TP.HCM: Tháo gỡ vướng mắc công tác xác định giá đất
Nếu được tháo gỡ các vướng mắc về giá đất, chỉ tính riêng các dự án bất động sản, TP.HCM sẽ cấp mới được 80.000 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ngân sách Nhà nước sẽ thu được 80.000 tỷ đồng.
Gần 200 hồ sơ vướng mắc về giá đất
Theo Sở TN&MT TP.HCM, tính từ năm 2015 (thời điểm nhận bàn giao công tác xác định giá đất từ Sở Tài chính) đến tháng 9/2023, Sở đã tham mưu trình và được UBND TP.HCM ban hành quyết định xác định giá đất phục vụ cho công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư hơn 500 dự án. Đồng thời, Sở đã tham mưu và được UBND thành phố quyết định phê duyệt giá đất cụ thể cho hơn 350 dự án bất động sản.
Nguồn thu từ tiền sử dụng đất thông qua công tác xác định giá từ các dự án đạt khoảng 86.700 tỉ đồng, trung bình thu hơn 10.000 tỷ đồng mỗi năm. Ngoài ra, nếu tính các sản phẩm bất động sản hoàn thiện pháp lý, trong đó có công tác xác định giá đất, đã giúp nhà đầu tư và người dân thực hiện các giao dịch mua bán, chuyển nhượng, thế chấp, cho thuê, qua đó phát sinh thêm nguồn thu cho ngân sách nhà nước với khoảng 40.000 tỷ đồng/năm, chiếm gần 8% tổng thu ngân sách của TP.HCM. Đặc biệt, thông qua công tác xác định giá đất, Thành phố đã cấp được khoảng 109.826 Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Tuy nhiên, theo Sở TN&MT TP.HCM, số lượng hồ sơ dự án tồn đọng chưa xác định được giá đất cụ thể hiện nay vẫn còn rất lớn, ước gần 200 hồ sơ (gồm những hồ sơ xác định giá đất để thực hiện nghĩa vụ tài chính lần đầu và hồ sơ bổ sung).
Qua thống kê, tại các dự án nhà ở, TP.HCM hiện có gần 80.000 nền đất và căn hộ chưa được cấp Giấy chứng nhận vì chưa xác định được giá đất cụ thể để người sử dụng đất hoàn thành nghĩa vụ tài chính về đất đai.
Những dự án này có thủ tục pháp lý kéo dài qua nhiều năm, phát sinh những mâu thuẫn, bất cập có liên quan đến những quy định của pháp luật về đất đai của các thời kỳ dẫn đến chưa giải quyết xong nghĩa vụ tài chính về đất đai. Trong đó, hơn 100 dự án bất động sản đang rơi vào tình trạng đóng băng hoặc tạm dừng thủ tục pháp lý tiếp theo do công tác trình và thẩm định giá đất bị chậm trễ, kéo dài. Từ đó, gây nhiều hệ lụy, ảnh hưởng nhiều mặt đến sự phát triển đô thị trên địa bàn, ảnh hưởng lớn đến nguồn thu ngân sách, quyền và lợi ích hợp pháp của chủ đầu tư và người dân…
“Sự bế tắc trong công tác trình và thẩm định giá đất cụ thể đã trở thành điểm nghẽn trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội, phát triển đô thị của Thành phố” – báo cáo của Sở TN&MT TP.HCM khẳng định.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng “bế tắc” trên là việc thiếu các đơn vị có chức năng thẩm định giá đất. Trong 4 năm qua, Sở TN&MT đã 7 lần phát thư mời chào đơn vị thẩm định giá đất dự án khu đô thị ZeitGeist City (Nhà Bè ) rộng 350 ha nhưng vẫn không có đơ vị tham gia.
Đặc biệt, đối với khu đất rộng 59.530m2 tại số 2 đường Phan Văn Hớn (xã Bà Điểm, huyện Hóc Môn), Sở TN&MT đã phát thư mời đến lần thứ 27 những vẫn không có đơn vị thẩm định giá tham gia…Ngoài ra, còn nhiều dự án khác Sở TN&MT đã phát thư chào mời từ 10 -20 lần cũng không chọn được đơn vị thẩm định giá.
Theo Sở TN&MT, mặc dù có gần 100 doanh nghiệp đăng ký hoạt động ở TP.HCM có chức năng thẩm định giá đất, nhưng trên thực tế có chưa đến 10 doanh nghiệp thực hiện công việc này.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội bất động sản TP.HCM (HORE) cho biết: Trên địa bàn thành phố có 148 doanh nghiệp bất động sản đang gặp vướng mắc về việc xác định giá đất để thực hiện nghĩa vụ cho nhà nước. Việc chậm trễ này đã gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của các doanh nghiệp, sản phẩm không thể đưa ra thị trường, trong khi hàng ngày vẫn phải gồng gánh chi phí lãi vay. Trong thời gian qua, các doanh nghiệp bất động sản đã có nhiều đề xuất, kiến nghị để mong sớm được tháo gỡ, sớm được thực hiện nghĩa vụ tài chính đất đai.
14 nhóm giải pháp tháo gỡ
Ông Nguyễn Toàn Thắng, Giám đốc Sở TN&MT TP.HCM cho biết, việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đối với các dự án nói chung, dự án bất động sản nói riêng chưa xác định được giá đất cụ thể là một trong những công việc khá phức tạp, đòi hỏi phải có quyết tâm chính trị lớn với tinh thần trách nhiệm cao của các cơ quan lãnh đạo, chỉ đạo có thẩm quyền và đội ngũ cán bộ được giao nhiệm vụ.
Mới đây, Sở TN&MT đã trình UBND Thành phố dự thảo Đề án “Giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong công tác xác định giá đất cụ thể trên địa bàn TP.HCM”, đưa ra 14 nhóm giải pháp tháo gỡ bao trùm tất cả những vấn đề chính của công tác xác định giá đất.
Các nội dung quan trọng được đề xuất tháo gỡ gồm: đất đưa vào làm dự án nhà ở thương mại có nguồn gốc là đất ở của hộ gia đình, cá nhân đã được cấp Giấy chứng nhận; việc áp dụng quy hoạch chi tiết xây dựng khi xác định giá đất; dự án có diện tích công trình công cộng phục vụ nội khu không phải bàn giao cho nhà nước; các dự án đang bị các cơ quan Kiểm tra, Thanh tra, Điều tra, Kiểm toán yêu cầu cung cấp hồ sơ, yêu cầu giải trình…
Lãnh đạo Sở TN&MT TP.HCM kỳ vọng, nếu triển khai thành công Đề án trên, TP.HCM sẽ giải phóng được nguồn lực về đất đai, hạn chế khiếu nại đông người cũng như tạo tâm lý phấn khởi an tâm cho các nhà đầu tư; cải thiện thu nhập cho người dân, đẩy nhanh tiến độ công tác cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; thúc đẩy lưu thông hàng hóa, bổ sung quỹ nhà ở cho đối tượng có nhu cầu, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân.
Với hơn 100 hồ sơ dự án bất động sản nếu được gỡ vướng về giá đất thì ngân sách nhà nước sẽ thu được 80.000 tỷ đồng, 80.000 Giấy chứng nhận sẽ được cấp.
Cũng theo Giám đốc Sở TN&MT Nguyễn Toàn Thắng, để khắc phục tình trạng thiếu đơn vị thẩm định giá đất, Sở TN&MT sẽ áp dụng theo điều 1 Nghị định 12/2024/NĐ-CP quy định đối với trường hợp không lựa chọn được tổ chức có chức năng tư vấn xác định giá đất thì giao nhiệm vụ cho đơn vị sự nghiệp công có chức năng tư vấn xác định giá đất thực hiện xác định giá đất cụ thể hoặc thành lập Tổ công tác liên ngành để xác định giá đất.
Hiện nay, thực hiện chỉ đạo của UBND Thành phố, Sở TN&MT đang lấy ý kiến góp ý của các sở, ngành và các đơn vị liên quan đối với dự thảo Đề án tổ chức lại Trung tâm Kiểm định bản đồ và Tư vấn TN-MT (trực thuộc Sở TN&MT) để bổ sung chức năng tư vấn xác định giá đất cho đơn vị đơn vị sự nghiệp công.
Trước đó, tháng 8/2023, để đẩy mạnh phân cấp công tác xác định giá đất, Sở TN&MT đã kiến nghị UBND TP.HCM ủy quyền UBND các quận, huyện, TP. Thủ Đức quyết định giá đất cụ thể và thành lập Hội đồng thẩm định giá đất đất cụ thể. Sở TN&MT đã thành lập Đoàn công tác để kịp thời hỗ trợ các địa phương thực hiện thuận lợi công tác này.