Bão số 3 là cơn bão hiếm gặp
(TN&MT) - Thống kê trong 30 năm trở lại đây, bão số 3 là siêu bão có có cường độ mạnh nhất hoạt động trên biển Đông, và lần đầu tiên có cơn bão đi vào Biển Đông mà mạnh lên thành cấp siêu bão (cấp 16).
Bão tăng cấp rất nhanh
Chia sẻ về cơn bão số 3 đang hướng vào Việt Nam, ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia cho biết: Các siêu bão trước đây chủ yếu hình thành ở vùng biển Tây Bắc Thái Bình Dương, sau đó đi vào Biển Đông và thường giảm cường độ, hiếm khi có bão hình thành siêu bão ngay trên Biển Đông.
Trong quá khứ chỉ có 2 cơn đi từ Tây Bắc Thái Bình Dương đi vào Biển Đông đạt cấp siêu bão, nhưng không ảnh hưởng đến đất liền nước ta. Đó là bão RAI – cơn bão số 9 năm 2021 và bão SAOLA – cơn bão số 3 năm 2023.
Bão số 3 năm 2024 (bão YAGI) có quá trình mạnh lên rất nhanh. “Từ thời điểm vào Biển Đông (ngày 2/9) là cấp 8. Chỉ hơn 2 ngày sau, bão đã mạnh thêm tới 8 cấp, đạt cấp siêu bão vào ngày 5/9. Điều này cũng tương đối hiếm gặp đối với bão trên Biển Đông. Thời gian duy trì cường độ cấp 16 hơn 1 ngày cũng là khá dài đối với một cơn bão trên Biển Đông” – ông Khiêm cho biết.
3 tác động chính đáng lo ngại nhất từ bão số 3
Gió mạnh: Bão số 3 có thể gây ra gió mạnh cấp 16, giật cấp 17 trên khu vực Bắc Biển Đông; cấp 13-14, giật cấp 17 ở Bắc Vịnh Bắc Bộ; cấp 11-12, giật cấp 14 ở vùng biển ven bờ Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình.
Sóng lớn, nước dâng do bão: Trên Biển Đông sóng biển có thể cao từ 10 - 12m, vùng ven biển ven bờ Quảng Ninh – Thành Hóa từ 2 - 5m.
Mưa lớn: Bão số 3 có thể gây ta một đợt mưa lớn ở các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ, trong đó trọng tâm là khu vực Bắc Bộ và Thành Hóa với lượng mưa phổ biển từ 100-350mm, có nơi trên 500mm
Trong quá khứ có rất nhiều cơn bão mạnh hoạt động trên Biển Đông, như: Cơn bão (ELLEN), đổ bộ Trung Quốc mạnh cấp 15; cơn bão (DOT) năm 1985; cơn bão BETTY năm 1985, cơn bão ANGELA năm 1995, cơn bão MEGI năm 2010; cơn bão USAGI năm 2013.
Ngoài ra có bão HAIYAN là cơn bão siêu mạnh, cường độ mạnh nhất lên tới cấp 17 ở khu vực phía Đông của Philippin, còn khi vào Biển Đông, bão HAIYAN cường độ giảm còn cấp 14, cấp 15. Gần đây nhất, năm 2018 có cơn bão MANGKHUT cấp 15, đổ bộ Trung Quốc. Như vậy có thể thấy, bão số 3 là siêu bão có cường độ mạnh nhất trong khoảng 30 năm gần đây hoạt động trên Biển Đông.
Tuyệt đối không ra ngoài trong thời gian bão
Về mức độ ảnh hưởng của bão tới đất liền, ông Mai Văn Khiêm cho biết, từ đêm nay và gần sáng ngày mai 7/9, vùng ven biển từ Quảng Ninh đến Thanh Hoá có gió mạnh dần lên cấp 6-7, sau tăng lên cấp 8-9, vùng gần tâm bão cấp 10-12, giật cấp 14. Mặc dù thời điểm bão vào bờ có thuỷ triều thấp, tuy nhiên do nước dâng và sóng trong bão thấp nên khả năng nhiều khu vực trũng, thấp ven biển vẫn bị ngập.
Khu vực sâu trong đất liền phía Đông Bắc Bộ, bao gồm các tỉnh như Lạng Sơn, Bắc Giang, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Ninh Bình và Thanh Hóa có gió mạnh muộn hơn và yếu hơn, phổ biến sẽ có gió cấp 6-8, giật cấp 9 - 11 từ trưa ngày 7/9.
Vùng biển ven bờ và đất liền Quảng Ninh, Hải Phòng sẽ có cấp độ rủi ro thiên tai cấp 4; khu vực vịnh Bắc Bộ, vùng biển ven bờ và đất liền các tỉnh, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình và Thanh Hoá cấp độ rủi ro thiên tai cấp 3.
Trong khoảng thời gian đến khi bão vào, người dân cần thực hiện nghiêm hướng dẫn của chính quyền địa phương, chằng chống nhà cửa, nhà xưởng, thiết bị, cây xanh, neo đậu tàu thuyền vào nơi an toàn; sơ tán người dân khỏi các nhà canh, nuôi trồng thủy hải sản.
Chuyên gia khí tượng thủy văn lưu ý, trước khi bão đến sẽ vẫn có mối nguy hiểm do mưa dông trước bão, trong cơn dông có thể gây gió giật mạnh như gió trong bão mạnh.
Đặc biệt, người dân ở các tỉnh ven biển Quảng Ninh, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình - những nơi chịu ảnh hưởng trực tiếp của hoàn lưu bão số 3 tuyệt đối không cố ra ngoài lúc mưa to gió lớn, khi hoàn lưu bão ảnh hưởng trực tiếp. Dự báo từ đêm nay ở các huyện đạo, sau đó là khu vực đất ven biển Quảng Ninh -Thanh Hóa (dự báo trong khoảng từ sáng đến chiều tối mai).
Đối với các tỉnh thành phố vùng núi, trung du Bắc Bộ, khu vực Thanh Hóa là những nơi đối mặt với nguy cơ ngập lụt, lũ ống, lũ quét, sạt lở đất, đặc biệt là nhà ở, các công trình (nhà tạm, nhà cạnh các khai trường, hạ lưu hồ chứa...) và tổ chức di dời ngay người dân và tài sản khi thấy không đảm bảo an toàn. Kiên quyết di dời người dân đến nơi đảm bảo an toàn. Sau khi bão qua, nguy cơ lũ quét, sạt lở đất vẫn còn hiện hữu những ngày sau đó nên vẫn cần hết sức đề phòng.
Để hình dung mức độ nguy hiểm của cơn bão số 3, có thể dẫn chứng từ cơn bão số 2 hồi tháng 7 vừa qua. Bão số 2 có đường đi gần tương tự, chỉ lệch phía Bắc hơn so với cơn bão số 3 nên tác động về gió và mưa cũng ít hơn so với dự báo. Cường độ bão lúc mạnh nhất đạt cấp 15, giật trên cấp 17.
Bảng gió mạnh nhất quan trắc được trong thời gian hoạt động của cơn bão số 2 năm 2024
| TT | Trạm quan trắc | Gió mạnh nhất | Thời gian (giờ/ngày) | Gió giật |
| 1 | Móng Cái (Quảng Ninh) | 21m/s (cấp 9) | 9h43’/19/7 | 27m/s (cấp 10) |
| 2 | Quảng Hà (Quảng Ninh) | 17m/s (cấp 7) | 10h40’/19/7 | 24m/s (cấp 9) |
| 3 | Tiên Yên (Quảng Ninh) | 14m/s (cấp 7) | 8h05’/19/7 | 21m/s (cấp 9) |
| 4 | Cửa Ông (Quảng Ninh) | 12m/s (cấp 6) | 8h04’/19/7 | 17m/s (cấp 7) |
| 5 | Uông Bí (Quảng Ninh) | 10m/s (cấp 5) | 12h15’/19/7 | 14m/s (cấp 7) |
| 6 | Đảo Cô Tô (Quảng Ninh) | 19m/s (cấp 8) | 8h10’/19/7 | 27m/s (cấp 10) |
| 7 | Đảo BL.Vĩ (Hải Phòng) | 21m/s (cấp 9) | 10h56’/19/7 | 24m/s (cấp 9) |
| 8 | TP.Lạng Sơn (Lạng Sơn) | 12m/s (cấp 7) | 9h45’/19/7 | 18m/s (cấp 8) |
| 9 | Mẫu Sơn (Lạng Sơn) | 21m/s (cấp 9) | 16h33’/19/7 | 27m/s (cấp 10) |
| 10 | Bắc Sơn (Lạng Sơn) | 13m/s (cấp 6) | 14h15’/19/7 | 18m/s (cấp 8) |
| 11 | Lục Ngạn (Bắc Giang) | 14m/s (cấp 7) | 13h15’/19/7 | 19m/s (cấp 8) |
Do ảnh hưởng của bão số 2, ở Bắc Bộ đã có mưa to đến rất to gây lũ lớn nhất năm trên các sông ở Bắc Bộ và lũ đặc biệt lớn trên sông Kỳ Cùng thuộc tỉnh Lạng Sơn.
Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 2, nhiều địa phương đã có mưa to đến rất to gây lũ, lũ quét, sạt lở đất. Hậu quả rất nặng nề với 10 người thiệt mạng, 9 người mất tích , 9 người bị thương. 73 nhà bị sập đổ, cuốn trôi, di dời khẩn cấp; 1.507 nhà bị thiệt hại, ảnh hưởng. Hàng chục nghìn ha lua, hoa màu cùng gần 12 nghìn con gia súc, gia cầm bị chết, cuốn trôi. Ngoài ra mưa lũ cũng gây sạt lở, ngập lụt trên nhiều tuyến giao thông địa phương.