Ba Bể (Bắc Kạn): Nhà kiên cố “mọc” trong vùng lõi Ba Bể
(TN&MT) - Bất chấp các quy định của pháp luật, một số hộ dân sinh sống quanh khu vực hồ Ba Bể, nơi được công nhận danh thắng cấp quốc gia đặc biệt vẫn ngang nhiên san lấp, xây dựng nhà kiên cố trên đất nông nghiệp, không có giấy tờ. Việc xây dựng trên đất nông nghiệp, đất rừng… đã khiến cho công tác quản lý “bế tắc”. Nguy hiểm hơn sẽ phá hủy hệ sinh thái nơi đây.
Trao đổi với PV, ông Ngôn Văn Sơn, Chủ tịch UBND xã Nam Mẫu cho biết: Hiện tại công tác quản lý xây dựng trên địa bàn gặp nhiều khó khăn. Tổ công tác liên ngành thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở. Nhưng cứ hễ đi khỏi hoặc ngày nghỉ là lại có nạn xây nhà, đổ đất… thậm chí còn “trạt” cả xuống hồ.
Cũng theo ông Sơn, cái khó nhất của xã Nam Mẫu hiện nay là có quá nhiều “bản đồ chồng chéo”. Và thậm chí bản đồ không rõ ràng, nên khi xác minh hồ sơ các vụ việc liên quan xây dựng trái phép, nhà chức trách khó xác định được vị trí, mốc giới tọa độ cụ thể... Muốn làm được việc xác định hộ dân có vi phạm hay không, thì lại phải làm hồ sơ, năng lực cán bộ xã không có, phải nhờ đơn vị tư vấn. Sau đó căn cứ vào số liệu đó mới hoàn thiện hồ sơ. Nếu thuộc thẩm quyền của xã thì xã mới ban hành quyết định xử lý. Còn vượt quá, xã lại phải báo cáo lên UBND huyện Ba Bể, ông Sơn chia sẻ.
Phân trần về việc vi phạm, một lãnh đạo UBND xã Nam Mẫu cho biết: Do người dân sinh sống ở đây lâu đời, có nhu cầu xây dựng nhà ở, tách hộ nên việc quản lý gặp khó khăn. Xã có đến 4 thôn vùng thấp thuộc khu vực I, theo quy định thì không được chuyển đổi mục đích đất từ trồng cây lâu năm sang đất ở. Mà nhu cầu của người dân lại rất nhiều, nên thực sự phía xã cũng “bí” hướng giải quyết.
Theo tìm hiểu, PV được biết, đáng báo động nhất hiện nay là tình trạng xây dựng bừa bãi, không giấy tờ, trên đất đai “tự nhận” là ở thôn Bó Lù thuộc xã Nam Mẫu. Hàng loạt khu đất thuộc hành lang an toàn giao thông đã bị các hộ dân lấn chiếm, xây dựng nhà cửa, cơi nới công trình phụ trái phép… Trao đổi với ông Nông Văn H., nhà ở bản này, ông H. cho biết: “Thời gian diễn ra khoảng từ cuối năm 2023 đến nay. Có một số hộ là người của bản, có người khác thì lại từ TP Bắc Kạn hoặc Hà Nội, Thái Nguyên lên đây dựng nhà, xây kiên cố làm nhà nghỉ, làm homestay.
Theo lời người dân chỉ dẫn, PV đến ngay đoạn đường đang làm, vòng ven hồ thì “phát hiện” tại đây có 05 công trình nhà đang xây dựng dở dang, vật liệu xây dựng đổ bừa bãi, có dấu hiệu đang xây dựng.
Sau khi đưa cho lãnh đạo xã Nam Mẫu xem xong, vị lãnh đạo xã này có gọi cán bộ tổ liên ngành của xã Nam Mẫu lên xem và kiểm tra thông tin. Bước đầu, người cán bộ này thừa nhận: Những vị trí, hình ảnh mà PV cung cấp đều đã bị lập biên bản, nhắc nhở dừng thi công. Sau đó lập biên bản xử lý vi phạm hành chính.
Vị cán bộ này cho biết thêm: Sau khi cán bộ đi khỏi, các gia đình vẫn lén lút thi công vào những ngày nghỉ hoặc khi vắng bóng lực lượng chức năng... nên đến nay một số nhà đã sắp hoàn thiện thi công.
Qua tìm hiểu, PV được biết: Theo thống kê của UBND huyện Ba Bể, năm 2022, huyện đã phát hiện 06 trường hợp vi phạm. Sang năm 2023 có 08 trường hợp vi phạm và trong quý I năm 2024 có 08 trường hợp vi phạm. Với tình trạng này, e rằng con số xây dựng trái phép còn tiếp diễn.
Ông Phạm Văn Nam, Phó Giám đốc Ban Quản lý vườn Quốc gia Ba Bể cho biết: Hiện tại công tác quản lý đất đai theo phương án Quản lý rừng bền vững có cắm được một số mốc ranh giới. Tuy nhiên, do mốc ranh giới chưa được đầu tư bài bản, chưa được cắm trên toàn bộ các thôn. Các quy hoạch chưa đồng bộ như phương án rừng bền vững của VQG cũng có sự sai khác, độ chính xác chưa cao. Bên cạnh đó, trước đây việc giao từng thửa đất cho VQG Ba Bể quản lý chưa được thực hiện bài bản, chặt chẽ... nên rất khó khăn trong công tác quản lý.
Việc xây dựng nhà cửa ven đường vòng hồ Ba Bể đã đến mức báo động, đề nghị chính quyền địa phương và BQL Vườn Quốc gia Ba Bể cần sớm có đường hướng đúng, trước khi quá muộn!
Báo Tài nguyên và Môi trường sẽ tiếp tục thông tin./.