Sơn La nâng cao hiệu quả GPMB: Kiện toàn bộ máy, phân cấp cho địa phương
(TN&MT) - Những năm qua, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) luôn được tỉnh Sơn La xác định là nhiệm vụ chính trị trọng tâm được cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, với tinh thần chủ động, quyết liệt, hiệu quả, góp phần tạo đột phá để thu hút đầu tư và bứt phá trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Làm tốt công tác dân vận
Là địa phương đang trên đà tiến tới đô thị loại I, thành phố Sơn La luôn quan tâm chú trọng làm tốt công tác GPMB, tạo quỹ đất sạch; đã chỉ đạo Hội đồng bồi thường, GPMB thành lập các tổ công tác, phân công trách nhiệm cho từng cán bộ phụ trách vận động GPMB.
Trong 2 năm 2022 - 2023, Sơn La có 126 dự án thuộc diện thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Tổng diện tích thu hồi theo kế hoạch sử dụng đất là hơn 44.274ha; trong đó, đã GPMB đạt hơn 21.600ha. Tổng kinh phí bồi thường, hỗ trợ đã chi trả là hơn 895 tỷ đồng.
Ông Đoàn Xuân Thi - Trưởng phòng TN&MT thành phố cho biết: Năm 2023, thành phố đã triển khai 70 dự án, gồm 35 dự án khởi công mới, 35 dự án chuyển tiếp, tổng vốn đầu tư trên 1.730 tỷ đồng; thu hồi trên 124ha đất của trên 2.500 tổ chức, hộ gia đình trên địa bàn các xã, phường.
Quá trình thực hiện đảm bảo công khai, minh bạch từ công bố quy hoạch, công khai diện tích, quyết định thu hồi đất đến đơn giá, phương án bồi thường GPMB. Thường xuyên theo dõi, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của người dân để tiếp thu, chỉnh sửa, bổ sung cơ chế, chính sách, giá cả đền bù, hỗ trợ kịp thời.
Theo đánh giá của Ban thường vụ Tỉnh ủy Sơn La, những năm qua, công tác bồi thường, GPMB đã được cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện với tinh thần chủ động, quyết liệt, hiệu quả. Một số dự án tồn tại từ nhiều năm trước từng bước được tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện. Đa số người dân đồng thuận, ủng hộ, chấp hành chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về bồi thường, GPMB.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng - Phó Giám đốc Sở TN&MT cho biết: Với đặc thù tỉnh miền núi có trên 85% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, Sở TN&MT đã chủ động phối hợp với các địa phương quan tâm chú trọng công tác dân vận; nỗ lực làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, quan tâm đến đời sống của các hộ gia đình, cá nhân bị thu hồi đất. Tăng cường đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp với nhân dân, tạo sự đồng thuận của đa số người dân.
Sở TN&MT thực hiện nghiêm quy trình, công khai, minh bạch gắn với thực hiện tốt quy chế dân chủ cơ sở, nhất là cơ chế dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng trong tất cả các dự án ngay từ ban đầu; chủ động, kịp thời giải quyết các kiến nghị chính đáng của người dân.
Đồng thời, sở thường xuyên tổ chức tập huấn cho cán bộ, công chức, viên chức nắm vững chuyên môn nghiệp vụ công tác bồi thường, GPMB, công tác dân vận. Phổ biến, tập huấn nghiệp vụ kỹ năng tuyên truyền vận động quần chúng cho cán bộ được phân công tham gia thực hiện dự án.
Sơn La chủ trương phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội từ cấp tỉnh, huyện đến xã, phường, tổ, bản; chủ động phối hợp với các cấp chính quyền tuyên truyền, vận động nhân dân đồng tình, ủng hộ các chủ trương, chính sách của Nhà nước về thu hồi đất, bồi thường, GPMB.
Đề cao trách nhiệm người đứng đầu
Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác GPMB vẫn tồn tại một số "điểm nghẽn" ảnh hưởng đến tiến độ, hiệu quả, môi trường đầu tư của tỉnh.
Nguyên nhân do nhận thức về pháp luật đất đai, bồi thường, GPMB của một bộ phận người dân còn hạn chế; chủ đầu tư một số dự án chưa thực sự vào cuộc, thiếu chủ động phối hợp với cấp ủy, chính quyền. Hệ thống văn bản quy định có nhiều thay đổi, cơ chế chính sách bồi thường chưa phù hợp thực tế; năng lực lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện của cấp ủy, chính quyền các cấp, nhất là chất lượng hoạt động của Trung tâm phát triển quỹ đất còn hạn chế...
Để khắc phục những tồn tại, hạn chế, nâng cao hiệu quả công tác GPMB, vừa qua, Tỉnh ủy Sơn La đã ban hành Chỉ thị 41-CT/TU về tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác GPMB để triển khai các dự án đầu tư.
Theo đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy giao Ban cán sự Đảng UBND tỉnh lãnh đạo UBND tỉnh tiếp tục rà soát các vướng mắc, cập nhật các quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; đơn giá bồi thường, hỗ trợ với tài sản trên đất khi Nhà nước thu hồi đất. Xây dựng, hoàn thiện cơ chế chính sách về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo hướng phân cấp, ủy quyền tối đa cho UBND cấp huyện. Xây dựng bộ đơn giá bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất đầy đủ, linh hoạt, đảm bảo quyền, nghĩa vụ của người có đất thu hồi.
Các huyện ủy, thành ủy kiện toàn Ban chỉ đạo công tác bồi thường GPMB các dự án lớn, trọng điểm của tỉnh, huyện do Bí thư Huyện ủy, Thành ủy hoặc Chủ tịch UBND huyện làm trưởng ban. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của Ban chỉ đạo, đặc biệt là vai trò, trách nhiệm của Trưởng ban chỉ đạo, người đứng đầu cấp ủy địa phương...
Các huyện ủy chỉ đạo các ngành chức năng, UBND các xã, phường, thị trấn tăng cường phối hợp, nêu cao vai trò, trách nhiệm người đứng đầu; tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc bức xúc ngay tại cơ sở, không để phát sinh "điểm nóng", khiếu kiện đông người, vượt cấp. Kiên quyết xử lý nghiêm các hành vi vi phạm, kích động, lôi kéo quần chúng nhân dân chống đối hoặc lợi dụng việc bồi thường GPMB để trục lợi.