Bộ Y tế mít tinh hưởng ứng ngày Thế giới không thuốc lá 31/5

Đó là lời kêu gọi của Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan tại Lễ mít tinh hưởng ứng ngày Thế giới không thuốc lá (31/5) và Tuần Lễ quốc gia không thuốc lá (từ ngày 25 đến 31/5/2024) do Bộ Y tế tổ chức vào sáng 26/5 tại Hà Nội.

Phát biểu khai mạc buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết: Ngày Thế giới không thuốc lá (31/5/2024) được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) phát động với chủ đề “Bảo vệ trẻ em trước những tác động của ngành công nghiệp thuốc lá”.

WHO nhấn mạnh Ngày Thế giới không thuốc lá năm nay là diễn đàn để giới trẻ trên toàn thế giới yêu cầu ngành công nghiệp thuốc lá ngừng việc nhắm tới trẻ em, thanh thiếu niên bằng những sản phẩm có hại cho sức khỏe, đồng thời kêu gọi chính phủ các nước thực hiện các biện pháp phòng, chống tác hại thuốc lá mạnh mẽ, bảo vệ các em khỏi tác động của việc quảng cáo thuốc lá, bao gồm cả việc tiếp thị qua mạng xã hội và các nền tảng kỹ thuật số.

Tại Việt Nam, với sự quan tâm, chỉ đạo của Quốc hội, Chính phủ, thời gian qua, Bộ Y tế đã phối hợp với các bộ ngành, các tổ chức Chính trị - xã hội, UBND các tỉnh, thành phố tích cực thúc đẩy các hoạt động nhằm nâng cao nhận thức trong cộng đồng về tác hại của việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá, xây dựng môi trường không khói thuốc.

Rất nhiều hoạt động thiết thực đã được các Bộ, ngành, tổ chức đoàn thể, các tỉnh, thành phố triển khai như các Chiến dịch “Thanh niên Việt Nam nói không với thuốc lá và thuốc lá điện tử”; các giải thể thao như giải chạy online "Thanh niên Việt Nam vì môi trường không khói thuốc” của Trung ương Đoàn TNCSHCM.

Ngoài ra, còn có các chiến dịch sáng kiến, hội thi: Gia đình có sức khoẻ, không khói thuốc của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã được triển khai và có tác động sâu rộng tới cộng đồng, đặc biệt là trong thanh niên, phụ nữ và trẻ em gái. Rất nhiều hoạt động của các Bộ, ngành, các tình, thành phố cũng đã diễn ra.

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, báo cáo tổng kết 10 năm thi hành Luật PCTH thuốc lá cho thấy nhờ có nhiều nỗ lực trong công tác phòng, chống tác hại thuốc lá, tỷ lệ sử dụng thuốc lá điếu thông thường trong nam giới trưởng thành giảm trung bình 0,5% mỗi năm. Tỷ lệ hút thuốc ở thanh thiếu niên cũng đã giảm. Đồng thời, tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động cũng giảm đáng kể cả ở các hộ gia đình, nơi công cộng và nơi làm việc.

Tuy nhiên, những năm gần đây, bên cạnh thuốc lá truyền thống, xuất hiện những loại hình thuốc lá mới như thuốc lá nung nóng, thuốc lá điện tử và nhiều loại hình kết hợp những hình thức khác. Tình hình trở nên phức tạp khi tỷ lệ sử dụng các loại thuốc lá càng tăng, nhất là giới trẻ, đặc biệt là đối với học sinh, sinh viên, gây nhiều tác hại đến sức khỏe thể chất và tinh thần của người sử dụng, đặc biệt là thế hệ trẻ - tương lai của đất nước.

Trước tình hình trên, TS. Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam cho biết: “Vào ngày Thế giới Không Thuốc lá năm nay, những người trẻ tuổi đang kêu gọi những nhà hoạch định chính sách bảo vệ họ khỏi các chiến thuật tiếp thị thuốc lá và khỏi ngành công nghiệp thuốc lá. Trẻ em Việt Nam cũng đang cất lên tiếng nói của mình vào lời kêu gọi đó - yêu cầu những người trong chúng ta, những người có thẩm quyền và khả năng, hãy giúp bảo vệ họ. Tôi tin rằng trách nhiệm đạo đức của chúng ta là lắng nghe và hành động lời kêu gọi này”.

Để làm được điều này, WHO tại Việt Nam đưa ra hai khuyến nghị cụ thể đối với các nhà hoạch định chính sách của Việt Nam nhân Ngày Thế giới không thuốc lá năm nay.

Đầu tiên là liên quan đến các sản phẩm nicotine và thuốc lá mới. Bà Angela Pratt rất hoan nghênh Công điện Khẩn của Thủ tướng Chính phủ trong tháng này về tăng cường truyền thông để nâng cao nhận thức về tác hại của các sản phẩm nicotine và thuốc lá mới, và tăng cường thực thi chống buôn lậu và kiểm soát tội phạm ma túy. Đây là một bước đi quan trọng và rất đúng hướng.

Tuy nhiên, WHO tin rằng chỉ có lệnh cấm hoàn toàn đối với các sản phẩm này mới có thể bảo vệ hiệu quả những người trẻ tuổi của Việt Nam khỏi tác hại của chúng. WHO kêu gọi các nhà hoạch định chính sách và các nhà lập pháp ban hành lệnh cấm hoàn toàn càng nhanh càng tốt đối với các sản phẩm này.

Lời kêu gọi hành động thứ 2 của Trưởng đại diện Tổ WHO tại Việt Nam là liên quan đến giá và khả năng chi trả của các sản phẩm thuốc lá thông thường, cụ thể là tăng thuế thuốc lá. Bà kêu gọi các nhà hoạch định chính sách tận dụng cơ hội trong năm nay để tăng đáng kể thuế thuốc lá - để giúp “tiêm phòng” cho thanh niên Việt Nam khỏi tác hại của việc sử dụng thuốc lá suốt đời.

“

Hai hành động - cấm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và tăng thuế thuốc lá sẽ giúp Việt Nam đạt được các mục tiêu của Chương trình Sức khỏe Việt Nam và các cam kết quốc tế đối với các Mục tiêu Phát triển Bền vững. Nhưng quan trọng hơn, nó sẽ để lại một di sản lâu dài, bảo vệ sức khỏe và cuộc sống của hàng triệu người trên khắp đất nước hiện nay và cho các thế hệ mai sau - bằng cách giúp mọi trẻ em ở Việt Nam có cơ hội sống lâu, khỏe mạnh và hạnh phúc.

TS.Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam

Mai Đan