Thu hồi đất ở TP. Bắc Giang: Thanh tra Chính phủ từng chỉ ra nhiều sai phạm
(TN&MT) – Bên cạnh những bất thường trong công tác thu hồi đất tại Khu số 3, thuộc KĐT phía Nam thành phố Bắc Giang, tỉnh Bắc Giang, dự án này đã bị Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều sai phạm.
Thời gian vừa qua, Báo Tài nguyên và Môi Trường đã đăng tải loạt bài viết: Thu hồi đất ở Bắc Giang: Chính quyền tắc trách, người dân “lãnh đủ” và “Cần làm rõ những bất thường trong việc thu hồi đất ở thành phố Bắc Giang”. Các nội dung đều liên quan tới nhiều bất thường trong công tác thu hồi đất tại Khu số 3, thuộc KĐT phía Nam thành phố Bắc Giang.
Cụ thể, vào năm 2010, bà Nguyễn Thị Nhuần (thôn Trước, xã Tân Tiến, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang) cùng hai người con trai là Hoàng Tiến Giang và Hoàng Văn Sơn nộp 03 bộ hồ sơ xin cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở (sổ đỏ) lần đầu đối với 03 thửa đất lần lượt là: 183a, 183b, 183c, tờ bản đồ số 2, tại thôn Trước, xã Tân Tiến. Văn phòng Đăng ký quyền sử dụng đất huyện Yên Dũng đã tiếp nhận hồ sơ và hẹn ngày 30/11/2010 trả kết quả.
Tuy nhiên sau đó chỉ có hộ bà Nguyễn Thị Nhuần được cấp sổ đỏ, hộ hai người con trai không được cấp, cũng không bị trả lại hồ sơ. Bà Nhuần hỏi lý do thì được biết: Đến hết năm 2010 xã Tân Tiến sáp nhập về thành phố Bắc Giang nên không kịp xử lý hồ sơ. Hồ sơ sẽ được chuyển về thành phố Bắc Giang xử lý tiếp.
Tháng 10/2023, UBND TP. Bắc Giang có quyết định thu hồi đất của gia đình bà Nguyễn Thị Nhuần để thực hiện dự án Khu số 3, thuộc KĐT phía Nam thành phố Bắc Giang. Toàn bộ diện tích của hai người con trai bà Nhuần bị thu hồi nhưng do chưa được cấp sổ đỏ nên được xác định là đất trồng cây lâu năm không có giấy tờ, sử dụng ổn định trước ngày 1/7/2004. Mức giá đền bù là 55.000 đồng/m2.
Bà Nhuần không đồng tình với phương án này và đang tiếp tục có đơn khiếu nại gửi các cấp. Trong khi đó, bà Nguyễn Thị Phượng - chuyên viên phòng Tài nguyên và Môi trường TP. Bắc Giang cũng thừa nhận không rõ nguyên nhân tại sao xảy ra trường hợp người thì được cấp giấy chứng nhận, người thì không. Tuy nhiên bà Phượng cho biết việc tra cứu hồ sơ vụ việc thuộc thẩm quyền của huyện Yên Dũng. Vụ việc trở nên nhùng nhằng khi bà Đỗ Thị Vân, Phó giám đốc Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai huyện Yên Dũng lại khẳng định sự việc diễn ra đã quá lâu và đối với hai thửa đất chưa được cấp sổ đỏ nêu trên thì huyện không còn lưu hồ sơ.
Ngoài những lùm xùm liên quan tới việc thu hồi đất đề cập ở trên, Dự án Khu số 3, thuộc KĐT phía Nam thành phố Bắc Giang (chủ đầu tư là Công ty cổ phần Đầu tư 379) từng bị Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều vi phạm tại Thông báo Kết luận thanh tra số 2125/TB-TTCP ngày 04/12/2020 về công tác quản lý, sử dụng đất và đầu tư xây dựng của tỉnh Bắc Giang, giai đoạn 2006 – 2017.
Theo đó, UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt quy hoạch chi tiết Khu số 3 có chỉ tiêu mật độ xây dựng lớn hơn mật độ xây dựng tối đa cho phép, vi phạm Quy chuẩn quy hoạch xây dựng 2008. Ngoài ra, UBND thành phố Bắc Giang phê duyệt đầu tư dự án Khu số 3 nhưng không nêu đầy đủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn áp dụng cho dự án; chủ đầu tư không điều chỉnh tổng mức đầu tư sau khi phê duyệt dự toán có điều chỉnh cơ cấu chi phí; UBND thành phố Bắc Giang phê duyệt bổ sung dự án có địa điểm, nội dung và quy mô đầu tư ngoài phạm vi chủ trương đầu tư được duyệt nhưng không tiến hành các thủ tục điều chỉnh dự án.
Về công tác lập, thẩm định, phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công cũng có bất cập. Cụ thể tại Khu số 3, việc thiết kế 02 trạm biến áp, kiot số 5 và số 6 không có cơ sở, phục vụ cho dự án khác là không hợp lý; không lựa chọn mỏ đất có cự ly vận chuyển gần để tính chi phí, áp dụng định mức đào đất và cấp đất không phù hợp với kết quả khảo sát địa chất, tăng giá trị dự toán, giá gói thầu.
Về công tác lựa chọn nhà thầu tại Dự án Khu số 3, chủ đầu tư không làm rõ mức độ đáp ứng về nhân sự đề xuất của nhà thầu, nhưng vẫn đánh giá đạt yêu cầu tại gói thầu tư vấn lập bản vẽ thi công. Hồ sơ mời thầu có yêu cầu về thiết bị thiếu chi tiết; chủ đầu tư đánh giá đề xuất kỹ thuật chưa đầy đủ, còn bỏ qua một số yêu cầu, đánh giá không đảm bảo khách quan; đánh giá hồ sơ tài chính còn để tồn tại hai đơn giá với một hạng mục công việc. Qua đó thể hiện sự thiếu nghiêm túc, thiếu khách quan trong công tác đánh giá và thẩm định kết quả đấu thầu.
UBND thành phố Bắc Giang đã sử dụng nguồn vốn ngân sách cấp cho dự án không đúng với chủ trương đầu tư, dự án đầu tư được duyệt; chủ đầu tư sử dụng vượt quá 3,2 tỷ đồng để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng; không sử dụng đúng nguồn ngân sách 32 tỷ đồng thanh toán trả quỹ đầu tư phát triển tỉnh tiền ứng vốn bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng.
Đối với công tác giải phóng mặt bằng tại Dự án Khu số 3, Trung tâm phát triển Quỹ đất và Cụm công nghiệp tự vận dụng Văn bản số 1180/UBND-TN ngày 06/5/2016 để tính bồi thường khi chưa được UBND tỉnh đồng ý; áp dụng không đúng đối tượng được hỗ trợ đối với các hộ tự ý chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp; các biên bản kiểm kê không ghi rõ số lượng đối với các loại cây lâu năm trồng trên đất trồng lúa, đất trồng cây hàng năm làm cơ sở tính giá bồi thường.
Để thông tin khách quan về công tác khắc phục sau thanh tra những nội dung nêu trên, phóng viên Báo Tài nguyên và Môi trường đã nhiều lần liên hệ với UBND thành phố Bắc Giang. Tuy nhiên sau rất nhiều lần hứa hẹn, đến nay phía thành phố Bắc Giang vẫn chưa phản hồi thông tin.