Quảng Ngãi: Bất an với hồ chứa nước xuống cấp
(TN&MT) - Miền Trung đang bước vào mùa mưa, lũ nhưng hiện nay tại tỉnh Quảng Ngãi có hàng chục hồ chứa nước xuống cấp, gây bất an cho người dân.
Hàng loạt hồ đập xuống cấp
Tại hồ chứa nước ông Tới, ở thôn Tú Sơn 1, xã Đức Lân, huyện Mộ Đức, tỉnh Quảng Ngãi có dung tích khoảng 1,5 triệu m3 nước, được xây dựng từ năm 1983 và được sữa chữa, nâng cấp năm 1996. Công trình có nhiệm vụ tưới cho hơn 170 ha đất sản xuất (gồm 114,5 ha lúa hai vụ và 55,5 ha cây màu) và thời gian đến còn phục vụ nước cho Cụm công nghiệp An Sơn, xã Đức Lân.
Thế nhưng sau thời gian vận hành khai thác đến nay nhiều hạng mục công trình cụm đầu mối như: Đập đất, tràn xả lũ, cống lấy nước đã xuống cấp nghiêm trọng và đang bị nứt nhiêu đoạn trên thân đập có nguy có ảnh hưởng đến khả năng giữ nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp cũng như đảm bảo cuộc sống cho nhân dân vùng hạ lưu hồ chứa.
Để bảo đảm an toàn hồ chứa cũng như vùng hạ lưu hồ ông Tới, năm 2019 UBND huyện Mộ Đức cùng các Sở, ngành ở tỉnh đã khắc phục tạm thời phần vết nứt trên. Tuy nhiên, hiện tượng các vết nứt ngày càng dài và xuất hiện nhiều hơn, nguy cơ thân đập bị phá vỡ kết cấu là rất lớn.
Ông Nguyễn Mậu Biên, Phó Giám đốc HTX Nông nghiệp Đức Lân cho biết: “Cuối tháng 8/2024, bà con chúng tôi phát hiện hàng chục vết nứt mới trên thân đập ông Tới. Là người dân địa phương, chúng tôi mong muốn chính quyền, cơ quan chức năng sớm có giải pháp xử lý, khắc phục các vết nứt này để đảm bảo an toàn cho tính mạng, tài sản của người dân địa phương”.
Qua kiểm tra các cơ quan chức năng ghi nhận hàng chục vết nứt lớn nhỏ trên thân đập. Trong đó có những vết nứt dài từ 15 đến 20m, sâu khoảng 1m và có độ rộng từ 0,5÷2cm. Các vết nứt xuất hiện nhiều tại khu vực giữa đập, về phía Bắc thân đập gây nguy cơ cao mất an toàn hồ chứa trong mùa mưa lũ. Ngoài ra, cống lấy nước cũng xuống cấp, hư hỏng nghiêm trọng
Cũng trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng, hồ chứa nước Phượng Hoàng, xã Bình Tân Phú, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi có diện tích hơn 9 ha, nhiệm vụ tưới cho 38 ha đất lúa, và phục vụ dân sinh khoảng 150 hộ bị sụt lún, hư hỏng nhiều vị trí sau hơn 30 năm vận hành, khai thác. Vữa chít mạch đã mục, đá lát bong tróc, sạt trượt xuống chân đập.
Hàng năm, đến mùa mưa lũ, chính quyền địa phương đều chỉ đạo di dời dân cư sống xung quanh, cảnh báo nguy hiểm để Nhân dân trong vùng phòng ngừa.
Phó Chủ tịch UBND xã Bình Tân Phú Nguyễn Văn Phúc cho biết: “Nguyên nhân của việc hồ chứa nước Phượng Hoàng không còn nước là do thời tiết năm nay nắng nóng, cùng với đó là thân đập bị hư hỏng theo thời gian mà không có kinh phí duy tu, sửa chữa”.
Cần được duy tu, sửa chữa
Theo nhận định của Đài Khí tượng thủy văn Quảng Ngãi, thời gian tới, diễn biến thiên tai rất phức tạp, nguy cơ bão, mưa, lũ xảy ra trên địa bàn tỉnh là rất lớn. Nếu các hồ đập này không được duy tu, bảo dưỡng kịp thời sẽ gây mất an toàn cho người dân vùng hạ lưu vào mùa mưa bão năm nay.
Ông Ngô Văn Thanh, Phó Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức cho rằng, để bảo đảm an toàn hồ chứa nước, giảm thiểu nguy cơ vỡ đập, bảo vệ người và tài sản ở vùng hạ lưu hồ chứa, cung cấp nước tưới ôn định cho hơn 170 ha đất sản xuất nông nghiệp và cung cấp nước cho Cụm công nghiệp An Sơn với lựu lượng 1.500 m3/ ngày đêm, việc đầu tư sửa chữa, nâng cấp hồ chứa nước Ông Tới, xã Đức Lân là cấp bách và hết sức cần thiết.
Quảng Ngãi hiện có 836 công trình thủy lợi, gồm 127 hồ chứa nước, 557 đập dâng, 8 đập ngăn mặn và 144 trạm bơm được đưa vào quản lý, khai thác để cấp nước cho sản xuất nông nghiệp và các ngành kinh tế khác.
Những năm qua, được sự quan tâm, hỗ trợ của các bộ, ngành Trung ương và bằng nhiều nguồn vốn khác nhau, tỉnh đã đầu tư sửa chữa, nâng cấp khoảng 70 hồ chứa nước. Mặc dù vậy, toàn tỉnh hiện vẫn còn 22 hồ chứa nước bị hư hỏng, xuống cấp nặng cần phải sửa chữa, nâng cấp để bảo đảm an toàn.
Ông Võ Quốc Hùng, Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Quảng Ngãi cho biết, để đảm an toàn công trình đập, hồ chứa nước trong mùa mưa bão, Sở đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các địa phương, đơn vị quản lý, khai thác hồ đập khẩn trương rà soát, khắc phục, sửa chữa tạm thời các vị trí sụt lún, xói lở, sạt trượt, đứt gãy tại các đập, hồ chứa nước.
Bên cạnh đó, hoàn thiện phương án ứng phó thiên tai đảm bảo an toàn đập trong mùa mưa lũ; chuẩn bị đầy đủ nhân lực, vật lực, trang thiết bị, vật tư dự phòng; đảm bảo nhân lực trực 24/24 giờ tại hồ trong mọi tình huống.
Theo ông Hùng, trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, sở cũng kiến nghị UBND tỉnh và Trung ương xem xét để bố trí kinh phí thực hiện có lộ trình để sửa chữa, nâng cấp 22 hồ chứa nước đã hư hỏng, xuống cấp.