Sơn La phân loại rác tại nguồn: Lan tỏa mô hình "Ngôi nhà xanh"
(TN&MT) - Những năm qua, phát huy vai trò của phụ nữ trong bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, các cấp hội phụ nữ trên địa bàn tỉnh Sơn La đã chủ động, sáng tạo triển khai nhiều phong trào, mô hình thiết thực để phân loại, thu gom rác, giảm thiểu tối đa rác thải ra môi trường.
Các địa phương cùng vào cuộc
Tại huyện Mai Sơn, từ đầu năm 2022, thực hiện chủ trương của Ban thường vụ Huyện ủy về Chung tay phân loại, thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt ngay từ hộ gia đình gắn với phong trào "3 sạch" - sạch bếp, sạch nhà, sạch ngõ, Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) huyện đã triển khai tới các xã, thị trấn, các bản, tiểu khu để hướng dẫn nhân dân cách thức phân loại rác ngay từ hộ gia đình.
Mỗi hộ gia đình trang bị ít nhất 2 - 3 thùng rác để phân loại, có thể tận dụng các đồ dùng cũ như xô, chậu, thùng đựng sơn, bao dứa cũ, sọt tre... làm dụng cụ lưu chứa phù hợp, giúp tiết kiệm chi phí.
Đã thành thông lệ, giờ đây, cứ mỗi buổi chiều, chị Hà Thị Chiên, xã Chiềng Mung, huyện Mai Sơn duy trì cho mình thói quen phân loại rác tại nhà. Chị Hà Thị Chiên chia sẻ: Gia đình tôi được hội phụ nữ xã, bản đến tận nhà tuyên truyền, hướng dẫn dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ, ngăn nắp. Nhất là hướng dẫn tôi cách chia rác thành 3 loại, trong đó, rác hữu cơ được tận dụng làm nguồn phân bón sạch cho cây trồng. Tôi thấy cách phân loại rất thiết thực, dễ áp dụng, rác thải ra môi trường ít hơn nhiều. Nhà cửa sạch sẽ, môi trường trong lành hơn.
Bà Hoàng Thị Ngọc Ngân - Chủ tịch Hội LHPN huyện Mai Sơn, cho biết: Mai Sơn hiện có hơn 150 mô hình Chung tay, phân loại thu gom, xử lý rác thải; đã vận động gần 25.000 hộ đào hố rác, 704 hộ đào hố ủ phân hữu cơ, trên 29.900 hộ thực hiện phân loại rác tại nguồn.
Đặc biệt, tại huyện Mai Sơn đã thành lập được 37 mô hình "Ngôi nhà xanh" tại 13 xã, thị trấn, với trên 1.500 hội viên tham gia. Tại các xã Chiềng Mung, Chiềng Sung, Thị trấn Mai Sơn..., hội viên phụ nữ và người dân đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo, như thu gom vỏ lon, chai nhựa ở nơi làm việc, nhà hàng, quán ăn, trực tiếp đến từng hộ gia đình vận động thu gom vỏ chai, nhựa cho "Ngôi nhà xanh". Khi "Ngôi nhà xanh" đầy, các chị đem bán gây quỹ để thăm hỏi, hỗ trợ hội viên, phụ nữ, trẻ em yếu thế trên địa bàn.
Tháng 3 vừa qua, tại xã Chiềng Pằn, Hội LHPN huyện Yên Châu cũng đã ra mắt mô hình “Ngôi nhà xanh - Biến rác thải thành tiền”, với 82 thành viên. Tại buổi ra mắt, Hội LHPN đã tuyên truyền cho hội viên cách phân loại rác thải tại nhà, đổ rác đúng nơi quy định, hỗ trợ Ngôi nhà xanh đặt tại khu trung tâm xã.
Bà Quàng Thị Hoa, Hội LHPN huyện Yên Châu cho biết: Đây là mô hình được Hội LHPN huyện triển khai và nhân rộng tại các xã Lóng Phiêng, Sặp Vạt, Chiềng Đông, Chiềng Khoi và Chiềng Pằn. Thực hiện mô hình, góp phần nâng cao nhận thức của hội viên phụ nữ và nhân dân về chống rác thải nhựa, phân loại rác thải, không xả rác bừa bãi...
Toàn bộ số tiền thu được, được Ban quản lý mô hình ghi chép, kê khai rõ ràng để gây quỹ giúp đỡ hội viên phụ nữ nghèo, người già neo đơn không nơi nương tựa, đỡ đầu các cháu thuộc diện hộ nghèo trên địa bàn xã.
Việc làm nhỏ - Ý nghĩa lớn
Theo lãnh đạo Hội LHPN tỉnh, hưởng ứng phong trào phòng chống rác thải nhựa, Hội LHPN tỉnh đã chỉ đạo Hội LHPN các huyện, thành phố tùy vào điều kiện thực tế địa phương chọn nội dung, hoạt động, mô hình phù hợp để triển khai thực hiện; đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền về phân loại chất thải rắn tại nguồn, thu gom rác thải nhựa, rác thải tái chế, hạn chế sử dụng túi ni lông, đổ rác đúng giờ, đúng nơi quy định, hướng tới nâng cao nhận thức, chủ động tham gia của cán bộ, hội viên, phụ nữ và nhân dân trong công tác bảo vệ môi trường.
"Ngôi nhà xanh" thường được thiết kế bằng khung sắt, có mái che bằng tôn, lưới mắt cáo quây quanh. Diện tích trung bình từ 1 - 2m², được đặt ở vị trí phù hợp, thuận lợi cho người dân xung quanh bỏ rác tái chế. Mỗi "Ngôi nhà xanh" đều gắn với ý nghĩa, thông điệp của mô hình như: "Hãy cho tôi xin rác thải nhựa, lon nước, giấy bìa cát-tông", "Nâng cao ý thức của hội viên và nhân dân trong việc phân loại rác thải", "Tận dụng rác thải tái chế nhằm gây quỹ ủng hộ phụ nữ, trẻ em có hoàn cảnh khó khăn"...
Trong 5 năm qua, các cấp Hội đã tổ chức gần 100 hội nghị tuyên truyền, tập huấn cho 5.440 cán bộ, hội viên, phụ nữ về bảo vệ môi trường, phòng chống rác thải nhựa, phân loại chất thải rắn tại nguồn. Cấp phát 1.700 sổ hướng dẫn truyền thông chống rác thải nhựa, phân loại chất thải rắn tại nguồn; 25.000 tờ rơi, 2.000 poster tuyên truyền các tiêu chí xây dựng Gia đình “5 không, 3 sạch”; 2.500 chai nước thủy tinh, 1.400 túi vải in thông điệp về hạn chế rác thải nhựa.
Trong đó, mô hình điểm "Ngôi nhà xanh gây quỹ từ thiện" được thành lập ban đầu với 390 thành viên tại 10 xã của các huyện Quỳnh Nhai, Mộc Châu, Phù Yên, Bắc Yên, Mai Sơn. Từ các mô hình điểm của tỉnh, Hội LHPN các địa phương đã nhân rộng thêm hơn 70 mô hình với gần 3.000 thành viên; thành lập các mô hình phân loại rác tại nguồn với gần 12.000 thành viên. Rác thải hữu cơ sẽ thực hiện đào hố chôn lấp, hoặc tận dụng làm phân bón cho cây trồng; các loại rác không tái chế sẽ thu gom, đưa đến nơi tập kết để xử lý; rác thải tái chế, như vỏ lon bia, chai nhựa, sắt vụn, bìa giấy... thu gom cho vào "Ngôi nhà xanh".
Thông qua đa dạng các hoạt động, mô hình từng bước góp phần giúp phụ nữ nói riêng, người dân nói chung hình thành thói quen phân loại rác, phòng chống rác thải nhựa, giữ gìn vệ sinh môi trường, tạo cảnh quan sáng - xanh - sạch - đẹp - văn minh.