Quảng Ngãi: Bảo vệ hệ sinh thái biển Gành Yến để sinh kế bền vững
Thời gian qua, công tác bảo vệ đa dạng đa dạng sinh học, phát triển các hệ sinh thái vùng biển ở thắng cảnh Gành Yến được huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) chú trọng, trong đó địa phương tập trung các giải pháp trong bảo vệ hệ sinh thái san hô gắn với phát triển du lịch nhằm tạo sinh kế bền vững cho người dân.
Bảo vệ hệ sinh thái biển
Cách trung tâm thành phố Quảng Ngãi về hướng bắc khoảng 35 km, thắng cảnh Gành Yến nằm bên làng chài thôn Thanh Thủy, xã Bình Hải, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi). Nơi đây với những bãi đá trầm tích núi lửa xếp chồng lên nhau, uốn cong quanh bờ biển tạo nên di sản Gành Yến tuyệt tác.
Tương truyền rằng, sở dĩ có tên gọi là Gành Yến bởi vì trước đây các gành đá có nhiều hốc nhỏ, nơi trú ngụ của các loài chim như yến, én, sáo... Nơi đây có những phiến đá kỳ ảo, thô ráp xếp tầng tầng, lớp lớp lên nhau, thành một vách núi sừng sững trải dài, vươn ra tới biển.
Sự kết hợp giữa trời, mây, non nước và những phiến đá đen với hình dáng muôn hình vạn trạng tạo thành một bức tranh thủy mặc tuyệt vời. Theo những người dân địa phương, có thể những lớp đá đen này là kết quả phun trào của núi lửa hàng triệu năm trước.
Đặc biệt, đến với Gành Yến thời điểm thủy triều rút xuống, để lộ ra những rạn san hô cực đẹp như hàng ngàn bông hoa đua nhau khoe sắc. Tuy nhiên, các hoạt động du lịch, khai thác thủy sản ven bờ… đã làm tổn hại đến rạn san hô, suy giảm nghiêm trọng quần thể san hô.
Thực hiện hoạt động của Dự án “Sinh kế bền vững cho cộng đồng ven biển Bình Sơn thông qua trao quyền cho cộng đồng bảo tồn các hệ sinh thái và văn hóa tri thức bản địa trong bối cảnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa”, xã Bình Hải đã thành lập Tổ cộng đồng (TCĐ) bảo vệ rạn san hô Gành Yến gồm 45 thành viên.
Ông Võ Thanh Tùng, Tổ trưởng Tổ bảo vệ san hô Gành Yến, Trưởng thôn Thanh Thủy, xã Bình Hải cho biết, Tổ cộng đồng bảo vệ hệ sinh thái rạn san hô Gành Yến là tổ chức do cộng đồng dân cư xã Bình Hải tự nguyện thành lập với mục đích tập hợp, đoàn kết, phát huy vai trò cộng đồng nhằm tạo sinh kế bền vững cho thành viên thông qua các hoạt động bảo vệ nguồn lợi thủy sản, bảo vệ hệ sinh thái rạn san hô và tổ chức dịch vụ du lịch cộng đồng. Bảo tồn và nâng cao những cảnh quan thiên nhiên tạo hoá và giá trị văn hoá đặc trưng của cư dân ven biển Bình Sơn. Góp phần đáp ứng nhu cầu tham quan, hưởng thụ của người dân huyện Bình Sơn nói riêng và du khách trong cả nước nói chung.
Phát triển du lịch bền vững
Ông Ngô Văn Thính, Chủ tịch UBND xã Bình Hải cho biết, Gành Yến đã trở thành điểm đến ưa thích của người dân trong tỉnh cũng như du khách nhiều tỉnh, thành trong cả nước. Địa phương đã quy hoạch khu vực thắng cảnh Gành Yến để bảo tồn, chỉnh trang và phát huy giá trị di sản thiên nhiên vừa đáp ứng nhu cầu tham quan của du khách vừa góp phần nâng cao thu nhập cho người dân. Chính quyền địa phương xác định, phát triển du lịch ở gành Yến phải gắn liền với bảo vệ môi trường biển, không phá vỡ cảnh quan tự nhiên. Người dân và du khách được nhắc nhở chung tay bảo vệ môi trường giữ vẻ đẹp hoang sơ của địa điểm này.
“Để bảo vệ bãi san hô, chính quyền địa phương cử người hướng dẫn du khách khi đến tham quan, du lịch không nên giẫm lên san hô. Đồng thời định hướng người dân phát triển du lịch cộng đồng để phát triển kinh tế”- ông Thính cho biết.
Đầu năm nay, Tổ cộng đồng bảo vệ hệ sinh thái rạn san hô Gành Yến ở xã Bình Hải tổ chức Khai trương điểm check-in Gành Yến nhằm phục vụ nhu cầu tham quan, khám phá của người dân và du khách. Đây là hoạt động khuyến khích phát triển tổ cộng đồng, phát huy hơn nữa vai trò của người dân trong việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế, bảo vệ nguồn lợi thuỷ hải sản, phát triển du lịch cộng đồng. Đồng thời, quảng bá hình ảnh của quê hương Bình Hải, quảng bá về nguồn lợi nông nghiệp, thủy sản sẵn có tại địa phương
Chị Thu Ni, du khách đến từ thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: “Thắng cảnh Gành Yến độc đáo chẳng kém Gành Đá Đĩa (Phú Yên). Nơi đây phong cảnh đẹp kiểu tự nhiên, hoang sơ. Đặc biệt, ở đây du khách được dễ dàng chiêm ngưỡng những loài sinh vật như sao biển, nhum, ốc… dưới làn nước trong vắt. Rất mong chính quyền địa phương và du khách tham quan cùng chung tay để giữ gìn bảo vệ sự hoang sơ và nguyên vẹn từ kiến tạo thiên nhiên.
Hiện nay, huyện Bình Sơn đang tiếp tục triển khai các hoạt động thực hiện Dự án “Sinh kế bền vững cho cộng đồng ven biển Bình Sơn thông qua trao quyền cho cộng đồng bảo tồn các hệ sinh thái và văn hoá tri thức bản địa trong bối cảnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá” tài trợ bởi UNDP/GEF SGP. Thông qua dự án này, cộng đồng địa phương các xã, thị trấn đặc biệt là các thôn trong đó có người dân sinh sống xung quanh danh thắng Gành Yến tham gia trực tiếp thực hiện các mô hình dự án được hưởng lợi từ các hoạt động dự án, tiếp cận học tập các kỹ năng làm du lịch cộng đồng, nâng cao trình độ khoa học kỹ thuật thông qua hỗ trợ đào tạo huấn luyện, tăng thu nhập, cải thiện đời sống.
Với những hướng đi đúng đắn trong bảo vệ hệ sinh thái và rạn san hô ở Gành Yến thì không chỉ thắng cảnh sẽ được bảo vệ mà còn tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương.