nguy hiểm.
Hiện nay, Tổng cục Khí tượng thủy văn được Bộ Tài nguyên và Môi trường giao trách nhiệm chính cung cấp thông tin thiên tai, cảnh báo thiên tai phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành và ứng phó từ cấp Trung ương đến địa phương.
Cơ quan KTTV thường xuyên cập nhật định kỳ, đột xuất cho các cơ quan truyền thông, báo chí để làm sao thông tin nhanh nhất, kịp thời nhất đến người dân. Lấy ví dụ với cơn áp thấp nhiệt đới/bão hiện nay, hệ thống áp thấp đã bao trùm một khu vực rộng lớn ở biển Đông và nếu mà theo dõi chỉ đơn thuần trên ảnh mây vệ tinh thì rất khó xác định tâm bão. Và thực tế, hoàn lưu bão bao trùm rộng cả Bắc Trung Bộ, Trung Trung Bộ mà mở rộng hơn nữa. Nếu người dân quan tâm tới vị trí tâm bão và khi nào bão đổ bộ sẽ rất nguy hiểm.
Cơ quan chuyên môn sẽ phải triển khai theo dõi và dựa trên những cái quy trình chặt chẽ để xác định nguy hiểm ở đâu, khi nào để cảnh báo đối với người dân. Thay vì cảnh báo rằng tâm bão khi nào vào đất liền thì chúng tôi cảnh báo khi nào trên đất liền bắt đầu chịu tác động của gió mạnh.
Áp thấp nhiệt đới thông thường chỉ kéo dài trong khoảng 6 - 8 tiếng. Một số trường hợp bão mạnh, bão lớn có thể kéo dài hơn 10 - 12 tiếng như cơn siêu bão Yagi. Chúng tôi tập trung cảnh báo, xác định khoảng thời gian đó để người dân, cộng đồng cố gắng tránh trú, đảm bảo an toàn. Sau đó, cơ quan KTTV tiếp tục có bản tin báo yên, kết thúc và khi đó, người dân có thể quay trở lại cuộc sống thường ngày.
Hiện nay, không có quy định cấm người dân quan tâm đến thông tin nào, nguồn nào. Nhưng thống tin chính thống nhất do Tổng cục Khí tượng thủy văn cung cấp. ''Chúng tôi mong khi người dân khai thác thông tin của cơ quan, đơn vị, cá nhân bên ngoài cần hết sức lưu ý, phân tích, đánh giá những dữ liệu, thông tin đó có đáng tin cậy hay không trước khi sử dụng" - ông Khiêm nhấn mạnh.
Hiện nay, thông tin thời tiết và thiên tai thường xuyên được cập nhật trên các trang web của Tổng cục Khí tượng thủy văn: kttv.gov.vn, nchmf.gov.vn, thoitietvietnam.gov.vn