Chỉ áp dụng thu phí đường cao tốc với các tuyến cao tốc có đường bộ song hành

Giao Chính phủ quy định chi tiết về hệ thống giao thông thông minh

Tại Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV, các vị đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đã thảo luận, cho ý kiến về dự án Luật Đường bộ. Trên cơ sở ý kiến của các vị ĐBQH, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã chỉ đạo Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh (UBQPAN) phối hợp với Cơ quan soạn thảo, các cơ quan của Quốc hội và các cơ quan hữu quan nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật và xây dựng dự thảo Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý.

Dự thảo Luật Đường bộ trình Quốc hội thảo luận tại Kỳ họp thứ 7 có 86 điều, giảm 6 điều so với dự thảo Luật Chính phủ trình; đã chỉnh sửa nội dung 82 Điều, bỏ 7 Điều, đồng thời gom nội dung một số điều để xây dựng thành điều mới, sắp xếp lại vị trí 3 Điều.

Về những quy định chung, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội thông tin đa số ĐBQH cơ bản nhất trí với phạm vi điều chỉnh và các quy định tại Chương I của dự thảo Luật; một số ĐBQH đề nghị tiếp tục rà soát để phân định rõ, tránh trùng lắp với phạm vi điều chỉnh của Luật TTATGTĐB; đề nghị sửa Điều 1 theo hướng ngắn gọn, khái quát. Một số ý kiến đề nghị rà soát quy định về giải thích từ ngữ, chuyển một số nội dung có tính chất giải thích từ ngữ tại các điều luật về Điều 2; rà soát quy định về quy hoạch mạng lưới đường bộ, quy hoạch kết cấu hạ tầng đường bộ, hệ thống đường địa phương, đường đô thị; cơ sở dữ liệu đường bộ; hệ thống giao thông thông minh để bảo đảm tính thống nhất, tính khả thi và tiết kiệm, hiệu quả.

Về hệ thống giao thông thông minh, UBTVQH thấy rằng đây là nội dung mới và có sự thay đổi, phát triển nhanh chóng, nếu quy định cụ thể trong dự thảo Luật sẽ không sát thực tiễn, vì vậy UBTVQH đề nghị chỉ quy định những nguyên tắc chung và giao Chính phủ quy định chi tiết, đồng thời đề nghị Quốc hội cho chuyển nội dung này sang Điều 40 của dự thảo Luật.

Về cơ sở dữ liệu đường bộ, UBTVQH đã chỉ đạo rà soát và chỉnh lý Điều 6 dự thảo Luật theo hướng chỉ quy định về cơ sở dữ liệu quản lý hoạt động đường bộ đã được triển khai xây dựng trên thực tế.

Về kết cấu hạ tầng đường bộ, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, một số ý kiến đề nghị xác định rõ trách nhiệm của các chủ thể trong việc đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ; nhiều ý kiến tán thành quy định phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ nếu bố trí được nguồn lực; một số ý kiến đề nghị cân nhắc nội dung này để bảo đảm thống nhất với quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về ngân sách nhà nước…

UBTVQH đã chỉ đạo tiếp thu, chỉnh lý tối đa theo ý kiến ĐBQH, tập trung vào các quy định tại Điều 8 (phân loại đường bộ theo cấp quản lý), Điều 12 (quỹ đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ), Điều 15 (hành lang an toàn đường bộ), Điều 16 (sử dụng đất hành lang an toàn đường bộ), Điều 28 (đầu tư, xây dựng công trình thuộc kết cấu hạ tầng đường bộ), Điều 31 (bàn giao, đưa công trình đường bộ vào khai thác), Điều 35 (bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ), Điều 37 (trách nhiệm quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ), Điều 41 (Chi phí quản lý, sử dụng, vận hành, khai thác và bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ),…

Về ý kiến đề nghị phân cấp, cho phép một số địa phương có khả năng bố trí nguồn lực được đầu tư, xây dựng quốc lộ và đường cao tốc, UBTVQH đề nghị quy định tại điểm c khoản 5 Điều 8, theo đó, trong trường hợp địa phương có khả năng bảo đảm nguồn lực đầu tư thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Ủy ban nhân dân quản lý tuyến đường đó theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công; trên cơ sở đó, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh sẽ thực hiện thủ tục đầu tư theo quy định. UBTVQH thấy rằng, các quy định này phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành, không mâu thuẫn, chồng chéo và bảo đảm tính khả thi.

Về nguồn tài chính để đầu tư, xây dựng, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì kết cấu hạ tầng đường bộ và nguồn thu từ kết cấu hạ tầng đường bộ, tiếp thu ý kiến ĐBQH, UBTVQH đã chỉ đạo chỉnh sửa khoản 2 Điều 42 để thống nhất với quy định của Luật Ngân sách nhà nước, theo đó, các nguồn thu quy định tại khoản này sẽ được nộp vào ngân sách nhà nước để phân bổ theo quy định.

UBTVQH đồng tình với quy định thu phí sử dụng đường cao tốc

Về quy định thu phí sử dụng đường cao tốc, UBTVQH đề nghị cho giữ nội dung này như dự thảo Chính phủ trình nhằm tạo nguồn lực đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng đường bộ trong bối cảnh ngân sách nhà nước còn khó khăn. Đối với một số ý kiến băn khoăn về nội dung này, UBTVQH đã giải trình chi tiết trong Báo cáo số 839/BC-UBTVQH15, theo đó, việc thu phí đường cao tốc nhằm bảo đảm tính công bằng khi phương tiện tham gia giao thông được sử dụng dịch vụ tốt hơn, rút ngắn thời gian hành trình và chỉ áp dụng với các tuyến cao tốc có tuyến đường bộ song hành.

Về đường bộ cao tốc quy định tại Chương III dự thảo Luật, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh Lê Tấn Tới cho biết, một số ý kiến đề nghị cân nhắc quy định chương riêng về đường cao tốc vì đây là một cấp kỹ thuật của đường bộ; đề nghị cân nhắc quy định về thu hồi đất, giải phóng mặt bằng theo quy mô quy hoạch và đề nghị rà soát các quy định về đầu tư, xây dựng, mở rộng, cải tạo, nâng cấp, hiện đại hóa, quản lý, vận hành, khai thác, bảo trì đường cao tốc; đề nghị bổ sung một số quy định cụ thể về yêu cầu kỹ thuật đối với đường cao tốc…

UBTVQH đã chỉ đạo tiếp thu ý kiến ĐBQH, chỉnh lý nhiều nội dung quan trọng tại Điều 46 (chính sách phát triển đường cao tốc), Điều 47 (đầu tư, xây dựng, phát triển đường cao tốc), Điều 48 (mở rộng, nâng cấp đường cao tốc), Điều 50 (phí sử dụng đường cao tốc), Điều 52 (trạm dừng nghỉ, điểm dừng, đỗ xe), Điều 53 (trung tâm quản lý, điều hành giao thông tuyến đường cao tốc), Điều 55 (chi phí thực hiện quản lý, sử dụng, vận hành, khai thác và bảo trì đường cao tốc); bỏ điều 53 (khai thác tài sản kết cấu hạ tầng đường cao tốc), Điều 57 (trung tâm quản lý, điều hành đường cao tốc) của dự thảo Luật Chính phủ trình.

Về ý kiến đề nghị bổ sung một số quy định cụ thể về yêu cầu kỹ thuật đối với đường cao tốc, UBTVQH đề nghị giao Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải quy định trong quy chuẩn kỹ thuật về đường cao tốc để bảo đảm phù hợp với thực tiễn và phù hợp thẩm quyền.

Đối với quy định về mở rộng, nâng cấp đường cao tốc, UBTVQH đã chỉ đạo chỉnh lý để thống nhất với quy định của pháp luật về xây dựng, pháp luật về đầu tư công, pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư… và phù hợp với thực tiễn nhằm tạo cơ sở pháp lý thu hút nguồn lực tài chính cho hoạt động đầu tư mở rộng, nâng cấp các tuyến đường bộ hiện hành thành đường cao tốc hoặc các tuyến đường cao tốc được đầu tư theo quy mô phân kỳ.

Về hoạt động vận tải tại chương IV, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh thông tin, nhiều ý kiến nhất trí với quy định của dự thảo Luật, nhất là quy định về kinh doanh vận tải bằng xe ô tô. Một số ý kiến đề nghị cân nhắc, làm rõ quy định về điều kiện kinh doanh vận tải bằng xe ô tô; đề nghị xác định việc cung cấp dịch vụ phần mềm kết nối là dịch vụ hỗ trợ vận tải.

UBTVQH xin tiếp thu ý kiến ĐBQH, chỉnh lý các quy định tại Chương IV theo hướng rà soát, bảo đảm thống nhất với quy định của dự thảo Luật TTATGTĐB, chỉ tập trung quy định về quản lý hoạt động kinh doanh vận tải, trách nhiệm của các chủ thể trong hoạt động kinh doanh vận tải và các dịch vụ hỗ trợ hoạt động vận tải đường bộ.

Đối với chương V quy định về quản lý nhà nước về hoạt động đường bộ, ông Lê Tấn Tới cho biết, đa số ý kiến nhất trí với quy định của dự thảo Luật. Một số ý kiến đề nghị quy định lực lượng Thanh tra đường bộ được dừng phương tiện để xử lý, ngăn chặn hành vi vi phạm về bảo vệ kết cấu hạ tầng đường bộ; một số ý kiến đề nghị quy định rõ lực lượng Thanh tra đường bộ không thực hiện thanh tra đối với hoạt động đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe, kiểm định phương tiện trong Công an nhân dân và Quân đội nhân dân.

UBTVQH xin tiếp thu ý kiến ĐBQH, bổ sung tại khoản 2 Điều 83 của dự thảo Luật để bảo đảm thống nhất với dự thảo Luật TTATGTĐB, vì việc thanh tra hoạt động đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe và kiểm định phương tiện trong lực lượng Quân đội nhân dân, Công an nhân dân do Bộ Quốc phòng, Bộ Công an thực hiện.

Thanh Tùng - Khương Trung