Rừng không thể giúp thế giới giảm lượng khí thải
(TN&MT) - Các nhà khoa học tại Đại học Thanh Hoa ở Trung Quốc, Đại học Exeter ở Anh và Phòng thí nghiệm Khoa học Khí hậu và Môi trường (LSCE), tổ chức nghiên cứu của Pháp vừa thực hiện một nghiên cứu cho thấy, rừng và các hệ sinh thái đất khác đã không thể hạn chế biến đổi khí hậu vào năm 2023, vì hạn hán nghiêm trọng ở rừng Amazon và đợt cháy rừng kỷ lục ở Canada đã cản trở khả năng hấp thụ carbon dioxide tự nhiên của rừng.
Nghiên cứu trên được trình bày tại Hội nghị Carbon Dioxide Quốc tế ở Manaus, Brazil. Theo các nhà nghiên cứu, công bố trên có nghĩa là một lượng carbon dioxide kỷ lục đã xâm nhập vào bầu khí quyển của Trái đất vào năm 2023, tiếp tục thúc đẩy hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Thực vật giúp làm chậm quá trình biến đổi khí hậu bằng cách hấp thụ một lượng lớn carbon dioxide, khí nhà kính chính thúc đẩy hiện tượng nóng lên toàn cầu. Rừng và các hệ sinh thái đất khác trung bình hấp thụ gần 1/3 lượng khí thải hàng năm từ nhiên liệu hóa thạch, hoạt động công nghiệp và các nguyên nhân khác do con người gây ra.
Tuy nhiên, vào năm ngoái, bồn chứa carbon đó đã sụp đổ. Ông Philippe Ciais, đồng tác giả nghiên cứu của LSCE cho biết: “Bồn chứa hoạt động như một máy bơm và chúng ta đang bơm ít carbon hơn từ khí quyển vào đất. Đột nhiên, máy bơm bị nghẽn và nó bơm ít hơn. Kết quả là tốc độ gia tăng của carbon dioxide trong khí quyển đã tăng vọt 86% vào năm 2023 so với năm 2022”.
Các nhà nghiên cứu chỉ rõ, động lực chính là nhiệt độ cao kỷ lục trên toàn cầu, làm khô héo thảm thực vật ở Amazon và các khu rừng nhiệt đới khác, ngăn chúng hấp thụ thêm carbon trong khi cũng gây ra các vụ cháy kỷ lục ở Canada.
"Hãy tưởng tượng đến cây trồng của bạn ở nhà: Nếu bạn không tưới nước cho chúng, chúng sẽ không phát triển, không hấp thụ carbon. Hãy đưa điều này vào quy mô lớn như rừng Amazon", ông Stephen Sitch, đồng tác giả nghiên cứu và chuyên gia về carbon tại Đại học Exeter cho biết.
Nghiên cứu này vẫn đang trong quá trình đánh giá ngang hàng với một tạp chí học thuật, nhưng 3 nhà khoa học không tham gia vào nghiên cứu cho biết, kết luận của nghiên cứu là hợp lý. Theo họ, sự sụt giảm trong các bồn chứa carbon trên đất liền có xu hướng xảy ra vào những năm chịu ảnh hưởng của hiện tượng khí hậu El Nino, như năm ngoái. Nhưng nhiệt độ cao kỷ lục do biến đổi khí hậu gây ra đã khiến sự sụt giảm của năm ngoái trở nên đặc biệt nghiêm trọng.
Ngoài ra, hậu quả của sự sụt giảm này nghiêm trọng hơn so với trước đây vì con người hiện đang gây ra lượng khí thải carbon dioxide nhiều hơn bao giờ hết.
Các nhà khoa học cảnh báo rằng bồn chứa carbon của Trái đất thay đổi rất nhiều theo từng năm và chỉ riêng một năm sẽ không gây ra thảm họa. Nhưng họ nhấn mạnh, sẽ rất đáng báo động nếu những gì được quan sát thấy vào năm 2023 trở thành một xu hướng. "Đây là một lời cảnh báo. Có khả năng cao là những năm như năm 2023 sẽ phổ biến hơn", ông Richard Birdsey thuộc Trung tâm nghiên cứu khí hậu Woodwell (Mỹ), người không tham gia vào nghiên cứu cho biết.
Ông Anthony Walker, nhà mô hình hệ sinh thái tại ở bang Tennessee, Mỹ, người không tham gia vào nghiên cứu cho biết: "Hệ sinh thái đất hấp thụ càng ít carbon thì thế giới càng có thể đốt ít nhiên liệu hóa thạch hơn trước khi loài người vượt qua các mục tiêu về khí hậu toàn cầu".
Còn ông Trevor Keenan, nhà khoa học về hệ sinh thái tại Đại học California, Berkeley, Mỹ, người không tham gia vào nghiên cứu nhấn mạnh: "Chúng ta không thể trông chờ vào hệ sinh thái để cứu chúng ta trong tương lai".